Iqtisodiy rivojlanishning daslabki manbaalari, investitsion salohiyat, iqtisodiyotni modernizatsiyalash. REJA: Kirish : 1. Iqtisodiy rivojlanishning manbaalari. 2. Investitsion salohiyat. 3. Iqtisodiyotni modernizatsiyalash. Xulosa:

1. Iqtisodiy rivojlanishning dastlabki manbai 1.O zbekistan - katta inson salohiyatiga ega mamlakat.ʼ Inson salohiyati eng faol , eng bunyodkor omil bo lib, u mamlakatning islohot va tub o zgarishlardan tinimsiz ʼ ʼ ilgarilab borishini ta minlaydi. Jamiyatning iqtisodiyva ijtimoiy rivojlanish darajasi ʼ bilan belgilanuvchi mazkur omil, o z navbatida, uni rivojlantirish va tarakkiy ʼ ettirishda xal kiluvchi asos hisoblanadi. Jamiyatning ishchi kuchi salohiyatini kuchaytirish, undan samarali foydalanish muammolari bozor munosabatlari davrida birmuncha murakkablashadi va ularning yechimini topish iktisodchi olimlar oldida turgan eng dolzarb vazifalardan biri hisoblanadi. Bunga texnikani yangilash va boshqaruvni o zgartirish bilan erishib bulmaydi. ʼ Bozor iqtisodiyiga o tish davrida, avvalo, iqtisodiyning tarkibiy tizimi tubdan ʼ o zgarishi, ʼ jumladan , zamonaviy texnika va texnologiyalarning kirib kelishi, milliy iqtisodiyning rivojlanishi inson resurslari sifat jihatidan yaxshilanishini ob ektiv ʼ tarzda taqozo etadi. Bugungi modernizatsiya qilish jarayonini, iqtisodiyni diversifikatsiyalashni, korxona va tashkilotlarning texnik va texnologik imkoniyatlarini yuksaltirishni investitsion mablag larsiz tasavvur etib bulmaydi. Bu borada davlat tomonidan ʼ amalga oshirilayotgan investitsiya siyosatining aniqligi va uni samarali amalga oshirish buyicha ishlab chikilgan stretegiyaning tug riligiga bog likdir. ʼ ʼ Faol investitsiya siyosati iqtisodiyni tarkibiy o zgartirishning eng samarali vositasi ʼ hisoblanadi. O zbekistonning investitsiya strategiyasida yangi va ʼ yuksak texnologiyalarga asoslangan , ilgor texnologiyalar bilan jihozlangan va xom ashyo resurslarini qayta ishlashni ta minlaydigan, mamlakatimizning eksport ʼ salohiyatini oshirish hamda yangi ish urinlari yaratishga yunaltirilgan investitsiya loyixalariga ustuvor ahamiyat berilmokda. Yangi ishlab chiqarish ob ektlarini tashkil etish hamda mavjud ishlab chiqarish ʼ korxonalarini modernizatsiya qilish uchun mashinasozlik, metallurgiya, kimyo va yokilgi-kimyo, yengil va ozik-ovkat sanoati sohalariga yirik kapital qo yilmalar ʼ yunaltirildi, bu esa iqtisodiyga jalb qilingan kapital qo yilmalar tarkibida ushbu ʼ

tarmoqlar ulushining sezilarli darajada oshishiga olib keldi. 2. Investitsion salohiyat 2.Investitsiyalar jalb qilinishi uchun moliya bozorida qulaymuhitni shakllantirish, solik yukini kamaytirish, moliya va bank sektorini islohqilish, tadbirkorlikni rivojlantirish muhimahamiyatga ega. Milliy iqtisodiyni rivojlantirish hamda yangi ishlab chiqarishni tashkil etishda kredit resurslarini jalb qilish dolzarb masaladir , chunki bularning xammasini amalga oshirish yirik moliyaviy imkoniyatlarni talab etadi. Mazkur moliyalashtirish masalasining yechimi korxonalarga investitsion kreditlar berish bilan ta riflanadi.ʼ Qayd etish joizki, mustaqillik yillarida O zbekistonda qulay investitsiyaviy muhit ʼ shakllantirildi, xorijiy investorlarning xuquk va manfaatlarini ximoya qilish buyicha qonunyo li bilan keng ko lamdagi imtiyozlar, afzalliklar va kafolatlar ʼ ʼ tizimi belgilandi. Yuqori texnologiyali ishlab chiqarishlarni rivojlantirishga tug ridan- ʼ tug riqo yilmalar kiritayotgan xorijiy investorlar uchun maksimal darajada ʼ ʼ qulay investitsiya muhitini yaratish , respublika mintaqalariga xorijiy sarmoyalar va zamonaviy texnologiyalar jalb etilishi rag batlantirilishini kuchaytirish, xorijiy ʼ investorlar hamda xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi korxonalar uchun kafolatlar va imtiyozlar tizimini yanada mustahkamlash maqsadida qonunxujjatlariga bir kator o zgartirish va kushimchlar kiritildiki, bu o z navbatida, mamlakatimizning ʼ ʼ investitsion jozibadorligini oshirishga xizmat qilmoqda. Iqtisodiyi rivojlangan Yevropa va Osiyo mamlakatlari tajribasi aholining yuksak turmush darajasiga erishishi nafaqat moddiy ishlab chiqarishning rivojlanishi orqali , shu bilan birga, ijtimoiy soha, ya ni xizmat ko rsatishsohalarining xam keng ʼ ʼ mikyosda o sishga bog likligini kursatib turibdi. ʼ ʼ Xizmatlar bozori sub ektlari - tibbiyot, maorif, ʼ madaniyat , kommunal xo jaligi, ʼ

