logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. ЦТСЛ 7 65 35 shaffof keramikaning akustik xususiyatlarini o’rganish

ЦТСЛ 7 65 35 shaffof keramikaning akustik xususiyatlarini o’rganish

Yuklangan vaqt:

20.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1165.6923828125 KB
Ko'chirib olish
ЦТСЛ 7/65/35 shaffof keramikani ng akustik xususiyatlarini o’rganish Reja Kirish  Akustik to’lqinlar tarqalish tezlikni o’lchash  Yutulish koeffisentini o’lchash  Elastik modullarni hisoblash  Xulosa Bitiruv malakaviy ishining asosiy maqsadi: ЦТСЛ 7/65/35 shaffof segnitokeramikani akustik xususiyatlarini 77-700K harorat intervalida o‘rganishdan iborat. Bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi: ЦТСЛ shaffof segnitokeramikalarning fizik va elektrofizik xususiyatlari keng o‘rganilgan. Xususan ЦТСЛ shaffof segnitokeramikaning 8/65/35, 9/65/35, 12/65/35 vahokazo tarkibli turlari yaxshi o‘rganilgan. Biroq ЦТСЛ 7/65/35 tarkibli shaffof keramikaning akustik va elektroakustik xususiyatlari o‘rganilmagan. Bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi ЦТСЛ 7/65/35 tarkibli shaffof segnitokeramikaning akustik, elektroakustik va ularda akustik to‘lqinlarning yutilishini o‘rganishdan iborat. Ilmiy yangiligi: 1.ЦТСЛ 7/65/35 shaffof segnitokeramikada bo‘ylama va ko‘ndalang akustik to‘lqinlar tarqalish tezligining 77-450 harorat intervalida o‘lchandi. 2. Bo‘ylama va ko‘ndalang akustik to‘lqin tezligini o‘lchash asosida elastiklik modullari hisoblanadi va elastiklik modullarning haroratga bog‘liqligi o‘rganiladi. 3. Bo‘ylama akustik to‘lqinlar yutilish koeffitsientining keng harorat intervalida o‘lchandi. 4. Ko‘ndalang akustik to‘lqinlar yutilish koeffitsienti juda katta bo‘lganligi sababli ularning yutilish koeffitsientining haroratga bog‘liqligi o‘rganilmadi. 5. Bo‘ylama akustik to‘lqinlar tarqalish yo‘nalishiga perpendikulyar holda joylashtirildi va elektr maydoni ta’sirida tezlikning temperaturaga bog‘liqligini o‘lchashlar 2- xil E=const va T= const rejimlarida o‘lchanildi.  Segnetoelektrik materiallar bu o‘ziga xos materiallar bo‘lib, ma’lum harorat intervalida qayta yo‘naltirilgan spantan qutublanish, domenli struktura va turli xil haroratlardagi faza o‘tishlariga ega bo‘lgan materialdir. Bu o‘ziga xoslik ma’lum darajada segnetoelektriklarning fizik xossalarini belgilaydi.  Segnetoelektriklar yuqori darajadagi dielektrik singdiruvchanlik, dielektrik gisterezis xalqasiga egaligi, yaxshi elektromexanik xususiyatlarga ega bo‘lganligi sababli zamonaviy texnikada keng qo‘llaniladi.  Segnetoelektriklar kondensatorlar yasashda, o‘lchov texnika asboblarini yasashda, piezoelektrik qurilmalarda, adaptiv optikada, shuningdek elektron hisoblash mashinalarning xotira qurilmalarida keng qo‘llaniladi. Segnetoelektriklarning qo‘llanish sohalari kundan- kunga ortib bormoqda.  Qattiq jismlarda elastik to‘lqinlar tarqalish tezligining bir qancha usullari mavjud. Shulardan biri Papadakis usulidir. 1. Past chastotali generator 2. Chastota bo’lgich 3. Implusli signallar generatori 4. Yuqori chastotali signallar generatori 5. M uvofiqlashtiruvchi qurilma 6. Qa bul qilgich 7. O ssilograf 8. N amuna 9. Implusli signallar generatori 10. Implusli signallar generatori 11. Chastotametr 12. Implusli signallar generatori  Bu rasmda namunada tarqalayotgan elastik to’lqinlar tasvirlangan. Qattiq jismda ketma- ket kelayotgan akustik to’lqinlardan 2 tasi ajratib olib ustma - ust qilib joylashtiriladi.  