EYNSHTEYN-SKALYAR-GAUSS-BONNET NAZARIYASIDA SPIN BILAN BOG‘LIQ QORA TUYNUK SKALYARIZATSIYASI
EYNSHTEYN-SKALYAR-GAUSS- BONNET NAZARIYASIDA SPIN BILAN BOG‘LIQ QORA TUYNUK SKALYARIZATSIYASI
A.Eynshteynning tortishish nazariyasiga ko`ra fazo-vaqt egrilikka ega bo`lib, gravitatsiya esa ushbu egrilikni namoyonidir. Materiya o`z atrofidagi fazoni "egadi". Bu egilish materiyaning zichligiga bog‘liq bo`lib, zichlik qancha katta bo`ls а shuncha egilish kuchli bo`ladi. 2
Eynshteyn tenglamasi quyidagi shakilga ega. B irinchi b o‘ lib 1916-yilda Shvarsshild markaziy-simmetrik ko o rdinata uchun Eynshteyn tenglamasi ning aniq yechimini topdi. Shvarstshild yechimi “M” massali va “ ” radusli qora tuynuk yechimiga olib keldi.s R 3
Qora tuynuklar har xil o‘lchamli bo‘lishi mumkin. Atom o‘lchamidan tortib Quyosh massasidan million maratoba katta Qora tuynuklar mavjud bo‘lishi mumkin. Kollapsga uchrayotgan yulduzning massasi kandaydir kritik qiymatdan katta bo lsa (3 Quyosh ʼ massasidan) gravitatsiya shunchalik katta bo ladiki buni ʼ hech narsa to xtata olmaydi. Gravitatsiya kuchlari yulduzni ʼ tashkil qiluvchi moddalarni shunday siqib boradiki bunda yulduz o lchami eng kichik o lchamgacha kichrayadi va qora ʼ ʼ tuynukga aylanadi. 4
K е rr 1963-yilda Ensht е yn t е nglamasining y е chimida massa va impuls mom е ntli qora tuynuklarga kelgan yechimlarini topgan. Bunda qora tuynuklar aylanuvchi bo’lib , aksial simm е trik ko’rinishda. 1965-yili K е rr va Nyum е nlar massa, zaryad va impuls mom е ntiga ega bo’lgan va aylanuvchi, zaryadli qora tuynuklarga keluvchi yechimini topishgan. 5