logo

Bilish jarayonlari to'g'risida umumiy tushuncha

Yuklangan vaqt:

09.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2029.2783203125 KB
Bili s h jaray onlari to'g'ris ida 
umumiy  t us huncha   REJA :
1. Kognitiv jarayonlarga kirish
2. Kognitiv jarayonlarni tushunishning ahamiyati
3. Kognitiv jarayon modelining umumiy ko'rinishi
4. Kognitiv jarayonlarda idrokning roli Kognit iv  j aray onlarga k iris h
Kognitiv jarayonlar idrok, 
diqqat, xotira, til va 
muammolarni hal qilish bilan 
bog'liq aqliy faoliyat va 
jarayonlarni anglatadi.Ushbu jarayonlar bizning 
kundalik faoliyatimizda hal 
qiluvchi rol o'ynaydi va 
atrofimizdagi dunyoni 
tushunish, o'rganish va 
muloqot qilish imkonini 
beradi. Ushbu slaydda kognitiv jarayonlar 
haqida umumiy ma’lumot 
berilgan, ularning ahamiyati 
ko‘rsatilgan va turli 
komponentlari haqida qisqacha 
ma’lumot berilgan. Kognit iv  j aray onlarni t us hunis hning ahamiy at i
Kognitiv jarayonlarni tushunish 
ong qanday ishlashi haqida 
umumiy tushunchaga ega 
bo'lish uchun juda muhimdir. Ushbu jarayonlarni o'rganish 
orqali biz fikrlar, hislar va 
xotiralar qanday 
shakllanayotganini va qayta 
ishlanishini yaxshiroq 
tushunishimiz mumkin.
Bu bilim kognitiv faoliyat va 
umumiy farovonlikni yaxshilash 
uchun aralashuvlar va 
strategiyalarni ishlab chiqish 
uchun zarurdir.       Kognit iv  j aray on modelining umumiy  k o'rinis hi
Kognitiv jarayonlar ong qanday 
ishlashini va ma'lumotni qanday 
qayta ishlashimizni tushunish 
uchun juda muhimdir.01
02 03Kognitiv jarayon modeli idrok, 
e'tibor, xotira va muammolarni 
hal qilishni o'z ichiga olgan 
ushbu jarayonlarning umumiy 
ko'rinishini beradi.
Ushbu jarayonlarni o'rganish 
orqali biz miyamiz qanday 
ishlashi va bilimlarni qanday 
olishimiz va muammolarni hal 
qilishimiz haqida umumiy 
tushunchaga ega bo'lishimiz 
mumkin. Kognit iv  j aray onlarda idrok ning roli
Venus is the second planet from 
the SunMercury is the closest planet to the 
Sun Jupiter is the biggest planet of 
them all1 2
3 Diqqat  v a uning k ognit iv  j aray onlarga ta's iri
Diqqat - bu kognitiv jarayonlarni 
umumiy tushunishimizda hal qiluvchi rol 
o'ynaydigan kognitiv jarayon.
Bu ma'lum stimullarga e'tiborni 
qaratish va boshqalarni filtrlashdan 
iborat bo'lib, bu bizning idrok va 
ma'lumotlarni qayta ishlashimizga 
ta'sir qiladi. Kognitiv jarayonlar qanday ishlashini va 
ularga tashqi omillar ta'sirini tushunish 
uchun diqqatni tushunish juda 
muhimdir.   X ot ira v a uning k ognit iv  j aray onlar bilan aloqas i
Xotira kognitiv jarayonlarning hal qiluvchi jihati hisoblanadi. Bu bizning 
umumiy tushunchamiz va ongimiz faoliyatida muhim rol o'ynaydi.Xotiralar turli jarayonlar, jumladan, kodlash, saqlash va qidirish orqali 
shakllanadi. Ushbu jarayonlar bizga ma'lumotni saqlash va kerak 
bo'lganda eslab qolish imkonini beradi.
Xotira va kognitiv jarayonlar o'rtasidagi munosabatlar o'zaro bog'liqdir. 
Xotira bizning o'rganish, fikr yuritish, muammolarni hal qilish va qaror 
qabul qilish qobiliyatimizga ta'sir qiladi.        T ilni qay t a is hlas h v a k ognit iv  j aray onlar
1
2 3Tilni qayta ishlash kognitiv jarayonlarning 
muhim jihati bo'lib, u tilni tushunish va 
ishlab chiqarishning aqliy faoliyatini o'z 
ichiga oladi. U nutq tovushlarini, so'zlarni va 
jumlalarni tushunish, ishlab chiqarish va 
tanib olish kabi turli jarayonlarni o'z ichiga 
oladi.
Til bilan bog'liq kognitiv jarayonlarga 
semantika, sintaksis va pragmatika 
kiradi, bu esa shaxslarga tilning 
ma'nosi, tuzilishi va turli kontekstlarda 
ishlatilishini tushunish imkonini beradi. 
Ushbu jarayonlar izchil va mazmunli 
tilni tushunish va ishlab chiqarish 
uchun bilim, xotira va e'tiborni 
