logo

Germaniya va Markaziy Osiyo davlatlari hamkorligi

Yuklangan vaqt:

23.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2678.62109375 KB
Mavzu:  Germaniya va 
Markaziy Osiyo davlatlari 
hamkorligi              Reja:

1.   Germaniya va Markaziy Osiyo davlatlari hamkorligi

2.  Yevropa Ittifoqining Markaziy Osiyo boyicha birinchi sammitiʻ

3.  Germaniyaning Qozog‘iston va O‘zbekistondagi manfaatlari              
Germaniyaning  mintaqa  bilan  munosabatlarining 
faollashishi  esa  2007  yilda  Yevropa  Ittifoqining 
Markaziy  Osiyo  bo‘yicha  birinchi  strategiyasining 
paydo bo‘lishi bilan boshlandi. Keyin 2019 yilda ushbu 
hujjatni  modernizatsiya  qilish  bo'lib  o'tdi  va  bu 
mintaqaning  Evropa  manfaatlari  uchun  strategik 
ahamiyatiga  e'tibor  qaratdi.  Endi  bu  jarayonning  yangi 
bosqichi boshlandi. Shu munosabat bilan Gamburgning 
Zeit  gazetasining  bahosi  qiziqish  uyg'otadi.  Uning 
ta'kidlashicha,  kansler  Olaf  Shols  Rossiya-Ukraina 
qurolli  mojarosi  fonida  Markaziy  Osiyoning  beshta 
respublikasi bilan strategik hamkorlikka erishgan.               
Yevropada  Xitoy  Ipak  yo‘li  loyihasiga  muqobil 
sifatida  ko‘riladigan  Strategie  Global  Gateway 
umumevropa  infratuzilma  loyihasida  yordamini 
ham  anglatadi  .  Germaniyaning  ushbu  davlatlarga 
ta'sirining  muhim  elementi  muntazam 
maslahatlashuvlar  o'tkazish  to'g'risidagi  kelishuv, 
shuningdek,  ularning  Markaziy  Osiyoda  kansler 
Scholz bilan navbatdagi sammiti bo'ladi.               
Germaniyaning n-tv axborot agentligining qayd etishicha, 
hujjatda xalqaro huquq normalariga rioya qilish zarurligiga 
ishoralar mavjud. Shuningdek, u barcha nizolarni tinch yo'l 
bilan hal qilish zarurligini ta'kidlaydi. Biroq, "Ukraina" so'zi u 
erda yo'q.

Qo‘shma bayonotda Germaniya va Markaziy Osiyoning 
besh respublikasi iqtisodiyot, energiya va resurs ta’minoti, 
iqlimni muhofaza qilish va mintaqaviy hamkorlik sohalarida 
o‘zaro munosabatlarni faol rivojlantirishi alohida 
ta’kidlanadi. Shuningdek, ushbu davlatlar fuqarolari va 
Germaniya o‘rtasidagi aloqalarni faollashtirishga harakat 
qilinayotgani ta’kidlandi. Shu maqsadda ixtisoslashtirilgan 
hududiy sheriklik tashkil etilmoqda. Shubhasiz, giyohvand 
moddalarning noqonuniy savdosiga qarshi kurash ikki 
tomonlama munosabatlar uchun ham muhim ahamiyatga 
ega, bu bayonotda alohida bandga to‘xtalib o‘tadi.               
Germaniyaning  Wirtschaftswoche  iqtisodiy  haftaligi  Markaziy  Osiyoning  barcha 
beshta  davlati  Germaniyani  qiziqtirgan  muhim  resurslarga  ega  ekanligini 
ta’kidlaydi.  Biroq,  ular  bilan  hamkorlik,  haftalik  eslatmalar,  bu  davlatlarda  inson 
huquqlarining  buzilishi  masalalari  bilan  murakkablashadi.  Haftalik  gazga  boy 
Turkmanistondagi vaziyatni Shimoliy Koreya bilan solishtirgan.

Migratsiya  masalalari  bo'yicha  hamkorlik  Germaniya  va  Yevropa  uchun  muhim. 
Gap  migratsiya  oqimini  tartibga  solish  va  Yevropada  boshpana  berish  rad 
etilganlarni qaytarib olish haqida ketmoqda.

