Amaliy psixolog faoliyatining asosiy ko’rinishlari

Yuklangan vaqt:

16.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3761.38671875 KB

Ko'chirib olish

Amaliy psix olog
faoliyat ining
asosiy ko’rinishlari

Amaliy Psixologiya
Psixologiya
va
Maqsadga intilish

Amaliy psixologning axloqiy kasbiy
faoliyati asosida yotuvchi asosiy tamoyillar
•
Amaliyotchi psixologning shaxsiy hayotiy tajribasi muhim ahamiyatga ega,
hech qanday eng yuksak kasbiy mahorat va bilimlar bilan ham almashtirish
mumkin emas. Ularning fikricha, nizolar va ularni boshqarish usullari haqida
o‘n soatlik ma’ruzani eshitish mumkin, lekin agar siz yaqin kishingiz bilan
bo’lgan nizoni boshdan kechirmagan bo’lsangiz, munosabatlarni buzmasdan
amaliy hal qila olmagan boMsangiz, ish joyingizda nizolansi boshqarishga
kirishmang. Bunda sizda faqat texnika va faqat kasbiy mahorat namoyon
bo’ladi, sizning ichki dunyoingiz, ruhingiz, sizning boshdan kechirganlaringiz,
sizning dardingiz bo’lmaydi. Shunday qilib, kasbiy ishda texnika yoki shaxsiy
tajriba bilan boshdan kechirayotgan ichki dunyo, ruh - ikkisidan biri bo’lishi
kerak

Amaliy psixolog shaxsiga qo‘yiladigan talablar
•
Amaliy psixologning faoliyati uning huquqlari va burchlari majmuasi bilan boshqarilib turilishi
lozim. U quyidagilardan iborat: - Psixolog o‘z faoliyatini 0 ‘zbekiston Respublikasi hukumatining xalq
ta’limi sohasi bo‘yicha qabul qilgan hujjatlariga amal qilgan holda bajarishi shart. Psixolog oliy
o‘quv yurtining psixologiya sohasini (qisqa kursni) bitirganligini tasdiqlovchi maxsus hujjatga ega
boMishi lozim. - Psixologiya fanining eng so‘nggi yutuqlaridan xabardor boMishi, bolalar
psixologiyasi, pedagogik psixologiya, amaliy psixologiyani chuqur bilishi zarur. Diagnostik,
psixoprofdaktik, rivojlantiruvchi va psixokorreksion ishlarning hozirgi zamon ilmiy yutuqlariga
asoslangan metodlar bilan qurollanishi, xalq ta’limi tizimida doimo o‘z malakasini oshirib borishi
kerak. - Muammolar muhokamasida va ular yuzasidan qaror qabul qilishda kasbiy vakolat
chegarasidan aslo chetga chiqmaslik ma’qul. - Shu sohaning mas’ul mutaxassislari tomonidan ishlab
chiqilgan qoidalarga rioya qilgan holda barcha koMsatmalar va tavsiyalarni qat’iy bajarishi shart. -
Barcha psixologik masalalarni hal qilishda o'quvchi va talaba manfaati, ijtimoiy tarbiya maqsadidan
kelib chiqishi zarur. - Diagnostik va korreksion faoliyat natijalarini sir saqlash, olingan ma’lumotlar
sinaluvchilar shaxsiyatiga zarar keltirmasligi, ularni qurshab turgan muhit a’zolari tahlikaga
tushmasligi kerak. - Ma’muriyat, ota-onalar, o‘qituvchilar jamoasi bilan hamkorlikda faoliyat
ko‘rsatishi lozim.

• Psixologik xizmat xodimlari barcha muammolarni hal qilishda
bolani har tomonlama va garmonik rivojlanish vazifalariga va
lining qiziqishlariga tayanadilar. Amaliyotchi psixolog o‘z
faoliyatini pedagogik jamoa va ota-onalar bilan yaqin aloqada
amalga oshiradi. Psixologik xizmat o‘z faoliyatida tibbiy,
defektologik va boshqa xizmat turlari, shuningdek, bola
tarbiyasida yordam ko‘rsatuvchi jamoatchilik xodimlari bilan
yaqin aloqada ish olib boradi. Barcha mutaxassislar bilan
aloqalar tenglik asosida va fikrlarning bir birini o’zaro to’ldirish
asosida quriladi.s

•
Amaliyotchi psixologlar maktabda psixologik xizmatning 6 ta (psixologik
ma’rifat, psixologik-pedagogik tashxis, psixologik profilaktika, psixologik
korreksiya va rivojlantirish, psixologik maslahat, kasb-hunarga y o ‘naltirish)
yo‘nalishi bo‘yicha faoliyat olib boradi va ulardan mazkur yo‘nalishlar
doirasidagi ish hujjatlarining yuritilishi talab etiladi. Mazkur yo‘nalishlar
doirasida psixolog tomonidan yuritilgan har bir hujjat, birinchidan,
psixologning o‘zi uchun o ‘quvchi shaxsining barcha jihatlari, uning oilaviy
muhiti, atrofdagilarning ta’siri, xatti-harakati hamda xulq-atvoridagi o
‘zgarishlar, buzilishlar va boshqalar xususida to‘plangan ma’lumotlar
tizimining yaratilishiga, ushbu ma’lumotlarni birini ikkinchisi bilan
taqqoslashdan olingan xulosalarning to‘planib borishiga imkoniyat yaratadi.

Psixologik ma’rifatning va tashviqotning vazifalari quyidagilardan iborat:
•
o‘quvchilarga eng oddiy psixologik bilimlarni berish va ularning bu bilimlarni
egallashiga erishish, tengdoshlari va kattalar bilan shaxslararo munosabatlarga
kirishish, o‘zlarining shaxsiy sifatlari va xarakter xususiyatlari, qobiliyatlari,
layoqatlariga baho bera olish bilan bog‘liq bo‘lgan bilishga oid qiziqishlarini
rivojlantirish;
• o‘quvchilatda o‘quv jarayoniga, o ‘qituvchilar va tarbiyachilar bilan muloqotga
ijobiy munosabatni shakllantirish;
• o ‘smirlar, yigit va qizlarning jinsiy tarbiyasi, ularning oila psixologiyasi va oilaviy
munosabatlar, shaxsiy gigiena va kasalliklarning oldini olish sohasidagi bilimlarni
egallashiga erishish;
•
har bir bolaga individual yondashuvni amalga oshirishda pedagoglar, tarbiyachilar,
ota-onalar yoki qonuniy vakillarning psixologik kompetentligini oshirish;
•
individual suhbatlar, ochiq darslar, seminarlar va maslahatlar, shuningdek,
ominaviy axborot vositalari orqali psixologik bilimlarni targ‘ib qilish.

Psixoprofilaktika amaliyotchi psixolog faoliyatining maxsus turi boMib,
maktabdagi barcha o‘quvchilar uchun shart-sharoitlarni yaratishdan iborat.
Psixologik profilaktikaning vazifalari quyidagilarni tashkil etadi:
•
1. Shaxsning muayyan sharoitga moslashishi (ko‘nikishi)ga oid (adaptatsion)
ishlarni olib borish: a) maktabgacha yoshdagi bolalarning bog‘cha sharoitiga
moslashishi (buning uchun ijtimoiy moslashish bilan bog‘liq bo‘lgan maxsus
guruhlar tuzish, nevrotik holatlarni bartaraf qilish, tarbiyasi qiyin bolalar bilan
va ularning ota-onalari, tarbiyachilari bilan alohida ishlashni tashkil qilish); b)
o ‘rta umumta’lim va yangi tipdagi (innovatsion) maxsus jnaktablar (gimnaziya,
litsey, kollejlar) o‘quvchilarini mazkur muhitga moslashish xususiyatlari.
•
2. Bolalarni birinchi bosqichli ta’limga qabul qilishda qatnashish, ularni maktab
ta’limiga psixologik tayyorgarlik darajasini aniqlash, o‘qituvchilar bilan
hamkorlikda o‘quvchilar bilan individual (yakka tartibda) ishlash dasturini
ishlab chiqish, yangi tipdagi maktablarga, xususan, kollej, litsey va
gimnaziyalarga o ‘quvchilar qabul qilishda faol ishtirok etish.