birlashtirishni o'z ichiga oladi. Tilni tushunish lingvistik ma'lumotlarni 
o'zlashtirish, saqlash va qayta 
tiklashda muhim rol o'ynaydigan 
idrok, diqqat va xotira kabi kognitiv 
jarayonlarni ham o'z ichiga oladi. 
Ushbu jarayonlar odamlarga tilni 
tushunish va ishlab chiqarish uchun 
zarur bo'lgan sensorli kirishni qayta 
ishlash va sharhlash imkonini beradi.   Muammolarni hal qilis h v a k ognit iv  j aray o nlar
1  2 
3 2
Kognitiv jarayonlar deganda 
muammolarni tushunish va hal 
qilish uchun ma'lumotni fikrlash, 
idrok etish va eslab qolish bilan 
bog'liq aqliy faoliyat tushuniladi.1
Muammoni hal qilish muammoni 
aniqlash, potentsial echimlarni 
yaratish, ushbu echimlarni 
baholash va eng yaxshisini 
tanlashni o'z ichiga olgan asosiy 
kognitiv jarayonlardan biridir.
3
Kognitiv jarayonlarni tushunish aqlning qanday 
ishlashini tushunish va muammolarni hal qilish 
va qaror qabul qilish qobiliyatini oshirish 
strategiyalarini ishlab chiqish uchun muhimdir.  Qaror qabul qilis h v a k ognit iv  j aray onlar
Kognitiv jarayonlar deganda fikrlash, tushunish 
va ma'lumotni idrok etish bilan bog'liq aqliy 
faoliyat va jarayonlar tushuniladi.
01
Qaror qabul qilish - bu bir nechta alternativalar 
orasidan eng yaxshi harakat yo'nalishini 
tanlashni o'z ichiga olgan muhim kognitiv 
jarayon.02
Kognitiv jarayonlar va qaror qabul qilishning 
umumiy tushunchalarini tushunish inson xatti-
harakatlari haqida chuqur bilim olish uchun juda 
muhimdir.03   Kognit iv  j aray onlar v a o'rganis h
Kognitiv jarayonlar deganda shaxslar 
tomonidan amalga oshiriladigan fikrlash, 
idrok etish, fikr yuritish va muammolarni hal 
qilish kabi aqliy faoliyat tushuniladi.
Ushbu jarayonlarni tushunish o'rganish 
kontekstida juda muhimdir, chunki ular yangi 
ma'lumotlarni olish, qayta ishlash va saqlashda 
asosiy rol o'ynaydi. Kognitiv jarayonlar haqida umumiy 
tushunchaga ega bo'lish orqali o'qituvchilar 
samaraliroq o'qitish strategiyalarini ishlab 
chiqishlari va ta'lim natijalarini 
optimallashtirishlari mumkin.  T uy g'ularning k ognit iv  j aray o nlarga t a's iri
1,2,3
Kognitiv jarayonlar idrok, 
diqqat, xotira va 
muammolarni hal qilish kabi 
aqliy faoliyatni o'z ichiga oladi. 
Ushbu kognitiv jarayonlarni 
shakllantirishda hissiyotlar hal 
qiluvchi rol o'ynaydi. Baxt va hayajon kabi ijobiy his-
tuyg'ular kognitiv funktsiyalarni 
kuchaytirishi mumkin, bu esa 
yaxshiroq qaror qabul qilish va 
muammolarni hal qilish 
qobiliyatini yaxshilashga olib 
keladi. Boshqa tomondan, qayg'u 
yoki qo'rquv kabi salbiy his-
tuyg'ular kognitiv jarayonlarga 
putur etkazishi, xotira, e'tibor 
va qaror qabul qilish 
qobiliyatiga ta'sir qilishi 
mumkin.     Kognit iv  j aray onlar v a ruhiy  s alomat lik
Kognitiv jarayonlarning 
umumiy tushunchasi kognitiv 
jarayonlar va ruhiy salomatlik 
o'rtasidagi munosabatni 
tushunish uchun zarurdir. Kognitiv jarayonlar idrok, 
diqqat, xotira, til va 
muammolarni hal qilishni o'z 
ichiga olgan aqliy faoliyatni 
anglatadi.
Turli xil kognitiv jarayonlar aqliy 
salomatlikka ta'sir qilishi 
mumkin, masalan, buzilgan 
fikrlash shakllari, buzilgan 
e'tibor va xotira muammolari.       Kundalik  hay o tdagi k o gnitiv  j aray onlar
Kognitiv jarayonlar bizning 
kundalik hayotimizda hal 
qiluvchi rol o'ynaydi, bu bizga 
atrofimizdagi dunyoni tushunish 
va o'zaro munosabatda bo'lish 
imkonini beradi.01
02 03Bu jarayonlar idrok, diqqat, xotira 
va muammolarni hal qilish kabi 
faoliyatni o'z ichiga oladi.
Kognitiv jarayonlar qanday 
ishlashini tushunib, biz o'z 
fikrlashimiz va xatti-
harakatlarimiz haqida 
tushunchaga ega bo'lishimiz 
mumkin. Bolalarda k o gnit iv  j aray onlarning riv o j lanis hi
Venus is the second planet from 
the SunMercury is the closest planet to the 
Sun Jupiter is the biggest planet of 
them all1 2
3 Kognit iv  j aray onlar v a qaris h
Kognitiv jarayonlar idrok, xotira va 
muammolarni hal qilish kabi aqliy 
faoliyatni anglatadi.
Ular fikrlash, fikr yuritish va qaror 
qabul qilish qobiliyatimizda hal 
qiluvchi rol o'ynaydi. Yoshimiz bilan bu jarayonlar miya 
hajmining pasayishi va 
neyrotransmitterning o'zgarishi kabi 
omillar tufayli kamayishi mumkin.   Tex nologiy aning k ognit iv  j aray onlarga ta's iri
Kognitiv jarayonlarni umumiy tushunish texnologiyaning kognitiv 
jarayonlarga ta'sirini o'rganishda muhim ahamiyatga ega.Texnologiya bizning miyamiz ma'lumotni qanday qayta ishlashi va qaror 
qabul qilishiga katta ta'sir ko'rsatadi.
Texnologiyaning xotira, diqqat, muammolarni hal qilish va qaror qabul 
qilish qobiliyatlariga ta'sir qilish usullarini o'rganish muhimdir.        Kognit iv  j aray onlar v a s un'iy  intellek t
1
2 3Kognitiv jarayonlar deganda bilimlarni 
egallash, saqlash va undan foydalanish 
bilan bog‘liq psixik jarayonlar tushuniladi. 
Bu jarayonlarga idrok, diqqat, xotira, til va 
muammoni yechish kiradi.
Sun'iy intellekt (AI) kognitiv jarayonlarni 
mashinalarda takrorlashga qaratilgan. 
Algoritmlar va ma'lumotlardan 
foydalangan holda, AI tizimlari tasvirni 
aniqlash, tabiiy tilni qayta ishlash va 
qaror qabul qilish kabi vazifalarni 
bajarishi mumkin. Kognitiv jarayonlarni tushunish AI 
rivojlanishi uchun juda muhimdir. Bu 
tadqiqotchilarga insoniy fikrlash va 
xatti-harakatlarga taqlid qila oladigan, 
sog'liqni saqlash, moliya va ta'lim kabi 
turli sohalarda yutuqlarga olib 
keladigan AI modellarini loyihalash 
imkonini beradi.   Kognit iv  j aray onlarni t us hunis hning k elaj agi
1  2 
3 2
Kognitiv jarayonlar insonning 
tushunishi va o'rganishida hal 
qiluvchi rol o'ynaydi.1
Ushbu jarayonlar haqidagi 
tushunchamiz chuqurlashib 
borar ekan, biz ta'lim, terapiya va 
texnologiya kabi sohalarda yangi 
yutuqlarni ochishni kutishimiz 
mumkin.
3
Kelajak kognitiv jarayonlarning sirlarini yanada 
ochish uchun katta va'dalar beradi, bu esa inson 
ongini umumiy tushunishimizni 
kuchaytiradigan yutuqlarga olib keladi.  Kognit iv  j aray onlarni o'rganis hning amaliy  qo'llanilis hi
Kognitiv jarayonlarni o'rganish aqlning 
ma'lumotni qanday qayta ishlashini va qarorlar 
qabul qilishini tekshirishni o'z ichiga oladi. 
Ushbu bilimlar ta'lim, marketing va sog'liqni 
saqlash kabi sohalarda amaliy qo'llanmalarga 
ega.01
Kognitiv jarayonlar qanday ishlashini tushunib, 
biz turli xil ta'lim uslublariga mos keladigan 
samarali o'qitish strategiyalarini ishlab 
chiqishimiz mumkin. Marketingda kognitiv 
tadqiqotlar bizga iste'molchilarning xatti-
harakatlarini tushunishga va ishonchli reklama 
kampaniyalarini yaratishga yordam beradi.02
Sog'liqni saqlash sohasida kognitiv jarayonlarni 
o'rganish Altsgeymer kasalligi kabi kognitiv 
kasalliklarni tashxislash va davolashda yordam 
beradi. Umuman olganda, kognitiv jarayonlarni 
umumiy tushunish turli amaliy dasturlar uchun 
juda muhimdir.03   X ulo s a v a k elaj ak dagi y o'nalis hlar
Xulosa qilib aytganda, kognitiv 
jarayonlarning umumiy tushunchasi 
tadqiqotchilarga ong qanday ishlashini va 
uning xatti-harakatlariga qanday ta'sir 
qilishini tekshirishga imkon beradi.
Bundan tashqari, kognitiv jarayonlar 
odamlarning ma'lumotni qanday qabul 
qilishlari, qayta ishlashlari va saqlashlari haqida 
tushuncha beradi, bu esa nazariy yutuqlarga 
olib keladi. Kognitiv tadqiqotlarning kelajakdagi 
yo'nalishlari qaror qabul qilish, e'tibor va 
xotira kabi murakkab kognitiv jarayonlarni 
chuqurroq o'rganishga qaratilgan.  E'tiboringiz  uchun rahmat

Bili s h jaray onlari to'g'ris ida umumiy t us huncha

REJA : 1. Kognitiv jarayonlarga kirish 2. Kognitiv jarayonlarni tushunishning ahamiyati 3. Kognitiv jarayon modelining umumiy ko'rinishi 4. Kognitiv jarayonlarda idrokning roli

Kognit iv j aray onlarga k iris h Kognitiv jarayonlar idrok, diqqat, xotira, til va muammolarni hal qilish bilan bog'liq aqliy faoliyat va jarayonlarni anglatadi.Ushbu jarayonlar bizning kundalik faoliyatimizda hal qiluvchi rol o'ynaydi va atrofimizdagi dunyoni tushunish, o'rganish va muloqot qilish imkonini beradi. Ushbu slaydda kognitiv jarayonlar haqida umumiy ma’lumot berilgan, ularning ahamiyati ko‘rsatilgan va turli komponentlari haqida qisqacha ma’lumot berilgan.

Kognit iv j aray onlarni t us hunis hning ahamiy at i Kognitiv jarayonlarni tushunish ong qanday ishlashi haqida umumiy tushunchaga ega bo'lish uchun juda muhimdir. Ushbu jarayonlarni o'rganish orqali biz fikrlar, hislar va xotiralar qanday shakllanayotganini va qayta ishlanishini yaxshiroq tushunishimiz mumkin. Bu bilim kognitiv faoliyat va umumiy farovonlikni yaxshilash uchun aralashuvlar va strategiyalarni ishlab chiqish uchun zarurdir.

Kognit iv j aray on modelining umumiy k o'rinis hi Kognitiv jarayonlar ong qanday ishlashini va ma'lumotni qanday qayta ishlashimizni tushunish uchun juda muhimdir.01 02 03Kognitiv jarayon modeli idrok, e'tibor, xotira va muammolarni hal qilishni o'z ichiga olgan ushbu jarayonlarning umumiy ko'rinishini beradi. Ushbu jarayonlarni o'rganish orqali biz miyamiz qanday ishlashi va bilimlarni qanday olishimiz va muammolarni hal qilishimiz haqida umumiy tushunchaga ega bo'lishimiz mumkin.