Python da chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi jarayonlarni hisoblash
Mavzu: Python da chiziqli, tarmoqlanuvchi va takrorlanuvchi jarayonlarni hisoblash Python dasturlash tili bilan chiziqli jarayonlarni hisoblash uchun siz matplotlib kutubxonasidan foydalanishingiz mumkin. Ushbu kutubxona chiziqli grafiklar yaratish, datani vizualizatsiya qilish, statistika ko'rsatkichlarni chizish va boshqa chiziqli tahlil jarayonlarini amalga oshirish uchun ishlatiladi. Quyidagi kodda, ikki o'lchamdagi chiziqli jarayon yaratish uchun oddiy misolni ko'rish mumkin. Bu misolning asosiy qismi matplotlib va numpy kutubxonalarini ishlatadi. Agar sizda bu kutubxonalar o'rnatilmasa, ularni o'rnatish uchun terminalda yoki kompyuterda quyidagi buyruqlarni ishga tushiring: pip install matplotlib numpy Keyin esa, quyidagi kodni Python dasturiga joylashtiring: import matplotlib.pyplot as plt import numpy as np # X o'qiga mos keladigan qiymatlar x = np.linspace(0, 10, 100) # Y o'qiga mos keladigan qiymatlar (masalan, y = x ning kvadrati) y = x**2 # Chiziqli jarayonni yaratish plt.plot(x, y) # Grafikni nomlash plt.title('Chiziqli Jarayon') # X va Y o'qlarini nomlash plt.xlabel('X o\'qi') plt.ylabel('Y o\'qi') # Chiziqli jarayonni ko'rsatish plt.show()
Bu kod, chiziqli jarayonni yaratadi va uning o'qlarini nomlash uchun foydalanuvchiga batafsil ma'lumotlar beradi. Siz o'zingizning chiziqli jarayoningizni yaratish uchun x va y o'qlariga mos keladigan qiymatlarni o'zgartirishingiz mumkin Misol: ikki son berilgan, va siz o'sish va kamayishlarini topish uchun to'ldiruva dasturini toping def oshish_kamayish(x, y): if x < y: return "Kamayish" elif x > y: return "O'shish" else: return "Teng" son1 = int(input("Birinchi sonni kiriting: ")) son2 = int(input("Ikkinchi sonni kiriting: ")) natija = oshish_kamayish(son1, son2) print(f"{son1} va {son2} o'sish yoki kamayish: {natija}") Natija: Misol: Chiziqli jarayon vaqti olish: import time start_time = time.time() # Chiziqli jarayon... end_time = time.time() execution_time = end_time - start_time print("Jarayon vaqti:", execution_time, "sekund") Natija:
Misol: Random sonlar generatsiya qilish: import random random_number = random.random() # 0 ~ 1 oraliqdagi tasodifiy son print("Tasodifiy son:", random_number) Natijasi: TARMOQLANUVCHI Python dasturlash tilida chiziqli jarayonlar buyruqlar ketma-ketligi asosida bajariladi, tarmoqlanuvchi jarayonlarni dasturlashda esa, buyruqlar ma’lum bir shartlar asosida tarmoqlanish bo‘yicha bajariladi. Python dasturlash tilida tarmoqlanuvchi(shartli) jarayonlarni bir necha turlarga bo‘lingan holda amalga oshirish mumkin. Qisqa shartli operator va uning umumiy ko‘rinishi Tarmoqlanuvchi jarayonlarni amalga oshiruvchi operatorlarni qisqacha qilib shartli operatorlar deb yuritamiz. Shartli operatorlar ham qisqa, to‘liq va umumiy shartli operator ko‘rinishlarida, tarmoqlanishni amalga oshiradi. if operatori Tarmoqlanuvchi jarayonlarni python dasturlash tilida amalga oshirish uchun, albatta, tarmoqlanuvchi algoritmlar asosida bajariladi. Algoritm bajarilish vaqtida ma’lum bir shartlar asosida algoritmning u yoki bu qismi bajarilishini ta’minlash maqsadida shartli operatorlardan foydalaniladi. Tarif: Algoritm tarkibidagi shart asosida algoritmning tarmoqlarga bo‘linishiga xizmat qiluvchi operatorlar shartli operatorlar deyiladi. Hayotdagi asosiy ko‘p masalalarni dasturlash vaqtida, albatta, tarmoqlanuvchi algoritmlar asosida bajariladi. Tarmoqlanuvchi algoritmlar ham ikki xil holatni o‘z ichiga oladi, ya’ni shart rost bo‘lganda ma’lum bir vazifani yolg‘on bo‘lganda hech qanday vazifani bajarmaydi va shart rost bo‘lganda ma’lum bir vazifani yolg‘on
bo‘lganda boshqa vazifani bajaradi. Demak, yuqoridagi ikki holatni e’tiborga olib, shartli operatorlar ham qisqa va to‘liq ko‘rinishga ega. Qisqa shartli operatorning umumiy ko‘rinishi quyidagicha if <mantiqiy ifoda>: operatorlar if operatori tarkibida shartlar ikki va undan ortiq bo‘lsa oldingi bobdagi mantiqiy ifodalar asosida birlashtiriladi. if operatori tarkibidagi shart faqat chin bo‘lgandagina : dan keyingi opertorlar bajariladi. Misol: #1 dan 10 gacha sonlar takrorlanishi for i in range(1, 11): print(i) Natijasi Misol : Berilgan sonning juft yoki toq ekanligini aniqlang .
Misol Berilgan son juft bo‘lsa 2 ga ko‘paytirib juft so‘zini aks holda toq bo‘lsa 3 ga ko‘paytirib toq so‘zini ekranga chop eting. Natija: