logo

Iqtisodiy protsessda prokurorning ishtiroki

Yuklangan vaqt:

12.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2684.7197265625 KB
Mavzu:Iqtisodiy protsess da  
prokurorning ishtiroki     RE JA:
1.  IQTISODI Y   SUD  I SHLARI NI   Y URI TI SH
I SHTIROKCHILARI
2.   I shda  isht irok  et uv chi  shaxslar huquq  
v a  majburiy at lari
3.I qt isodiy   sud  ishlarini  y urit ish  
isht irok chilarining  asosiy          Ishda ishtirok etuvchi 
shaxslar
Taraflar, uchinchi shaxslar, 
prokuror, davlat organlari va 
boshqa shaxslar o‘z 
zimmalariga yuklatilgan 
vakolatlarga ko‘ra, 
shuningdek ushbu Kodeksda 
nazarda tutilgan alohida 
toifadagi ishlar bo‘yicha 
arizachilar hamda boshqa 
manfaatdor shaxslar ishda 
ishtirok etuvchi shaxslar deb 
e’tirof etiladi.       Ishda prokurorning ishtiroki
Tumanlararo, tuman, shahar iqtisodiy sudlariga da’vo arizasini (arizani) — Qoraqalpog‘iston Respublikasi, 
viloyatlar, Toshkent shahar, tumanlar (shaharlar) prokurorlari va ularga tenglashtirilgan prokurorlar yoki 
ularning o‘rinbosarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudiga, viloyatlar va Toshkent shahar sudlariga esa 
— Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahar prokurorlari yoki ularning o‘rinbosarlari 
taqdim etadi.
O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori yoki uning o‘rinbosari O‘zbekiston Respublikasining barcha 
iqtisodiy sudlariga da’vo arizasi (ariza) taqdim etishga haqli.
Prokuror o‘zining da’vo arizasi (arizasi) asosida qo‘zg‘atilgan ishlarda, shuningdek davlatning qonun bilan 
qo‘riqlanadigan manfaatlarini himoya qilish maqsadida yerga oid huquqiy munosabatlar, davlat mulki 
bilan bog‘liq ishlarda, atrof-muhitni muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonunchilikni buzish, davlat budjetidan 
undiruvlar, o‘zboshimchalik bilan qurilgan imoratga bo‘lgan mulk huquqini e’tirof etish, xususiy mulk 
sifatida egalik qilish va undan foydalanish faktini aniqlash, bojxona to‘lovlarini undirish bilan bog‘liq 
ishlarda ishtirok etishi mumkin.  Prokuror boshqa shaxslarning arizasi bilan qo‘zg‘atilgan 
ishning muhokamasida o‘z tashabbusi bilan ishtirok 
etishi mumkin emas, bundan ushbu moddaning uchinchi 
qismida nazarda tutilgan ishlar mustasno.
Ishda ishtirok etuvchi prokuror ishning mazmuni 
bo‘yicha fikrini bayon etadi, bundan uning boshqa 
shaxslarning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan 
manfaatlarini himoya qilishga doir da’vo arizasi (arizasi) 
bo‘yicha qo‘zg‘atilgan ishlar mustasno.
Fuqaroning, yuridik shaxsning va davlatning 
manfaatlarini ko‘zlab da’vo arizasi (ariza) taqdim etgan 
prokuror da’vogarning huquqlaridan foydalanadi va 
uning majburiyatlarini o‘z zimmasiga oladi, bundan 
kelishuv bitimi yoki mediativ kelishuv tuzish huquqi 
mustasno.
Prokurorning o‘z da’vo arizasidan (arizasidan) voz 
kechishi da’vogarni (arizachini) ishni mazmunan ko‘rib 
chiqishni talab qilish huquqidan mahrum etmaydi.
Prokuror tomonidan da’vogarning huquqini himoya 
qilish maqsadida taqdim etilgan da’vodan da’vogarning 
voz kechishi da’vo arizasini (arizani) ko‘rmasdan 
qoldirishga olib keladi.     
  Ishda dav lat  organlari v a boshqa shaxslarning isht irok i

Qonunchilikda nazarda tutilgan hollarda davlat organlari va 
boshqa shaxslar yuridik shaxslarning, fuqarolarning, jamiyat 
va davlatning huquqlari hamda qonun bilan qo‘riqlanadigan 
manfaatlarini himoya qilish maqsadida da’vo arizasi (ariza) 
taqdim etishi mumkin. Da’vo taqdim etgan mazkur organlar va 
shaxslar da’vogarning barcha huquqlaridan foydalanadi va 
uning majburiyatlarini o‘z zimmasiga oladi, bundan kelishuv 
bitimi yoki mediativ kelishuv tuzish huquqi mustasno.

Davlat organi va boshqa shaxsning o‘zi taqdim etgan da’vo 
arizasidan (arizadan) voz kechishi da’vogarni (arizachini) ishni 
mazmunan ko‘rishni talab qilish huquqidan mahrum etmaydi.

Davlat organi va boshqa shaxs tomonidan da’vogarning 
huquqlarini himoya qilish maqsadida taqdim etilgan da’vo 
arizasidan (arizasidan) da’vogarning (arizachining) voz kechishi 
da’vo arizasini (arizani) ko‘rmasdan qoldirishga olib keladi.     
Ek spert

Fan, texnika, san’at yoki hunar sohasida xulosa berish uchun zarur bo‘lgan 
maxsus bilimlarga ega jismoniy shaxs ekspert sifatida tayinlanishi mumkin.

Davlat sud-ekspertiza muassasasi eksperti, nodavlat sud-ekspertiza 
tashkilotining eksperti, boshqa korxona, muassasa, tashkilot xodimi yoki o‘zga 
jismoniy shaxs ekspert sifatida ishtirok etishi mumkin.

Belgilangan tartibda muomalaga layoqatsiz yoki muomala layoqati cheklangan 
deb topilgan shaxslar, shuningdek qasddan sodir etgan jinoyatlari uchun 
sudlanganlik holati tugallanmagan yoki sudlanganligi olib tashlanmagan 
shaxslar ekspert sifatida jalb etilishi mumkin emas.

  Mut axassis

Maslahatlar (tushuntirishlar) berish va ilmiy-texnika vositalarini qo‘llashda 
yordam ko‘rsatish yo‘li bilan dalillarni to‘plash, tekshirish va baholashda 
ko‘maklashish maqsadida fan, texnika, san’at yoki hunar sohasida maxsus bilim 
va malakaga ega bo‘lgan, voyaga yetgan, ish natijasidan manfaatdor bo‘lmagan 
shaxs sud majlisida yoki protsessual harakatlarda ishtirok etish uchun sud 
tomonidan mutaxassis sifatida jalb qilinishi mumkin.

Mutaxassisni sud majlisida ishtirok etish uchun jalb qilish to‘g‘risida ajrim 
chiqariladi.

Sudning mutaxassisni chaqirish haqidagi talabi uning ish beruvchisi uchun 
majburiydir.     
Tarjimon

Tarjima qilish uchun 
zarur tillarni biladigan 
hamda ushbu 
Kodeksda nazarda 
tutilgan hollarda sud 
tomonidan tayinlangan 
shaxs tarjimondir. 
Iqtisodiy sud ishlarini 
yuritishning boshqa 
ishtirokchilari, garchi 
tarjima qilish uchun 
zarur tillarni bilsa ham 
tarjimon vazifalarini o‘z 
zimmasiga olishga haqli 
emas.     
Sud muzok aralari

Barcha dalillarni tekshirish tugaganidan keyin sud majlisida raislik qiluvchi 
ishda ishtirok etuvchi shaxslardan ularda ish bo‘yicha qo‘shimcha 
materiallar bor-yo‘qligini aniqlaydi. Sud bunday materiallar mavjud 
bo‘lmagan taqdirda, sud muzokaralariga o‘tadi.

Sud muzokaralari ishda ishtirok etuvchi shaxslarning og‘zaki chiqishlaridan 
iborat bo‘ladi. Muzokaralarda ular ish bo‘yicha o‘z nuqtai nazarini asoslaydi.

Sud muzokaralarida birinchi bo‘lib da’vogar, keyin nizoning predmetiga 
nisbatan mustaqil talab bilan arz qiluvchi uchinchi shaxs va javobgar so‘zga 
chiqadi. Nizoning predmetiga nisbatan mustaqil talab bilan arz qilmaydigan 
uchinchi shaxs ishda qaysi da’vogarning yoki javobgarning tarafida ishtirok 
etayotgan bo‘lsa, shu da’vogardan yoki javobgardan keyin so‘zga chiqadi.

Boshqa shaxslarning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan 
manfaatlarini himoya qilish maqsadida sudga murojaat etgan prokuror, 
shuningdek davlat organlarining va boshqa shaxslarning vakillari sud 
muzokaralarida birinchi bo‘lib so‘zga chiqadi.

Sud muzokaralari ishtirokchilari sud tomonidan aniqlanmagan holatlarga 
va sud majlisida tekshirilmagan yoki sud tomonidan yo‘l qo‘yib 
bo‘lmaydigan deb tan olingan dalillarga tayanishga haqli emas.

Ishda ishtirok etuvchi prokuror sud muzokaralarida nizoning mazmuniga 
doir fikrini oxirgi bo‘lib bayon etadi, bundan ushbu moddaning to‘rtinchi 
qismida nazarda tutilgan hollar mustasno.     
A pell y at siy a shik oy at i berish (prot est  k elt irish) huquqi

Ishda ishtirok etuvchi shaxslar, shuningdek ishda ishtirok 
etishga jalb qilinmagan, ammo huquqlari va majburiyatlari 
to‘g‘risida sud hal qiluv qarori qabul qilgan shaxslar 
birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirmagan hal 
qiluv qarori ustidan apellyatsiya shikoyati berishga 
haqlidir.

Prokuror, yuqori turuvchi prokuror faqat prokuror 
ishtirokida ko‘rilgan ish bo‘yicha yoki qonunda 
prokurorning ishtirok etishi nazarda tutilgan bo‘lib, biroq u 
sud muhokamasining vaqti va joyi to‘g‘risida tegishli tarzda 
xabardor qilinmasdan ko‘rilgan ish bo‘yicha, shuningdek 
ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan 
shaxslarning murojaati mavjud bo‘lgan taqdirda birinchi 
instansiya sudining qonuniy kuchga kirmagan hal qiluv 
qarori ustidan apellyatsiya protesti keltirishga haqli.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi 
Tadbirkorlik subyektlarining huquqlari va qonuniy 
manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha vakil birinchi 
instansiya sudining qonuniy kuchga kirmagan hal qiluv 
qarori ustidan apellyatsiya shikoyati berishga haqli, 
bundan tadbirkorlik subyektlari o‘rtasida yuzaga keladigan 
iqtisodiy nizolar, shuningdek tadbirkorlik faoliyati bilan 
bog‘liq bo‘lmagan nizolar mustasno.     
Apelly at siy a shik oy at iga (prot est iga) ilov a qilinadigan hujjat lar

Apellyatsiya shikoyatiga quyidagilar ilova qilinadi:

1) davlat boji va pochta xarajatlari to‘langanligini tasdiqlovchi hujjatlar;

2) ishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslarga apellyatsiya shikoyati va unga 
ilova qilingan, ularda mavjud bo‘lmagan hujjatlarning ko‘chirma nusxalari 
yuborilganligini yoki topshirilganligini tasdiqlovchi hujjat;

3) apellyatsiya shikoyati vakil tomonidan imzolangan taqdirda, uning 
imzolashga doir vakolatini tasdiqlovchi hujjat.

Apellyatsiya protestiga ishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslarga 
apellyatsiya protestining va unga ilova qilingan, ushbu shaxslarda mavjud 
bo‘lmagan hujjatlarning ko‘chirma nusxalari yuborilganligini yoki 
topshirilganligini tasdiqlovchi hujjat, prokuror ishtirokisiz ko‘rilgan ish 
bo‘yicha ushbu Kodeks 259-moddasining birinchi qismida ko‘rsatilgan 
shaxslar murojaatlarining ko‘chirma nusxasi ilova qilinadi, bundan qonunda 
prokurorning ishtirok etishi nazarda tutilgan bo‘lib, biroq u sud 
muhokamasining vaqti va joyi to‘g‘risida tegishli tarzda xabardor 
qilinmasdan ko‘rilgan ishlar mustasno.