Haroratni o’zgartirib bogan sari bu to’lqin bir – biriga nisbatan qarama – qarshi tomonga siljiydi. Temperaturani o’zgartirish bilan impluslar bir- biriga nisbatan siljiydi. Shu vaqtda 1-past chastotali generatorning chastotsasini o’zgartirish bilan impluslari yana dastlabki holatiga qaytadi. Bu vaqtda temperaturaga bog’liq holda tezlikning o’zgarishi chastotamir o’lchayotgan chastotaning o’zgarishiga proporsional bo’ladi. Va chastotani o’lchab olish bilan namunaning uzunligi ma’lum bo’lgan holatda tezlikni ushbu formula bilan ifodalaymiz.  v=2 lν  Akustik to’lqinlarning yutilish koeftsienti impluslarni taqqoslash usuli bilan o’lchaniladi. Shunday qurilmaning sxemas quyidagi rasmda keltirilgan.  Sinxronizatsiyalovchi tayanch impluslar generatori.  Yuqori chastotali generator.  Kuchaytirgich .  Qabul qilgich.  Ossilograf .  Peza aylantirgich o‘rnatilgan namuna.  Impluslar generatori.  Attenyuator.  Bundagi 1,2,3,4,5 qurilmalar akustik to’lqinlarni hosil qiluvchi qurilmalar bo’lib tezlikni o’lchash bilan bir xil bo’ladi.  Undan farq qiladigan qismi 8- implus generatori bo’lib, u ishlab chiqarayotgan impluslar exo impluslar bilan qoshilib ossilografga beriladi. Bu implusni exo implusning ustiga olib kelib qo’yib, ularning amplitudasini aniqlashga erishamiz.  α =  Mana shu ifoda nilan impluslar amplitudasi aniqlanadi va uni 5 % gacha aniqlash hatosiga erishish mumkin.  V L va V S bo’ylama va ko’ndalang to’lqinlarni aniqlash orqali bo’ylama modulni, siljish modulini, hajmiy modulni, yung modulini , puasson koeffitsientini Lame modulini aniqlab olishimiz mumkin. Ular quyidagicha:  Bo‘ylama modul :  C L = ρ  Siljish moduli :  G = ρ  Hajmiy modul :  K= C L - G  Yung moduli :  = +  Puasson koefitsiyeti :  = [1 -  Lame moduli :  L – 2G  Ularning grafigi quyidagicha : Quyidagi ЦТСЛ 7/65/35 shaffof segnitokeramikani ng paraelektrik fazoli temperaturasi sovutib borilsa 600K atrofida tezlik maksimal qiymatga erishadi. Shundan so’ng sovutishni davom ettirsa namunaning tarkibida segnetoelektrik fazadagi mikro hajmlar paydo bo’la boshlaydi va ularning hajmi haroratini pasaytirib brogan sari ortib boradi. 300 K atrofida tezlik o’zining minimal qiymatiga erishadi . Shundan so’ng sovutishda davom etilsa tezlik ortib boradi . Bu segnitofazaga mos keladi. Grafikdan ko’rinadiki tezlik minimal qiymatga 300- 250 K atrofida erishadi. Bu namunada yoyiq faza borligidan dalolat beradi va ularning temperaturaga bog’liqligi keltirilgan.   Yutilish koeffitsientining haroratga bog’liqligi turli xil chastotalarda o’lchandi va o’lchashlar 5,10 30 MHz chastotalarda olib borildi. O’lchashlar natijasiga ko’ra namunada qayd etilgan yoyiq faza o’tish mavjud ekanligi ko’riladi. Bundan tashqari chastota ortib borgani sari yutilish koeffitsienti ham ortib boradi va buni fanon- fanon o’zaro ta’siri bilan tushuntirish mumkin.  XULOSA  O‘lchashlar natijasida ЦТСЛ 7/65/35 segnetokeramikaning faza o‘tish harorati 290 K dan 150 K gacha keng oraliqda bo‘lib, yoyiq faza o‘tishi mavjudligi aniqlandi.  Akustik to‘lqinlar tarqalish tezligining maksimal qiymati qutubli sohada bo‘lib, bu soha segnetoelektrik soha deb ataladi. E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