Uchrashuvda  Shols  Qirg‘iziston  prezidenti  Sadir  Japarov  bilan  migratsiya 
sohasidagi  niyat  bayonnomasini  imzoladi.  Shu  bilan  birga,  Germaniya  Ichki 
ishlar vazirligi Qirg‘iziston mutaxassislarining Germaniyaga ishlash uchun kelishi 
bilan bog‘liq masalalarni ham o‘z ichiga olganini ta’kidladi.              
Sharqiy Yevropa,  Markaziy  Osiyo  va  Xitoy  bozorlarida  faoliyat  yurituvchi  kompaniyalarni  o‘z  ichiga 
olgan  Germaniya  sanoati  Sharqiy  qo‘mitasi  ekspertlari  nuqtai  nazaridan  ushbu  uchrashuv 
Germaniyaning  mintaqa  bilan  aloqalarini  rivojlantirishga  kuchli  turtki  berdi.  Bu  haqda  Sharqiy 
qo‘mita  rahbari  Katrina  Klaas-Myulxauzen  ma’lum  qildi.  Shu  munosabat  bilan  “Adlon” 
mehmonxonasida  iqtisodiy  yig‘ilish  bo‘lib  o‘tdi  ,  unda  Germaniyaning  40  nafar  top-menejyerlari, 
shuningdek,  kansler  bilan  muzokaralarda  ishtirok  etayotgan  davlatlarning  vazirlari  va  elchilari 
ishtirok  etdi.  Natijada  qo'shma  loyihalar  ro'yxati  tuzildi,  u  "Berlin  ro'yxati"  deb  nomlandi. 
Hozirgacha  nemis  tadbirkorlari  mintaqaga  taxminan  10  milliard  yevro  sarmoya  kiritgan.  Bu  yerda 
faoliyat  yuritayotgan  900  ta  qo‘shma  korxonada  35  mingta  ish  o‘rni  yaratildi.  Yig‘ilishda  Sharqiy 
qo‘mita  rahbari  nemis  biznesi  va  mintaqadagi  mahalliy  firmalar  uchun  birgalikdagi  faoliyatning 
beshta  yo‘nalishini  taklif  qildi.  Yashil  energetika  va  uning  mahsulotlarini,  xususan,  vodorodni 
rivojlantirish,  tog‘-kon  va  joylarda  qayta  ishlashni  kengaytirish,  qishloq  xo‘jaligini  modernizatsiya 
qilish,  shuningdek,  suv  xo‘jaligi,  transport  infratuzilmasi  va  kasb-hunar  ta’limi  sohalarida 
loyihalarni ishlab chiqish shular jumlasidandir.              Yevropa Ittifoqining Markaziy Osiyo boyicha ʻ
birinchi sammiti

Yevropa Ittifoqiga a’zo davlat ishtirokida Berlindagi kabi Markaziy Osiyo bo‘yicha  sammit hech 
qachon bo‘lmagan.  Biroq, BMT Bosh Assambleyasi arafasida AQSh prezidenti  Jo Bayden 
allaqachon beshta prezident bilan uchrashgan  .

Ular uchun G'arb bilan munosabatlarni faollashtirish muvozanatni saqlash harakatidir. Bir 
tomondan, ular Rossiya bilan iqtisodiy jihatdan chambarchas bog'langan. Boshqa tomondan, 
G'arb davlatlarining Rossiyaga qarshi sanksiyalar rejimini qo'llab-quvvatlaganliklarini 
ta'kidlamoqdalar.

Bu haqda Sholts payshanba kuni Qozog‘iston prezidenti Qosim- Shomart Tokayev bilan 
uchrashuvdan so‘ng ma’lum qildi. Qozog'iston hukumati sanksiyalarni chetlab o'tishga qarshi 
choralar ko'rgani "yaxshi va foydali", dedi kansler.

Biroq, Rossiyaning Ukrainaga qarshi bosqinchilik urushi boshlanganidan beri Qozog‘iston kabi 
Markaziy Osiyo davlatlaridan Rossiyaga eksport hajmi, ayrim hollarda sezilarli darajada oshdi. 
Bu G‘arb davlatlarining kompaniyalari ataylab ushbu davlatlar orqali Rossiyaga qarshi iqtisodiy 
sanksiyalarni chetlab o‘tishga urinayotganiga shubha uyg‘otadi.              Germaniyaning Qozog‘iston va O‘zbekistondagi manfaatlari

Germaniya  siyosatchisi  va  Germaniya  tashqi  ishlar  vaziri  Annalena  Barbok  Markaziy 
Osiyo,  jumladan,  Qozog‘istonga  tashrif  buyurdi.  U  Qozog‘iston  vakillari,  jumladan,  Bosh 
vazir  Alixan  Smailov  bilan  Germaniya  va  Qozog‘iston  o‘rtasidagi  iqtisodiy  hamkorlikni 
kengaytirish,  jumladan,  energetika  va  sanoat  masalalarini  muhokama  qilish  uchun 
muzokaralar o‘tkazdi. Yevropa Ittifoqi Qozog'iston va O'zbekistonni o'z ishlab chiqarishini 
o'tkazish  uchun  potentsial  maydon  sifatida  ko'radi.  Berbokning  tashrifidan  maqsad 
Yevropa  Ittifoqining  Markaziy  Osiyo  davlatlari,  xususan  Qozog‘iston  va  O‘zbekistonga 
nisbatan  pozitsiyasini  namoyish  etishdan  iborat  edi.  Shuningdek,  u  Qozog‘istonning 
qo‘llab-quvvatlashini  alohida  ta’kidlab,  raqamlashtirish,  energetika  va  transport  sohasida 
yangi  loyihalarni  va’da  qildi.  Bärbokga  ishbilarmonlar,  energetika  va  infratuzilma 
mutaxassislaridan iborat delegatsiya hamrohlik qildi.              Germaniyaning Qozog‘iston va O‘zbekistondagi manfaatlari