Da’vo arizasini qaytarish yoki da’vo arizasini qabul qilishni rad etish 
to‘g‘risidagi ajrim ustidan berilgan apellyatsiya shikoyatiga (protestiga) 
qaytarilgan da’vo arizasi va sudga taqdim etishda unga ilova qilingan 
hujjatlar ham ilova qilinishi kerak.     
Apelly at siy a shik oy at i (prot est i) bo‘y icha ish y urit ishni t ugat ish

Apellyatsiya instansiyasi sudi apellyatsiya shikoyati (protesti) bo‘yicha ish yuritishni 
quyidagi hollarda tugatadi, agar:

1) apellyatsiya shikoyati (protesti) ushbu Kodeksga muvofiq apellyatsiya tartibida shikoyat 
qilinmaydigan ajrim ustidan berilgan va u apellyatsiya instansiyasi sudi tomonidan xatoga 
yo‘l qo‘yilib, ish yuritishga qabul qilingan bo‘lsa;

2) apellyatsiya shikoyati (protesti) apellyatsiya tartibida ko‘rilgan sud hujjati ustidan 
berilgan va u apellyatsiya instansiyasi sudi tomonidan xatoga yo‘l qo‘yilib, ish yuritishga 
qabul qilingan bo‘lsa;

3) apellyatsiya shikoyati sud hujjati ustidan shikoyat qilish huquqiga ega bo‘lmagan shaxs 
tomonidan berilgan bo‘lsa;

4) apellyatsiya shikoyati ish yuritishga qabul qilinganidan so‘ng shikoyat bergan shaxs 
tomonidan shikoyatdan voz kechish to‘g‘risida ariza kelib tushgan bo‘lsa;

5) apellyatsiya protesti ish yuritishga qabul qilinganidan so‘ng protest keltirgan prokuror 
yoki yuqori turuvchi prokuror tomonidan protestni chaqirib olish to‘g‘risida ariza kelib 
tushgan bo‘lsa;

Agar apellyatsiya shikoyatida (protestida) shikoyat qilinayotgan (protest keltirilayotgan) hal 
qiluv qarorini qabul qilgan birinchi instansiya sudida ko‘rib chiqish predmeti bo‘lmagan 
yangi talablar bildirilgan bo‘lsa, apellyatsiya instansiyasi sudi apellyatsiya shikoyatining 
(protestining) bu talablarga taalluqli qismi bo‘yicha ish yuritishni tugatadi.

Apellyatsiya shikoyati (protesti) bo‘yicha ish yuritishni tugatish to‘g‘risida sud ajrim 
chiqaradi, uning ko‘chirma nusxalari ishda ishtirok etuvchi shaxslarga ushbu 
Kodeksning 197-moddasida nazarda tutilgan tartibda yuboriladi.

Apellyatsiya shikoyati (protesti) bo‘yicha ish yuritishni tugatish to‘g‘risidagi ajrim ustidan 
taftish tartibida shikoyat qilinishi (protest keltirilishi) mumkin.

Apellyatsiya shikoyati (protesti) bo‘yicha ish yuritish tugatilgan taqdirda ayni bir shaxsning 
ayni shu asoslar bo‘yicha apellyatsiya shikoyati (protesti) bilan sudga takroran murojaat 
qilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.     
A pelly a t si y a inst ansiy a si sudi t omonidan i shni k o‘rish t art ibi

Apellyatsiya instansiyasi sudi ishni sud majlisida ushbu bobda belgilangan xususiyatlarni 
hisobga olgan holda birinchi instansiya sudida ko‘rish qoidalari bo‘yicha ko‘radi.

Apellyatsiya shikoyati (protesti) bo‘yicha birinchi sud majlisi apellyatsiya shikoyatini ( protestini) 
ish yuritishga qabul qilish to‘g‘risida ajrim chiqarilgan kundan e’tiboran yigirma  kundan 
kechiktirmay o‘tkazilishi kerak.

Apellyatsiya instansiyasi sudida: ishlarni birlashtirish to‘g‘risidagi; da’voning predmetini yoki 
asosini, da’vo talablarining miqdorini o‘zgartirish haqidagi; qarshi da’vo taqdim etish; ishda 
ishtirok etish uchun uchinchi shaxslarni jalb etish to‘g‘risidagi qoidalar, shuningdek ushbu 
Kodeksda faqat birinchi instansiya sudida ishni ko‘rish uchun belgilangan boshqa qoidalar 
qo‘llanilmaydi, bundan ishni birinchi instansiya sudida ish yuritish qoidalari bo‘yicha ko‘rish 
holati mustasno.

Apellyatsiya instansiyasi sudining sud majlisiga sud muhokamasini o‘tkazish vaqti va joyi 
haqida tegishli tarzda xabardor qilingan apellyatsiya shikoyatini (protestini) bergan shaxsning 
va ishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslarning kelmaganligi ishni ularning ishtirokisiz ko‘rishga 
to‘sqinlik qilmaydi.