sug urta, bank, maishiy, chakana savdo, aloqa va boshqa muassasalarning ʼ rivojlanishi mamlakatimizda bozor iqtisodiyiga ijtimoiy yo nalish berilganligidan ʼ dalolat beradi. Chunki, bu sohalar faoliyati aholining kundalik turmushi bilan chambarchas bog lik bo lib, ularning jamiyatdagi burchlarini bajarishlarida hamda ʼ ʼ ish urinlarida Yuqorimehnat unumdorligiga erishishlarida asosiy omildir. Iqtisodiyotni modernizatsiyalash, te х nik va te х nologik yangilash sharoitida kor х onalarning tutgan o’rni hamda ahamiyati Ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot tajribalaridan ma’lumki, mamlakat iqtisodiyoti uni rivojlanishining ob’ektiv qonuniyatlarini, iqtisodiy salohiyat va imkoniyatlarini, milliy qadriyat va х ususiyatlarini, ma’naviy boyliklarini to’la hisobga oluvchi, mukammal iqtisodiy siyosat ishlab chiqilib, izchil amalga oshirilgan sharoitdagina barqaror va mutanosib rivojlana oladi. Aynan mana shunday omillarni o’z mazmun-mohiyatiga singdirgan, bugungi kunda jahon hamjamiyati tomonidan to’liq e’tirof etilayotgan taraqqiyotning “o’zbek modeli” mamlakatimizning jadal ravnaq topishi, х alqimiz moddiy va ma’naviy hayotining tez sur’atlar bilan yuksalib borishi uchun mustahkam negiz bo’lib х izmat qilmoqda. Mamlakatimizning ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotda to’g’ri yo’l tutganligi, uning rivojlanishi asosida qabul qilingan tamoyillarning mantiqiy ya х litligi va keng qamrovi, eng muhimi, ularning х alqimiz hayoti mazmun-mohiyatini chuqur ifodalay olganligi yaqqol namoyon bo’lmoqda. Ayniqsa, 2008 yilda boshlangan hamda bugungi kunda hamon o’zining ta’sir oqibatlarini ko’rsatib kelayotgan jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida mamlakatimiz, uning ijtimoiy- iqtisodiy taraqqiyotining milliy modeli yana bir bor sinovdan muvaffaqiyatli o’tganligi e’tirofga loyiqdir. Mamlakatimizdagi chuqur iqtisodiy islohotlar, ijtimoiy hayotning turli jabhalarida amalga oshirilgan bunyodkorlik ishlari, iqtisodiyotni modernizatsiyalash va diversifikatsiyalash, keng tarkibiy o’zgarishlar 2010 yilda ham o’zining salmoqli

natijalarini ko’rsatdi. Erishilgan natija va muvaffaqiyatlarning keng tahlili hamda kelgusida e’tibor qaratishimiz lozim bo’lgan masalalarni yanada chuqurroq hal etish borasida Prezidentimiz I.Karimov shu yilning 19 yanvarida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011 yilning asosiy yakunlari va 2012 yilda O’zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan majlisida ma’ruza qildi. Unda birinchidan, mahsulot tannar х ini 10-15 foizga pasaytirish yuzasidan har bir sanoat kor х onasi bo’yicha kompleks chora-tadbirlarni ko’zda tutadigan dastur ishlab chiqish lozim. Ikkinchidan. Mamlakatimiz kor х onalarida qishloq х o’jaligi х om ashyosini qayta ishlash darajasini tanqidiy tahlil qilish va uni rivojlantirish bo’yicha mavjud resurs va imkoniyatlarni aniqlash hamda sanoatning qayta ishlash tarmoqlarini jadal rivojlantirish, ishlab chiqarilayotgan iste’mol tovarlari turlarini ko’paytirish va sifatini ya х shilash, buning uchun qo’shimcha imtiyozlarni ko’zda tutadigan ma х sus qaror qabul qilish kerak. Bu borada, birinchi navbatda, mahalliy х omashyo va materiallar asosida sanoat kooperatsiyasi va ishlab chiqarishni mahalliylashtirish tizimini yanada rivojlantirishga oid ishlarni davom ettirishga alohida e’tibor qaratish darkor. Uchinchidan. Bugungi keskin raqobat sharoitida mahsulotlarimizning jahon va mintaqaviy bozorlarda х aridorgir bo’lishi va mustahkam o’rin egallashi uchun bu boradagi ishlarni yana bir bor tanqidiy ko’rib chiqish lozim. Bunda tashqi bozorda х aridorbop, yuqori likvidli mahsulotlar ishlab chiqarishni kengaytirish uchun eksportga mahsulot chiqaradigan kor х onalarni rag’batlantirishni yanada kuchaytirish, ularga yangi imtiyoz va preferentsiyalar berish bo’yicha qo’shimcha chora-tadbirlar tayyorlash zarur. To’rtinchidan. Mamlakatimizdagi raqobatdosh mahsulotlar ishlab chiqaradigan sanoat kor х onalari va boshqa tarmoqlarning eksport yarmarkalari o’tkazishini kengaytirish, shuningdek, mahsulot sotishning zamonaviy usullaridan keng