Biologik xilma xillikni muhofaza qilish  Bio xilma xillik nima  Bio xilma xillikning ahamiyati

Bioxilma-xillik o zi nima? – degan savolga ko pchilik mujmal qilib bu “tabiat” yoki “yovvoyi hayvonlar” deb ʻ ʻ javob beradi. Ammo Bioxilma-xillik ancha keng tushuncha bo lib, u hayotning barcha turlarini va sayyoramizda ʻ mavjud tabiiy tizimlarni o z ichiga oladi. ʻ

Bioxilma-xillik turg un tushuncha emas. U tabiat barcha biologik qismlarining o zaro bog liqligi ʻ ʻ ʻ va bir-birini taqozo etishini tan oladi. Ko pincha mazkur tushunchaning uch darajasi farqlanadi: ʻ turlarning biologik rang-barangligi – barcha o simliklar va hayvonlarning, shu jumladan, turli ʻ bakteriyalar va mikroorganizmlarning rang-barangligi; genetik rang-baranglik – turlardagi genetik materialning rangbarangligi va ularning o rtasidagi bioxilma-xillik; ekologik tizimlarning ʻ rang-barangligi – ekologik tizimlarning boyligi (masalan, tog o rmonlari, cho llar yoki ʻ ʻ ʻ savannalar, sahrolar va dengizlar va h.k.). Bu uch daraja jamuljam holda bioxilma-xillikni tashkil etadi. Shu sababli, mazkur darajalarning har birini asrash umuman bioxilma-xillikni asrash uchun muhimdir.

Bioxilma-xillik mamlakatimizda xalqning iqtisodiy, estetik, sogʻliqni saqlashga oid va madaniy farovonligining muhim manbai hisoblanadi. Ammo butun dunyoda bioxilma-xillik kamayib borayotgani, chunonchi, noyob genlar, turlar va ekologik tizimlar yoʻq boʻlib ketayotgani yurtimizga ham tahdid solmoqda.  Buning sababi bitta – odamlar. Odamlar shunday bir sharoitlarni yaratdilarki, ularda yoʻq boʻlib ketgan turlar miqdori 65 million yil oldingi dinozavrlar davridan boshlab butun tarix mobaynida yoʻq boʻlib ketgan turlar miqdoridan ham koʻproqdir. Agar bioxilma-xillik yoʻqolishining hozirgi tezligi saqlanib qolsa, odamlarning tabiiy yashash joylarini buzish, ifloslash, iqlimni oʻzgartirish borasidagi harakatlari natijasida sayyoramizdagi turlarning yarmi 100-yildan ham kamroq vaqt ichida yoʻq boʻlib ketadi .

Bioxilma-xillikka odamlar ta sirining bosh omillari biologik resurslar ʼ iste molining o sib borayotgani, insonning ishlab chiqarish faoliyati, qishloq ʼ ʻ xo jaligi hamda odamlar yashaydigan joylar kengayib borayotganidir. ʻ Bu odamlar rivojlanish jarayonlarini, o z iste moli, savdo-sotiq va hokazolarni ʻ ʼ butunlay to xtatishi kerak, degan ma noni anglatadimi.? ʻ ʼ Masalan, soʻnggi 40 yil davomida baliq ovlash yiliga 20 mln. tonnadan 135 mln. tonnaga oshdi. Baliq zaxiralarining 75 foizi yoʻqolib ketdi. Shunga qaramasdan Yer yuzida yashovchi insonlarning har beshinchisining ovqatlanish ratsioniga baliq kiradi .