logo

Adliya soxasini boshqarish

Yuklangan vaqt:

16.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

11582.362304688 KB
M A V Z U : A D L I Y A  
S O X A S I N I  
B O S H Q A R I S H R E J A  
1 )   V A Z I R L I K   T U Z U L M A S I
2 ) A D L I Y A   V A Z I R L I G I N I N G   A S O S I Y   V A Z I F A L A R I
3 ) V A Z I R L I K   R A X B A R I Y A T I
4 ) V A Z I R L I K N I N G   H I S O B D O R L I G I V A Z I R L I K   T U Z U L M A S I
Vazirlik tizimiga quyidagilar kiradi:
Vazirlik markaziy apparati;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligi, 
viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalari, 
tumanlar (shaharlar) adliya bo‘limlari, yuridik xizmat 
ko‘rsatish markazlari, davlat xizmatlari markazlari va 
FXDYo organlari;    X. Sulaymonova 
nomidagi Respublika 
sud ekspertiza markazi; “ Adolat” milliy huquqiy 
axborot markazi” 
davlat muassasasi; “ Adliya organlari va 
muassasalarida 
axborot-
kommunikatsiya 
texnologiyalarini 
rivojlantirish markazi” 
davlat muassasasi;
“ Davlat xizmatlarini 
rivojlantirish markazi” 
davlat muassasasi; “ Intellektual mulk 
markazi” davlat 
muassasasi; davlat notarial idoralari 
va arxivlari;
Yuristlar malakasini 
oshirish markazi; Toshkent davlat yuridik 
universiteti; yuridik texnikumlar;
Akademik litsey. Adliya organlari va 
muassasalari mahalliy 
davlat hokimiyati 
organlaridan 
mustaqildir va bevosita 
Vazirlikka bo‘ysunadilar. ADLIYA VAZIRLIGINING ASOSIY VAZIFALARI Quyidagilar Vazirlikning asosiy vazifalari 
hisoblanadi:
huquq ijodkorligi sohasida yagona davlat 
siyosatini yuritish;
normativ-huquqiy hujjatlar va ular loyihalarining 
tartibga solish ta’sirini baholash hamda 
korrupsiyaga qarshi ekspertizadan o‘tkazish 
faoliyatni muvofiqlashtirish;
huquqiy axborotni tarqatish va undan 
foydalanishni ta’minlash;
huquqiy targ‘ibotni amalga oshirish hamda davlat 
organlari va tashkilotlarining huquqiy targ‘ibot 
sohasidagi ishlarini muvofiqlashtirish;   davlat boshqaruvi organlari, xo‘jalik birlashmalari, mahalliy 
davlat hokimiyati organlari faoliyatida huquqni qo‘llash 
amaliyotini izchil va bir xilda ta’minlash bo‘yicha choralarni 
amalga oshirish;
fuqarolarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini 
huquqiy himoya qilish bo‘yicha choralarni amalga oshirish;
qonunchilik hujjatlari va topshiriqlarning o‘z vaqtida, to‘liq va 
sifatli amalga oshirilishini ta’minlash yuzasidan, shu jumladan 
Hisob palatasi bilan birgalikda sohalar, hududlar va idoralar 
kesimida manzilli va tematik tahliliy o‘rganishlarni olib borish 
va joylardagi holat monitoringini yuritish;   davlat boshqaruvi tizimining 
samaradorligini ilg‘or xorijiy tajriba va 
zamonaviy rivojlanish tendensiyalari 
asosida tahlil va monitoring qilish;
davlat organlari va tashkilotlarining 
yuridik xizmatlari faoliyatini 
muvofiqlashtirish, nazorat qilish va 
uslubiy ko‘maklashish, shuningdek, 
qonunchilik hujjatlarida belgilangan 
davlat organlari va tashkilotlariga yuridik 
xizmat ko‘rsatilishini ta’minlash;
notariat, advokatura hamda jismoniy va 
yuridik shaxslarga huquqiy xizmat 
ko‘rsatuvchi boshqa tuzilmalarning 
samarali faoliyat ko‘rsatishini ta’minlash;  jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni 
legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va 
ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga 
qarshi kurashish bo‘yicha choralarni ishlab chiqish va 
amalga oshirishda ishtirok etish;
nodavlat notijorat tashkilotlarning faoliyatini 
rivojlantirish sohasida davlat siyosatini amalga 
oshirish, ularning davlat organlari va tashkilotlari bilan 
o‘zaro hamkorligini tashkil qilishga ko‘maklashish;   ma’muriy tartib-taomillar sohasida yagona 
davlat siyosatini amalga oshirish;
jismoniy va yuridik shaxslarga davlat 
xizmatlari ko‘rsatish sohasida yagona davlat 
siyosatini amalga oshirish;
ortiqcha ma’muriy tartib-taomillarni bartaraf 
etish hisobiga davlat xizmatlari ko‘rsatish 
tartibini takomillashtirish, shuningdek, 
idoralararo elektron hamkorlikni 
rivojlantirish;  davlat xizmatlari ko‘rsatish 
sohasida, shu jumladan 
tegishli axborot tizimlari, 
resurslar va ma’lumotlar 
bazalarini joriy etish bo‘yicha 
davlat organlari va boshqa 
tashkilotlar faoliyatini 
nazorat qilish va 
samaradorligini baholash; intellektual mulk sohasida 
yagona davlat siyosatini 
ishlab chiqish hamda 
ixtirolar, tovar belgilari, 
mualliflik huquqi va boshqa 
intellektual mulk 
obyektlariga bo‘lgan 
huquqlarni himoya qilish;    ixtirolar, foydali modellar, sanoat namunalari, tovar belgilari 
va boshqa intellektual mulk obyektlarini huquqiy muhofaza 