Apellyatsiya instansiyasi sudida ishni ko‘rish raislik qiluvchining yoki sudyalardan birining 
ma’ruzasi bilan boshlanadi.

Ma’ruzachi ishning holatlarini, birinchi instansiya sudi hal qiluv qarorining mazmunini, 
apellyatsiya shikoyati (protesti) vajlarini va uning yuzasidan berilgan yozma fikrni bayon qiladi.

Sud ma’ruzadan keyin sud majlisiga kelgan ishda ishtirok etuvchi shaxslarning 
tushuntirishlarini eshitadi, ular apellyatsiya shikoyatida (protestida) ko‘rsatilmagan vajlarni 
keltirishga va qo‘shimcha materiallar taqdim etishga ham haqli.

Dastlab apellyatsiya shikoyati bergan shaxs yoki uning vakili yoxud, agar ish protest bo‘yicha 
ko‘rilayotgan bo‘lsa,  prokuror so‘zga chiqadi . Hal qiluv qarori ustidan har ikkala taraf 
tomonidan shikoyat berilgan bo‘lsa, birinchi bo‘lib da’vogar so‘zga chiqadi.     
Apelly at siy a shik oy at idan 
v oz k echish. A pelly at siy a 
prot est ini chaqirib olish

Apellyatsiya shikoyati 
bergan shaxs ishni ko‘rish 
yakuni bo‘yicha sud hujjati 
chiqarilguniga qadar undan 
voz kechishga haqli.

Apellyatsiya protesti 
keltirgan prokuror yoki 
yuqori turuvchi prokuror 
ishni ko‘rish yakuni bo‘yicha 
sud hujjati chiqarilguniga 
qadar protestni chaqirib 
olishga haqli.     
Kassat siy a shik oy at i berish (prot est i k elt irish) huquqi

Ishda ishtirok etuvchi shaxslar, shuningdek ishda ishtirok etishga jalb 
qilinmagan, ammo huquqlari va majburiyatlari to‘g‘risida sud hal qiluv qarori 
qabul qilgan shaxslar birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirgan, 
apellyatsiya tartibida ko‘rilmagan hal qiluv qarori ustidan kassatsiya shikoyati 
berishga haqli.

Prokuror, yuqori turuvchi prokuror birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga 
kirgan, apellyatsiya tartibida ko‘rilmagan hal qiluv qarori ustidan, agar ish 
bo‘yicha prokuror ishtirok etgan bo‘lsa yoki qonunda prokurorning ishtirok 
etishi nazarda tutilgan bo‘lib, biroq u sud muhokamasining vaqti va joyi 
to‘g‘risida tegishli tarzda xabardor qilinmasdan ko‘rilgan ish bo‘yicha, 
shuningdek ushbu moddaning birinchi qismida ko‘rsatilgan shaxslarning 
murojaati mavjud bo‘lgan taqdirda, kassatsiya protesti keltirishga haqli.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Tadbirkorlik subyektlarining 
huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha vakil birinchi 
instansiya sudining qonuniy kuchga kirgan, apellyatsiya tartibida ko‘rilmagan 
hal qiluv qarori ustidan kassatsiya shikoyati berishga haqlidir, bundan 
tadbirkorlik subyektlari o‘rtasida yuzaga keladigan iqtisodiy nizolar, shuningdek 
tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq bo‘lmagan nizolar mustasno.     
  Ishni t alab qilib olish

O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori va uning 
o‘rinbosarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyat, 
Toshkent shahar prokurorlari va ularning 
o‘rinbosarlari, tuman (shahar) prokurorlari va ularga 
tenglashtirilgan prokurorlar ushbu Kodeks 282-
moddasining birinchi qismidako‘rsatilgan 
shaxslarning murojaati mavjud bo‘lgan taqdirda yoki 
prokuror ishtirokida ko‘rilgan ishlar bo‘yicha yoxud 
qonunda prokurorning ishtirok etishi nazarda 
tutilgan bo‘lib, biroq u sud muhokamasining vaqti va 
joyi to‘g‘risida tegishli tarzda xabardor qilinmasdan 
ko‘rilgan ishlar bo‘yicha kassatsiya protesti kiritish 
to‘g‘risidagi masalani hal etish uchun tegishli iqtisodiy 
suddan ishni talab qilib olishga haqli.     
Kassatsiya instansiyasi sudining sud majlisiga sud muhokamasini 
o‘tkazish vaqti va joyi haqida tegishli tarzda xabardor qilingan, 
kassatsiya shikoyatini (protestini) bergan shaxsning va ishda ishtirok 
etuvchi boshqa shaxslarning kelmaganligi ishni ularning ishtirokisiz 
ko‘rishga to‘sqinlik qilmaydi.