Amaliy psix olog faoliyat ining asosiy ko’rinishlari

Amaliy Psixologiya Psixologiya va Maqsadga intilish

Amaliy psixologning axloqiy kasbiy faoliyati asosida yotuvchi asosiy tamoyillar • Amaliyotchi psixologning shaxsiy hayotiy tajribasi muhim ahamiyatga ega, hech qanday eng yuksak kasbiy mahorat va bilimlar bilan ham almashtirish mumkin emas. Ularning fikricha, nizolar va ularni boshqarish usullari haqida o‘n soatlik ma’ruzani eshitish mumkin, lekin agar siz yaqin kishingiz bilan bo’lgan nizoni boshdan kechirmagan bo’lsangiz, munosabatlarni buzmasdan amaliy hal qila olmagan boMsangiz, ish joyingizda nizolansi boshqarishga kirishmang. Bunda sizda faqat texnika va faqat kasbiy mahorat namoyon bo’ladi, sizning ichki dunyoingiz, ruhingiz, sizning boshdan kechirganlaringiz, sizning dardingiz bo’lmaydi. Shunday qilib, kasbiy ishda texnika yoki shaxsiy tajriba bilan boshdan kechirayotgan ichki dunyo, ruh - ikkisidan biri bo’lishi kerak

Amaliy psixolog shaxsiga qo‘yiladigan talablar • Amaliy psixologning faoliyati uning huquqlari va burchlari majmuasi bilan boshqarilib turilishi lozim. U quyidagilardan iborat: - Psixolog o‘z faoliyatini 0 ‘zbekiston Respublikasi hukumatining xalq ta’limi sohasi bo‘yicha qabul qilgan hujjatlariga amal qilgan holda bajarishi shart. Psixolog oliy o‘quv yurtining psixologiya sohasini (qisqa kursni) bitirganligini tasdiqlovchi maxsus hujjatga ega boMishi lozim. - Psixologiya fanining eng so‘nggi yutuqlaridan xabardor boMishi, bolalar psixologiyasi, pedagogik psixologiya, amaliy psixologiyani chuqur bilishi zarur. Diagnostik, psixoprofdaktik, rivojlantiruvchi va psixokorreksion ishlarning hozirgi zamon ilmiy yutuqlariga asoslangan metodlar bilan qurollanishi, xalq ta’limi tizimida doimo o‘z malakasini oshirib borishi kerak. - Muammolar muhokamasida va ular yuzasidan qaror qabul qilishda kasbiy vakolat chegarasidan aslo chetga chiqmaslik ma’qul. - Shu sohaning mas’ul mutaxassislari tomonidan ishlab chiqilgan qoidalarga rioya qilgan holda barcha koMsatmalar va tavsiyalarni qat’iy bajarishi shart. - Barcha psixologik masalalarni hal qilishda o'quvchi va talaba manfaati, ijtimoiy tarbiya maqsadidan kelib chiqishi zarur. - Diagnostik va korreksion faoliyat natijalarini sir saqlash, olingan ma’lumotlar sinaluvchilar shaxsiyatiga zarar keltirmasligi, ularni qurshab turgan muhit a’zolari tahlikaga tushmasligi kerak. - Ma’muriyat, ota-onalar, o‘qituvchilar jamoasi bilan hamkorlikda faoliyat ko‘rsatishi lozim.

O'xshashlar

AMALIY PSIXOLOG FAOLIYATINING ASOSIY KO`RINISHLARI.

Submadaniyat tushunchasi va uning ko’rinishlari

AXBOROT KO’RINISHLARI, XUSUSIYATLARI VA TURLARI

Ko’k turk yozuvi va uning ko’rinishlari

Valentlik tushunchasi va uning ko’rinishlari haqida ma’lumot