qilish;
yuridik kadrlarni tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini 
oshirishni tashkil etish, yurisprudensiya sohasidagi 
fundamental va amaliy tadqiqotlarni amalga oshirishni 
ta’minlash;
sud-ekspertlik faoliyatini rivojlantirishning ustuvor 
yo‘nalishlarini ishlab chiqish, sud ekspertlarini tayyorlash va 
malakasini oshirish ishlarini muvofiqlashtirish;   siyosiy-huquqiy sohaga oid xalqaro reyting va indekslarda 
O‘zbekiston Respublikasining o‘rnini yaxshilash bo‘yicha 
tizimli va izchil choralar ko‘rish;
xalqaro-huquqiy hamkorlikni yo‘lga qo‘yish va 
mustahkamlash, xalqaro shartnomalarni huquqiy 
ekspertizadan o‘tkazish;
xalqaro va xorijiy tashkilotlarda O‘zbekiston Respublikasi 
manfaatlarining huquqiy himoyasini ta’minlash, xalqaro 
hamjamiyat, xorijiy investorlarni milliy huquq tizimi va 
amalga oshirilayotgan huquqiy islohotlar haqida o‘z vaqtida 
xabardor qilish.     Vazirlik  
rahbariy at i
O‘zbekiston Respublikasi adliya vaziri:
1) Vazirlik faoliyatini umumiy boshqarishni amalga 
oshiradi va rahbarlik qiladi, O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidenti, Vazirlar Mahkamasining tegishli qarori bilan 
Vazirlikka yuklatilgan vazifa va funksiyalarni bajarishni 
tashkillashtiradi;
2) Vazirlikka yuklatilgan vazifa va majburiyatlarning 
bajarilishi uchun shaxsan javob beradi;
3) adliya organlari va muassasalari hamda ularning 
xodimlari tomonidan bajarilishi majburiy bo‘lgan 
buyruqlar chiqaradi, topshiriq va ko‘rsatmalar beradi; 4) vazirlik tizimidagi tashkilotlarning lavozimlari ro‘yxatiga 
kiruvchi xodimlarni belgilangan tartibda lavozimga tayinlaydi va 
ozod qiladi;
5) o‘z o‘rinbosarlari va vazirlik tizimidagi boshqa mansabdor 
shaxslarining vakolatlari va majburiyatlarini belgilaydi, ular 
o‘rtasida vazifalarni taqsimlaydi;
6) Vazirlikning davriy ish rejalarini tasdiqlaydi va ularning 
bajarilishi ustidan nazoratni ta’minlaydi;
7) Vazirlik xodimlarini tizimli qayta tayyorlashni va ularning 
malakasini oshirishni tashkil etadi;  8) Vazirlik tizimida kadrlarni tanlash 
va joy-joyiga qo‘yish, ularning 
mutaxassisliklariga (yurisprudensiya, 
iqtisod, moliya, psixologiya, tashqi 
aloqalar, filologiya va h.k.) talablar 
belgilash, samarali faoliyati uchun 
zarur shart-sharoitlar yaratish, 
Vazirlikning kadrlar zaxirasini 
shakllantirish choralarini ko‘radi; 9) O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidenti, O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidenti Administratsiyasi 
nomenklaturasiga kiradigan bo‘sh 
lavozimlarga taklif etilgan 
kadrlarning, shuningdek, Vazirlikka 
ishga qabul qilinayotgan boshqa 
kadrlarning professionalligi va o‘z 
ishini bilishi, yuksak darajadagi 
ishchanlik va ma’naviy-axloqiy 
fazilatlarga ega bo‘lishini 
ta’minlashga qaratilgan choralarni 
amalga oshiradi;   10) o‘z vakolati doirasida normativ-huquqiy hujjatlar 
qabul qiladi, zarur hollarda davlat boshqaruvining 
boshqa organlari bilan birgalikda qarorlar va boshqa 
hujjatlarni birgalikda qabul qiladi;
11) Vazirlikning hududiy va tarkibiy tuzilmalarining 
rahbarlari faoliyatini muvofiqlashtiradi va nazorat qiladi;
12) Vazirlik xodimlarini rag‘batlantirish va intizomiy 
javobgarlikka tortish masalalarini hal etadi, o‘zining 
o‘rinbosarlarini rag‘batlantirish va intizomiy javobgarlikka 
tortish, shu jumladan, ularning egallab turgan lavozimda 
qolishi maqsadga muvofiqligi masalasini ko‘rib chiqish 
bo‘yicha takliflarni kiritadi, ularning shaxsiy mas’uliyatini 
oshirish bo‘yicha tizimli chora-tadbirlar ko‘radi; 13) belgilangan tartibda martaba 
darajalarini beradi hamda oliy martaba 
darajalari berish uchun adliya organlari 
va muassasalari xodimlarini, 
shuningdek, qonunchilikda belgilangan 
tartibda boshqa davlat organlari 
xodimlarini O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidentiga taqdim etadi; 14) O‘zbekiston Respublikasi Adliya 
vazirligi tizimidagi moliyaviy 
mutanosiblikni ta’minlash uchun adliya 
organlari va muassasalarining budjetdan 
tashqari mablag‘larini qayta taqsimlaydi.
15. Vazirlikka O‘zbekiston Respublikasi 
Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi 
ma’qullaganidan so‘ng O‘zbekiston 
Respublikasining Bosh vaziri 
taqdimnomasiga binoan O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidenti tomonidan 
lavozimga tasdiqlanadigan va 
lavozimdan ozod etiladigan Vazir 
boshchilik qiladi. Vazir o‘z maqomiga ko‘ra Vazirlar 
Mahkamasi a’zosi hisoblanadi.  16. Vazir besh nafar o‘rinbosarga, shu jumladan, 
bir nafar birinchi o‘rinbosarga ega bo‘ladi.
17. Vazirning birinchi o‘rinbosari va boshqa 