Yevropa  Ittifoqi  Qozog iston  va  O zbekistonni  o z  ishlab  chiqarishi,  jumladan,  iste mol  tovarlari ʻ ʻ ʻ ʼ
uchun  potentsial  maydon  sifatida  ko radi.  O‘zbekiston  bilan  hamkorlikning  Germaniya  uchun 	
ʻ
afzalliklari  orasida  arzon  ishchi  kuchiga  ega  bo‘lish,  mahalliy  xomashyoning  mavjudligi  va 
iste’mol  bozorlariga,  jumladan,  Markaziy  Osiyo,  Eron,  Iroq  va Afg‘onistonning  o‘sib  borayotgan 
bozorlariga  yaqinlik  kiradi.  Ozarbayjon  va  O‘zbekiston  ham  o‘sib  borayotgan  demografik 
ko‘rsatkichlar,  o‘sib  borayotgan  iqtisodiyotlar  va  bo‘lajak  sanoatlashtirish  dasturlari  tufayli 
postsovet  hududida  juda  muhim  va  ahamiyatli  hisoblanadi.  Nemis  kompaniyalari  allaqachon 
infratuzilma  loyihalarida  ishtirok  etmoqda  va  O‘zbekiston  va  Qozog‘iston  korxonalarini 
boshqarish  uchun  o‘z  texnologiyalari  va  boshqaruv  guruhlarini  taqdim  etishga  tayyor.  Nihoyat, 
Ostonada sanoat va transportda chiqindilarni kamaytirish uchun “vodorod diplomatiyasi” idorasini 
ochish bo‘yicha qo‘shma qaror qabul qilindi.

Mavzu: Germaniya va Markaziy Osiyo davlatlari hamkorligi

Reja:  1. Germaniya va Markaziy Osiyo davlatlari hamkorligi  2. Yevropa Ittifoqining Markaziy Osiyo boyicha birinchi sammitiʻ  3. Germaniyaning Qozog‘iston va O‘zbekistondagi manfaatlari

 Germaniyaning mintaqa bilan munosabatlarining faollashishi esa 2007 yilda Yevropa Ittifoqining Markaziy Osiyo bo‘yicha birinchi strategiyasining paydo bo‘lishi bilan boshlandi. Keyin 2019 yilda ushbu hujjatni modernizatsiya qilish bo'lib o'tdi va bu mintaqaning Evropa manfaatlari uchun strategik ahamiyatiga e'tibor qaratdi. Endi bu jarayonning yangi bosqichi boshlandi. Shu munosabat bilan Gamburgning Zeit gazetasining bahosi qiziqish uyg'otadi. Uning ta'kidlashicha, kansler Olaf Shols Rossiya-Ukraina qurolli mojarosi fonida Markaziy Osiyoning beshta respublikasi bilan strategik hamkorlikka erishgan.

 Yevropada Xitoy Ipak yo‘li loyihasiga muqobil sifatida ko‘riladigan Strategie Global Gateway umumevropa infratuzilma loyihasida yordamini ham anglatadi . Germaniyaning ushbu davlatlarga ta'sirining muhim elementi muntazam maslahatlashuvlar o'tkazish to'g'risidagi kelishuv, shuningdek, ularning Markaziy Osiyoda kansler Scholz bilan navbatdagi sammiti bo'ladi.

 Germaniyaning n-tv axborot agentligining qayd etishicha, hujjatda xalqaro huquq normalariga rioya qilish zarurligiga ishoralar mavjud. Shuningdek, u barcha nizolarni tinch yo'l bilan hal qilish zarurligini ta'kidlaydi. Biroq, "Ukraina" so'zi u erda yo'q.  Qo‘shma bayonotda Germaniya va Markaziy Osiyoning besh respublikasi iqtisodiyot, energiya va resurs ta’minoti, iqlimni muhofaza qilish va mintaqaviy hamkorlik sohalarida o‘zaro munosabatlarni faol rivojlantirishi alohida ta’kidlanadi. Shuningdek, ushbu davlatlar fuqarolari va Germaniya o‘rtasidagi aloqalarni faollashtirishga harakat qilinayotgani ta’kidlandi. Shu maqsadda ixtisoslashtirilgan hududiy sheriklik tashkil etilmoqda. Shubhasiz, giyohvand moddalarning noqonuniy savdosiga qarshi kurash ikki tomonlama munosabatlar uchun ham muhim ahamiyatga ega, bu bayonotda alohida bandga to‘xtalib o‘tadi.