Mavzu:Mustaqillik yillarida Sharq allomalarining ilmiy merosining o'rganilishi

MUSTAQILLI K Y ILLARIDA MEROSI NI NG O'RGANILISH  Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoev taʼkidlaganidek: «tarixiy merosni asrab-avaylash, oʻrganish va avlodlardan avlodlarga qoldirish ham davlat siyosatining eng muhim ustuvor yoʻnalishlaridan biridir” [1].  Sharqning ulugʻ allomalari va mutafakkirlarining kashfiyotlari zamonaviy ilm-fan va taraqqiyot poydevori. Jamiyat taraqqiyotidagi har qanday oʻzgarishlar, yangiliklar, ayniqsa, insoniyat rivojiga katta turtki beradigan jarayonlar, kashfiyotlar oʻz – oʻzidan yuz bermaydi .  Buning uchun avvalo asriy anʼanalar, tegishli shart – sharoit, tafakkur maktabi, madaniy – maʼnaviy muhit mavjud boʻlmogʻi kerak .  Ilm – fan, taraqqiyot avvalo nimaga bogʻliq? Oʻrta asrlar Sharq tarixi shundan dalolat beradiki, madaniyat va taʼlim-tarbiya, tibbiyot, adabiyot, sanʼat va arxitektura sohalaridagi beqiyo  s yuksalish, ilmiy maktablarning vujudga kelishi, yangi-yangi isteʼdodli avlodlar toʼlqinining paydo boʼlishi va voyaga yetishi — bularning barchasi, birinchi navbatda, iqtisodiyot, qishloq va shahar xoʼjaligining ancha jadal oʼsishi, hunarmandlik va savdo-sotiqning yuksak darajada rivojlanishi, yoʼllar qurilishi, yangi karvon yoʼllarining ochilishi va avvalambor nisbiy barqarorlikning taʼminlanishi bilan bevosita bogʼliq boʼlgan.

 Sharq olamida, xususan, Markaziy Osiyo xalqlari hayotida rivojlangan madaniyatning mavjud boʻlgani haqida qadimgi baqtriya, soʻgʻd, oʻrxun, xorazm yozuvlarida bitilgan yodgorliklar, devoriy tasviriy sanʼat asarlari va haykalchalar, arxitektura namunalari dalolat beradi.

 Sharqu Gʻarbni oʻzaro bogʻlagan, buyuk sivilizatsiyalar tutashgan yurtimiz hududida ilm- fan, madaniyat azaldan rivojlangan. Ayniqsa, oʻrta asrlarda ona zaminimizdan minglab olimu shoirlar, buyuk mutafakkirlar yetishib chiqqan. Ularning matematika, fizika, kimë, astronomiya, etnografiya, tibbiyot, tarix, adabiyot, axloq, falsafa kabi koʻplab sohalarga oid asarlari, Samarqand, Buxoro, Xiva, Toshkent, Shahrisabz, Termiz va boshqa shaharlardagi qadimiy obidalar butun bashariyatning maʼnaviy mulki hisoblanadi.