ILK O’RTA ASRLARDA XITOY MADANIYATI

Rej a:   1.      V - VI asrlarda Xitoyning   siyosiy tarqoqligi. 2.     Xitoyning birlashtirilishi. So'ng imperiyasi. 3.     Tan imperiyasi. 4.     Xuan Chao Qo'zg'aloni. Tan dinastiyasining tugashi. 5.     Sun imperiyasi. Xitoy madaniyati va fani.

V - VI asrlardagi Xitoy taraqqiyoti G'arbiy Yevropada bo'lganidek varvarlaming hujumi bilan bog'langan edi. Varvarlar hisoblangan hamda Xitoydan Shimoliy va G'arbiy rayonlarida yashagan ko'chmanchi mo'g'ul va tiirk qabilalari Xitoyga doimiy hujumlar qilib turdi. Varvarlaming bu hujumlari mamlakat iqtisodiy, siyosiy hayotiga katta zarba bo'lib tushdi . Ular ko'pdan - ko'p qishloqlarni taladilar, shahaiiarni yer bilan yakson qildilar. Xitoy juda ko'p mayda-mayda davlatlarga bo'linib siyosiy jihatdan tarqoq bir mamlakatga aylanib qoldi, Bu davlailarning ba'zilarining teppasida drujinalari bilan birga varvarlaming boshliqlari va ba'zilarining   tepasida esa (Janubda) mahaliy Xitoy zadagonlari turdi.

Bunday davlatchalar orasida eng kattasi Shimoliy VEY davlati bo'lib, lining poytaxti Loyan shahri edi. Bu davlat 386 yildan 584 yilgacha yashadi. 420 - 589 yilar o'rtasidagi davr Xitoy tarixiga "Shimoliy va Janubiy dinastiyalar davri" bo'lib kirdi. Bu davr Xitoy tarixida qulchilk tizimining sekinlik bilan yoqolishi, varvarlar orasida ham, Xitoylar orasida ham feudal munosabatlarning o'ziga xos formasi rivojlanayotgan edi. Jumladan Vey davlatida chek yer sistemasi tartib topa boshladi, bu sistemaga ko'ra davlat boshlig'i eng oliy darajadagi; haqiqatda esa yer cheklariga bo'linib, dehqonlarga ularning oila a'zolariga mehnatga layoqatli ishlar soniga qarab taqsimlanar, chek yer olish uchun dehqon ko'proq natura bilan (don, chorva molari, hunarmandchilik buyumlari va hokazolar bilan) soliq to'lash kerak edi.