Kassatsiya instansiyasi sudida ishni ko‘rish raislik qiluvchining yoki 
sudyalardan birining ma’ruzasi bilan boshlanadi.

Ma’ruzachi ishning holatlarini, birinchi instansiya sudi hal qiluv 
qarorining, apellyatsiya instansiyasi sudi qarorining mazmunini, 
kassatsiya shikoyati (protesti) vajlarini va unga doir kelib tushgan 
yozma fikrni bayon qiladi. Shundan so‘ng sud sud majlisida hozir 
bo‘lgan ishda ishtirok etuvchi shaxslarning tushuntirishlarini eshitadi, 
ular kassatsiya shikoyatida (protestida) ko‘rsatilmagan vajlarni 
keltirishga va qo‘shimcha dalillar taqdim etishga ham haqli.

Dastlab kassatsiya shikoyati bergan shaxs yoki uning vakili yoxud, agar 
ish protest bo‘yicha ko‘rilayotgan bo‘lsa, prokuror so‘zga chiqadi. Hal 
qiluv qarori ustidan har ikkala taraf tomonidan shikoyat berilgan bo‘lsa, 
birinchi bo‘lib da’vogar so‘zga chiqadi.

Ushbu Kodeksning 50-moddasida nazarda tutilgan tartibda ishda 
ishtirok etuvchi davlat organlari va boshqa shaxslar, agar ular hal qiluv 
qarori ustidan shikoyat bermagan bo‘lsa, taraflar va uchinchi 
shaxslardan keyin so‘zga chiqadi.     
Kassat siy a shik oy at idan v oz 
k echish. Kassat siy a prot est ini 
chaqirib olish

Kassatsiya shikoyati bergan shaxs 
ishni ko‘rish yakuni bo‘yicha sud 
hujjati chiqarilguniga qadar undan voz 
kechishga haqli.

Kassatsiya protesti keltirgan prokuror 
yoki yuqori turuvchi prokuror ishni 
ko‘rish yakuni bo‘yicha sud hujjati 
chiqarilguniga qadar protestni 
chaqirib olishga haqli.

Kassatsiya shikoyatidan voz 
kechilganligi, kassatsiya protesti 
chaqirib olinganligi sababli ish 
yuritishning tugatilishi, agar sud 
hujjati ustidan boshqa shaxslar 
tomonidan shikoyat qilingan bo‘lsa, 
boshqa kassatsiya shikoyatlarini ko‘rib 
chiqish uchun to‘sqinlik qilmaydi.     
Taft ish t art ibida shik oy at  qilish (prot est  k elt irish) huquqi

Apellyatsiya yoki kassatsiya tartibida ko‘rilgan ishlar bo‘yicha tumanlararo, tuman, 
shahar iqtisodiy sudlarining qonuniy kuchga kirgan hal qiluv qarori, ajrimi, qarori, 
shuningdek apellyatsiya yoki kassatsiya instansiyasi sudining qarori ustidan 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudiga, viloyatlar va Toshkent shahar sudlariga 
quyidagi shaxslar tomonidan taftish tartibida shikoyat qilinishi (protest keltirilishi) 
mumkin:

ishda ishtirok etuvchi shaxslar, shuningdek ishda ishtirok etishga jalb qilinmagan, 
ammo huquqlari va majburiyatlari to‘g‘risida sud hal qiluv qarori qabul qilgan 
shaxslar;

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Tadbirkorlik subyektlarining 
huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish bo‘yicha vakil, bundan 
tadbirkorlik subyektlari o‘rtasida yuzaga keladigan iqtisodiy nizolar, shuningdek 
tadbirkorlik faoliyati bilan bog‘liq bo‘lmagan nizolar mustasno;