ЦТСЛ 7/65/35 shaffof keramikani ng akustik xususiyatlarini o’rganish

Reja Kirish  Akustik to’lqinlar tarqalish tezlikni o’lchash  Yutulish koeffisentini o’lchash  Elastik modullarni hisoblash  Xulosa

Bitiruv malakaviy ishining asosiy maqsadi: ЦТСЛ 7/65/35 shaffof segnitokeramikani akustik xususiyatlarini 77-700K harorat intervalida o‘rganishdan iborat. Bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi: ЦТСЛ shaffof segnitokeramikalarning fizik va elektrofizik xususiyatlari keng o‘rganilgan. Xususan ЦТСЛ shaffof segnitokeramikaning 8/65/35, 9/65/35, 12/65/35 vahokazo tarkibli turlari yaxshi o‘rganilgan. Biroq ЦТСЛ 7/65/35 tarkibli shaffof keramikaning akustik va elektroakustik xususiyatlari o‘rganilmagan. Bitiruv malakaviy ishining dolzarbligi ЦТСЛ 7/65/35 tarkibli shaffof segnitokeramikaning akustik, elektroakustik va ularda akustik to‘lqinlarning yutilishini o‘rganishdan iborat.

Ilmiy yangiligi: 1.ЦТСЛ 7/65/35 shaffof segnitokeramikada bo‘ylama va ko‘ndalang akustik to‘lqinlar tarqalish tezligining 77-450 harorat intervalida o‘lchandi. 2. Bo‘ylama va ko‘ndalang akustik to‘lqin tezligini o‘lchash asosida elastiklik modullari hisoblanadi va elastiklik modullarning haroratga bog‘liqligi o‘rganiladi. 3. Bo‘ylama akustik to‘lqinlar yutilish koeffitsientining keng harorat intervalida o‘lchandi. 4. Ko‘ndalang akustik to‘lqinlar yutilish koeffitsienti juda katta bo‘lganligi sababli ularning yutilish koeffitsientining haroratga bog‘liqligi o‘rganilmadi. 5. Bo‘ylama akustik to‘lqinlar tarqalish yo‘nalishiga perpendikulyar holda joylashtirildi va elektr maydoni ta’sirida tezlikning temperaturaga bog‘liqligini o‘lchashlar 2- xil E=const va T= const rejimlarida o‘lchanildi.

 Segnetoelektrik materiallar bu o‘ziga xos materiallar bo‘lib, ma’lum harorat intervalida qayta yo‘naltirilgan spantan qutublanish, domenli struktura va turli xil haroratlardagi faza o‘tishlariga ega bo‘lgan materialdir. Bu o‘ziga xoslik ma’lum darajada segnetoelektriklarning fizik xossalarini belgilaydi.  Segnetoelektriklar yuqori darajadagi dielektrik singdiruvchanlik, dielektrik gisterezis xalqasiga egaligi, yaxshi elektromexanik xususiyatlarga ega bo‘lganligi sababli zamonaviy texnikada keng qo‘llaniladi.

O'xshashlar

SHAXS XUSUSIYATLARINI SHAKLLANTIRISH OMILLARI
Missipi va mayya ma’daniyatini o’rganish
Leksikologiyani sistema sifatida o’rganish muommolari
mustaqillik yillarida buxoro amirligini o’rganish tarixi
Afrosiyob antik davr shahar xarobalarini o’rganish