o‘rinbosarlari O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidenti tomonidan lavozimga tayinlanadi va 
lavozimdan ozod etiladi.
18. Vazir bo‘lmagan vaqtda uning vakolatlari 
vazirning birinchi o‘rinbosari tomonidan, u 
bo‘lmagan vaqtda esa vazir buyrug‘iga asosan 
boshqa o‘rinbosar tomonidan amalga oshiriladi. 19. Vazirlikning hududiy tuzilmalar va idoraviy mansub 
tashkilotlar rahbarlari vazir tomonidan lavozimga 
tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi, qonunchilik 
hujjatlari bilan belgilangan hollar bundan mustasno.
20. Vazirlikning hududiy tuzilmalari va idoraviy mansub 
tashkilotlari to‘g‘risidagi nizomlar vazir tomonidan 
tasdiqlanadi, agar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti 
yoki Vazirlar Mahkamasi qarorlarida boshqacha qoida 
nazarda tutilmagan bo‘lsa.    VAZIRLIKNING HISOBDORLIGI
Vazirlik rahbarlari o‘z faoliyati to‘g‘risida O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidentiga, O‘zbekiston Respublikasi 
Prezidenti Administratsiyasining tegishli tarkibiy 
bo‘linmalariga va Vazirlar Mahkamasiga muntazam ravishda 
hisobot beradi.    O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasining 
tegishli tarkibiy bo‘linmalari rahbarlari Vazirlik rahbarlariga 
yuklangan vazifalar samarali bajarilishi bo‘yicha ular faoliyati 
ustidan muntazam monitoring olib boradi, Vazirlik faoliyati 
samaradorligiga xolisona baho beradi.   Monitoring va baholash yakunlari bo‘yicha Vazirlikning 
alohida o‘rnak ko‘rsatgan rahbarlari, mansabdor shaxslari va 
xodimlari rag‘batlantiriladi yoxud yo‘l qo‘yilgan jiddiy 
kamchiliklar uchun egallab turgan lavozimidan ozod 
etishgacha bo‘lgan javobgarlikka tortiladi.                     
            Test
Adliya vazirligi to'g'risidagi qonun yangi taxriri 
qachon qabul qilingan ?
A) 2016
B) 2017
C) 2018
Adliya vazirining nechta orinbosari bor ?
A) 3 
B) 4
C) 2   O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining «O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini yanada takomillashtirish chora-
tadbirlari to‘g‘risida» gi qaror qachon qabul qilingan ?
A) 2001
B) 2002
C) 2003
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Davlat huquqiy siyosatini amalga oshirishda adliya organlari va muassasalari faoliyatini tubdan 
takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-5415-son Farmoni qachon qabul qilingan?
A) 2016
B) 2017
C) 2018   G l o s s a r y
Adliya (arab tilida, „aʼdl“ — adolat, toʻgʻrilik, haqqoniylik, xolislik degan maʼnolarni 
anglatadi) — sudlov muassasalari, sud tashkilotlari va ular faoliyatini 
anglatadigan tushuncha. Adliya keng maʼnodagi huquqdir.
Korrupsiya (lotincha: corrumpō — aynish, poraga sotilish) — mansabdor 
shaxsning oʻz mansabi boʻyicha berilgan huquqlarni shaxsiy boyish 
maqsadlarida bevosita suiisteʼmol qilishidan iborat amaliyot. Mansabdor 
shaxslarni sotib olish, ularning poraga sotilishi ham Korrupsiya deyiladi. 
Korrupsiya davlat apparati va parlament faoliyatida ayniqsa, avj oladi.  Xulosa
Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi Oʻzbekiston Respublikasida jamiyat 
va davlat qurilishi sohasida norma ijodkorligi va huquqni qoʻllash amaliyoti 
sohasida yagona davlat siyosatini izchil amalga oshiruvchi davlat 
boshqaruvi organi
Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan siyosatning pirovard maqsadi 
fuqarolarning huquq va erkinliklari ta’minlangan kuchli demokratik jamiyat 
qurish ekan, ushbu siyosatni amalga oshirishda adliya organlari, shu 
jumladan Adliya vazirligi  katta rol o‘ynaydi. Keyingi yillarda O‘zbekiston 
Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan ijtimoiy-siyosiy hayotni, davlat 
tuzilishini, shu jumladan sud-huquq sohasini erkinlashtirish, insonning 
huquq va erkinliklarini himoya qilishni ta’minlashga yo‘naltirilgan 
O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 
farmonlari va Hukumatining qarorlari ijrosini ta’minlash bo‘yicha aniq 
maqsadga yo‘naltirilgan ishlar amalga oshirilmoqda.    F o y d a l a n i l g a n   a d a b i y o t l a r
1. Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi yangi taxrir 30.04. 2023
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining Qarori, 13.04.2018 yildagi PQ-
3666-son
3. Adliya vazirligi to'g'risidagi qonun 13.04. 2018
4. 2003 yil 27 avgustda qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasining «O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi faoliyatini 
yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida» gi qaror         E l e k t r o n   r e s u r s l a r
1) lex.uz  2) advice.uz 3) 
constitution.
uz 4) Library 
samdu.uz       E T I B O R I N G I Z   U C H U N   R A X M A T

