Hozirgi kunda axborotlashtirish va telekomunikatsiya masalasi
![Hozirgi kunda axborotlashtirish va
telekomunikatsiya masalasi](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_1.png)
![Reja
1. Axborot texnologoyalarining
rivoji
2. Telekomunikatsiyaning
rivojlanishi
3. Axborot zanjiri va uning
ahamiyati](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_2.png)
![Axborot texnologiyalari maʼlumotlarni
boshqarish va qayta ishlash texnologiyalaridir.
Odatda bu atama ostida kompyuter
texnologiyalari tushuniladi. Axborot
texnologiyalari sohasida turli axborotni EHM va
kompyuter tarmoqlari orqali yigʻish, saqlash,
himoyalash, qayta ishlash, uzatish kabi amallar
ustida ishlar olib boriladi . Axborot texnologiyasi
asosiy texnik vositalari sifatida hisoblash-
tashkiliy texnikadan tashqari aloqa vositalari –
telefon, teletayp, telefaks va boshqalar
qo’llanilad i.](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_3.png)
![](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_4.png)
![Axborot texnologiyasi insoniyat taraqqiyotining turli
bosqichlarida ham mavjud bo’lgan bo'lsa-da, xozirgi
zamon axborotlashgan jamiyatining o'ziga xos xususiyati
shundaki, sivilizatsiya tarixida birinchi marta bilimlarga
erishish va ishlab chiqarishga sarflanadigan kuch
energiya, xomashyo, materiallar va moddiy iste’mol
buyumlariga sarflanadigan xarajatlardan ustunlik
qilmoqda, ya’ni axborot texnologiyalari mavjud yangi
texnologiyalar orasida yetakchi o'rinni
egallamoqda . Axborot texnologiyalari industriyasi
majmuini kompyuter, aloqa tizimi, ma’lumotlar ombori,
bilimlar ombori va u bilan boglik faoliyat soxalari tashkil
kiladi.](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_5.png)
![](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_6.png)
![Bugungi kunda axborot texnologiyasini shartli ravishda
"saqlovchi, ratsionallashtiruvchi, yaratuvchi" turlarga
ajratish mumkin. Birinchi turdagi texnologiyalar mehnatni,
moddiy resurslarni, vaqtni tejaydi. Ratsionallashtiruvchi
axborot texnologiyalariga chiptalar buyurtma qilish,
mexmonxona xisob-kitoblari tizimlari misol
bo’ladi . Yaratuvchi (ijodiy) axborot taxnologiyalari
axborotni ishlab chiqaradigan, undan foydalanadigan va
insonni tarkibiy qism sifatida o'z ichiga oladigan
tizimlardan iborat.Axborot texnologiyalarining xozirgi
zamon taraqqiyoti hamda yutuqlari fan va inson
faoliyatining barcha soxalarini axborotlashtirish zarurligini
ko’rsatmoqda.](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_7.png)
![](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_8.png)
![Telekommunikatsiya (tele... va kommunikatsiya)
— signal, belgi, matn, tasvir, ovoz va boshqa
turdagi axborotlarni uzatish, qabul qilish va qayta
ishlash tizimlari majmui. Simli, radio, optik yoki
boshqa elektromagnit tizimlaridan foydalanib
amalga oshiriladi. Bir yoki bir necha turdagi,
jumladan, telefon, telegraf, faksimil axborotlar va
boshqa hujjatli xabarlarni, kompyuterlararo
axborotlar almashinuvi, televizion va
radiodasturlarni uzatishga moʻljallangan T.lar
texnika vositalari toʻplami T. tarmogʻi deb ataladi.](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_9.png)
![](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_10.png)
![Telefon-telegraf aloqa fakulteti 1955-yilda
institutda tashkil etilgan birinchi fakultet bo‘lgan.