O‘zbek ist on Respubli k asi  Bosh prok urori v a uning o‘rinbosarlari, 
Qoraqalpog‘ist on Respubl ik asi , v il oy at l ar, Toshk ent  shahar prok urorlari v a 
ul arning o‘rinbosarlari prok uror isht irok ida k o‘rilgan ish bo‘y icha y ok i  
qonunda prok urorning i sht irok  et ishi nazarda t ut il gan bo‘lib, biroq u sud 
m uhok am asining v aqt i v a joy i t o‘g‘risida t egishli t arzda xabardor 
qilinm asdan k o‘rilgan ish bo‘y icha, shuningdek  boshqa ishlar bo‘y icha ushbu 
m oddaning ik k inchi  xat boshisida k o‘rsat i lgan shaxsl arning m urojaat i 
m av j ud bo‘lgan t aqdirda .     Et iboringiz uchun t ashk k ur

Mavzu:Iqtisodiy protsess da prokurorning ishtiroki

RE JA: 1. IQTISODI Y SUD I SHLARI NI Y URI TI SH I SHTIROKCHILARI 2.  I shda isht irok et uv chi shaxslar huquq v a majburiy at lari 3.I qt isodiy sud ishlarini y urit ish isht irok chilarining asosiy

Ishda ishtirok etuvchi shaxslar Taraflar, uchinchi shaxslar, prokuror, davlat organlari va boshqa shaxslar o‘z zimmalariga yuklatilgan vakolatlarga ko‘ra, shuningdek ushbu Kodeksda nazarda tutilgan alohida toifadagi ishlar bo‘yicha arizachilar hamda boshqa manfaatdor shaxslar ishda ishtirok etuvchi shaxslar deb e’tirof etiladi.

Ishda prokurorning ishtiroki Tumanlararo, tuman, shahar iqtisodiy sudlariga da’vo arizasini (arizani) — Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahar, tumanlar (shaharlar) prokurorlari va ularga tenglashtirilgan prokurorlar yoki ularning o‘rinbosarlari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudiga, viloyatlar va Toshkent shahar sudlariga esa — Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahar prokurorlari yoki ularning o‘rinbosarlari taqdim etadi. O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori yoki uning o‘rinbosari O‘zbekiston Respublikasining barcha iqtisodiy sudlariga da’vo arizasi (ariza) taqdim etishga haqli. Prokuror o‘zining da’vo arizasi (arizasi) asosida qo‘zg‘atilgan ishlarda, shuningdek davlatning qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini himoya qilish maqsadida yerga oid huquqiy munosabatlar, davlat mulki bilan bog‘liq ishlarda, atrof-muhitni muhofaza qilish to‘g‘risidagi qonunchilikni buzish, davlat budjetidan undiruvlar, o‘zboshimchalik bilan qurilgan imoratga bo‘lgan mulk huquqini e’tirof etish, xususiy mulk sifatida egalik qilish va undan foydalanish faktini aniqlash, bojxona to‘lovlarini undirish bilan bog‘liq ishlarda ishtirok etishi mumkin.

Prokuror boshqa shaxslarning arizasi bilan qo‘zg‘atilgan ishning muhokamasida o‘z tashabbusi bilan ishtirok etishi mumkin emas, bundan ushbu moddaning uchinchi qismida nazarda tutilgan ishlar mustasno. Ishda ishtirok etuvchi prokuror ishning mazmuni bo‘yicha fikrini bayon etadi, bundan uning boshqa shaxslarning huquqlari va qonun bilan qo‘riqlanadigan manfaatlarini himoya qilishga doir da’vo arizasi (arizasi) bo‘yicha qo‘zg‘atilgan ishlar mustasno. Fuqaroning, yuridik shaxsning va davlatning manfaatlarini ko‘zlab da’vo arizasi (ariza) taqdim etgan prokuror da’vogarning huquqlaridan foydalanadi va uning majburiyatlarini o‘z zimmasiga oladi, bundan kelishuv bitimi yoki mediativ kelishuv tuzish huquqi mustasno. Prokurorning o‘z da’vo arizasidan (arizasidan) voz kechishi da’vogarni (arizachini) ishni mazmunan ko‘rib chiqishni talab qilish huquqidan mahrum etmaydi. Prokuror tomonidan da’vogarning huquqini himoya qilish maqsadida taqdim etilgan da’vodan da’vogarning voz kechishi da’vo arizasini (arizani) ko‘rmasdan qoldirishga olib keladi.