M A V Z U : A D L I Y A S O X A S I N I B O S H Q A R I S H

R E J A   1 ) V A Z I R L I K T U Z U L M A S I 2 ) A D L I Y A V A Z I R L I G I N I N G A S O S I Y V A Z I F A L A R I 3 ) V A Z I R L I K R A X B A R I Y A T I 4 ) V A Z I R L I K N I N G H I S O B D O R L I G I

V A Z I R L I K T U Z U L M A S I Vazirlik tizimiga quyidagilar kiradi: Vazirlik markaziy apparati; Qoraqalpog‘iston Respublikasi Adliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar adliya boshqarmalari, tumanlar (shaharlar) adliya bo‘limlari, yuridik xizmat ko‘rsatish markazlari, davlat xizmatlari markazlari va FXDYo organlari;

X. Sulaymonova nomidagi Respublika sud ekspertiza markazi; “ Adolat” milliy huquqiy axborot markazi” davlat muassasasi; “ Adliya organlari va muassasalarida axborot- kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish markazi” davlat muassasasi; “ Davlat xizmatlarini rivojlantirish markazi” davlat muassasasi; “ Intellektual mulk markazi” davlat muassasasi; davlat notarial idoralari va arxivlari; Yuristlar malakasini oshirish markazi; Toshkent davlat yuridik universiteti; yuridik texnikumlar; Akademik litsey. Adliya organlari va muassasalari mahalliy davlat hokimiyati organlaridan mustaqildir va bevosita Vazirlikka bo‘ysunadilar.

ADLIYA VAZIRLIGINING ASOSIY VAZIFALARI Quyidagilar Vazirlikning asosiy vazifalari hisoblanadi: huquq ijodkorligi sohasida yagona davlat siyosatini yuritish; normativ-huquqiy hujjatlar va ular loyihalarining tartibga solish ta’sirini baholash hamda korrupsiyaga qarshi ekspertizadan o‘tkazish faoliyatni muvofiqlashtirish; huquqiy axborotni tarqatish va undan foydalanishni ta’minlash; huquqiy targ‘ibotni amalga oshirish hamda davlat organlari va tashkilotlarining huquqiy targ‘ibot sohasidagi ishlarini muvofiqlashtirish;