Keyinchalik bir necha bor qayta nomlanib, hozirda
telekommunikatsiya texnologiyalari fakul’teti deb
ataladi."Telekommunikatsiya" fakulteti
mutaxassislar tayyorlashni (ta’lim yo‘nalishi v a
mutaxassisliklar bo‘yicha) ishlab chiqarishdan
ajralgan holda amalga oshiradi. Fakultet ta’lim, fan
va ishlab chiqarish intergatsiyasini kengaytirish va
mustahkamlash maqsadida yirik soha korxonalari
(TShShT, ToshTTS, UzNET) qoshida fakultet
kafedralarining filiallari ochilgan.](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_11.png)
![](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_12.png)
![Axborot logistika tizimi- logistikani rejalashtirish,
nazorat qilish, tahlil qilish va tartibga solish uchun
tashkilotni boshqarishda foydalaniladigan tegishli
ma'lumotlar bilan birlashtirilgan xodimlar, ishlab
chiqarish quvvatlari, kompyuter uskunalari, kerakli
ma'lumotnomalar, kompyuter dasturlari, turli xil
interfeyslar va protseduralar (texnologiyalar) dan
iborat moslashuvchan tuzilma. tizimi. Bir xil atama
"logistika axborot tizimi" (LIS) ko'pincha ishlatiladi,
ular, qoida tariqasida, avtomatlashtirilgan nazorat
qilish tizimlari logistika jarayonlari.](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_13.png)
![](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_14.png)
![Axborot tizimining arxitekturasi uning umumiy mantiqiy
tuzilishini, apparat, dasturiy ta'minotini tavsiflaydi,
axborotni kodlash usullarini tavsiflaydi, ya'ni. belgilar
ketma-ketligi bilan ma'lumotlarni ifodalash jarayoni, tizim
bilan foydalanuvchi interfeysini belgilaydi.Uskuna(apparat)
- axborot tizimi yoki tarmoq tarkibiga kiruvchi elektron,
elektr va mexanik qurilmalar majmuasi.Guruch. 4.3. IP
kiruvchi va chiquvchi logistika xizmati tizimi . Dasturiy
ta'minot(Dasturiy ta'minot) (dasturiy ta'minot) -
ma'lumotlarni qayta ishlash yoki uzatish, shuningdek,
yangi dasturlarni ishlab chiqishni ta'minlaydigan
kompyuter dasturlari to'plami.](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_15.png)
![](/data/documents/b109e2ba-f57f-472d-8725-c3bf50975ffc/page_16.png)
Hozirgi kunda axborotlashtirish va telekomunikatsiya masalasi
Reja 1. Axborot texnologoyalarining rivoji 2. Telekomunikatsiyaning rivojlanishi 3. Axborot zanjiri va uning ahamiyati
Axborot texnologiyalari maʼlumotlarni boshqarish va qayta ishlash texnologiyalaridir. Odatda bu atama ostida kompyuter texnologiyalari tushuniladi. Axborot texnologiyalari sohasida turli axborotni EHM va kompyuter tarmoqlari orqali yigʻish, saqlash, himoyalash, qayta ishlash, uzatish kabi amallar ustida ishlar olib boriladi . Axborot texnologiyasi asosiy texnik vositalari sifatida hisoblash- tashkiliy texnikadan tashqari aloqa vositalari – telefon, teletayp, telefaks va boshqalar qo’llanilad i.
Axborot texnologiyasi insoniyat taraqqiyotining turli bosqichlarida ham mavjud bo’lgan bo'lsa-da, xozirgi zamon axborotlashgan jamiyatining o'ziga xos xususiyati shundaki, sivilizatsiya tarixida birinchi marta bilimlarga erishish va ishlab chiqarishga sarflanadigan kuch energiya, xomashyo, materiallar va moddiy iste’mol buyumlariga sarflanadigan xarajatlardan ustunlik qilmoqda, ya’ni axborot texnologiyalari mavjud yangi texnologiyalar orasida yetakchi o'rinni egallamoqda . Axborot texnologiyalari industriyasi majmuini kompyuter, aloqa tizimi, ma’lumotlar ombori, bilimlar ombori va u bilan boglik faoliyat soxalari tashkil kiladi.