logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Sharqiy Osiyo

Sharqiy Osiyo

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

41560.875 KB
Ko'chirib olish
Sharqiy Osiyo Geografik o‘rni. Sharqiy Osiyo Xitoy davlatining sharqiy qismini, Koreya yarimorolini, Yapon orollarini egallaydi. Bu o‘lka shimoldan janubga qarab dengiz sohillari bo‘ylab bir necha ming kilometrga cho‘zilgan. Tabiiy sharoiti. Sharqiy Osiyoning zaminida kristall jinslardan tarkib topgan Xitoy-Koreya va Janubiy Xitoy platformalari yotadi. Platformaning yuzasi Xuanxe va Yanszi daryolari keltirgan alluvial yotqiziqlardan tashkil topgan. Bu hudud Buyuk Xitoy tekisligiga mos keladi. Pasttekislikning markaziy qismida uncha baland bo‘lmagan Shandun tog‘i ko‘tarilib turibdi. Buyuk Xitoy tekisligining shimoliy qismi iqlimi mo‘tadil mussonli, janubi subtropik mussonli iqlimdir. Mo ‘tadil Subtropik Shimolda qish quruq, sovuq (– 6 °C), janubda iliq (+3 °C) bo‘ladi. – 6 °C +3 °C Yozi issiq, dengiz sohillarida iyulning o‘rtacha harorati +26°C. +26 °C Yillik yog‘in miqdori shimolda 500 mm, janubda 1000 mm. Yog‘inning qariyb 80%i yoz oylariga to‘g‘ri keladi. 500 mm 1000 mm Musson yomg‘irlari davrida daryolar to‘lib oqadi. Suv toshqinlarining oldini olish maqsadida daryo bo‘ylariga damba – to‘siqlar qurilgan. Bu tekislikdan Xuanxe, Yanszi va boshqa daryolar oqib o‘tadi. Xuanxe Yanszi Tekisliklarda ko‘llar va suv omborlari ham ko‘p. Eng yirik ko‘llardan biri Tayxu ko‘lidir. Tayxu ko‘li Buyuk Xitoy tekisligida unumdor qo‘ng‘ir tuproqlar hosil bo‘lgan. Ular insonning ko‘p yillik faoliyati natijasida to‘liq o‘zlashtirilgan. Shuning uchun o‘lkaning sharqiy qismida fasliy (musson) nam o‘rmonlar zonasi, g‘arbidagi dasht zonalarida antropogen landshaftlar tashkil topgan. 2 1 1 2 Oz bo‘lsa-da, mangra, qarag‘ay, eman, paporotnik, magnoliya o‘simliklari uchraydi. Dehqonlar tekislikning shimolida yiliga ikki marta, janubida, hatto uch marta hosil yetishtiradilar. Sharqiy Osiyo o‘lkasining janubiy qismlarini Janubiy Xitoy past tog‘lari egallagan. Bu kichik o‘lka balandligi 2 000 m gacha ko‘tarilgan Nanlin va Uishan tog‘laridan tarkib topgan. Nanlin Uishan U hududlar iqlim sharotiga ko‘ra subtropik va qisman subekvatorial mintaqada joylashgan. Musson shamollari past tog‘larga ko‘p yog‘in keltiradi. Subtropik Subekvatorial Qadimda buy yerlarda o‘simlik qoplami bargini to‘kadigan va doimiy yashil aralash o‘rmonlardan tashkil topgan. Keyinchalik bu o‘rmonlar insonning xo‘jalik faoliyati tufayli kesib yuborilgan va ularning o‘rnini madaniy ekinlar egallagan. Sholi terassasi Faqatgina tog‘larning baland qismlarida ayrim o‘rmonlar saqlanib qolgan. Bambuk o‘rmoniSubtropik aralash o‘rmonlar Xuanxe va Yanszi daryolari havzalarining katta maydonlarida paxta, janubiy qismida shakarqamish, apelsin, mandarin, ananas va bananlar yetishtiriladi. Bu o‘lkaning asosiy ekini sholi va dunyoga mashhur Xitoy choyi hisoblanadi. Bundan tashqari, bug‘doy, soya, tariqning bir turi — gaolyan ham yetishtiriladi. Sharqiy Osiyo o‘lkasi turli xil foydali qazilmalarga boy. Janubiy Xitoy past tog‘lari qalayi va volfram foydali qazilmalari bilan mashhur. Sharqiy Xitoyda toshko‘mir va temir rudasining zaxirasi juda katta. © Foydalanilgan adabiyotlar: • A. Soatov, A. Abulqosimov, M. Mirakmalov. – Geografiya (Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi), umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi uchun darslik – Toshkent: „O‘qituvchi“, 2017/ www.eduportal.uz • A. Soatov, A. Abulqosimov – Geografiya (Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi), umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi uchun darslik – Toshkent: „O‘qituvchi“, 2005 • Geografiya, Atlas, 6-sinf, 2020-yil

Sharqiy Osiyo

Geografik o‘rni. Sharqiy Osiyo Xitoy davlatining sharqiy qismini, Koreya yarimorolini, Yapon orollarini egallaydi. Bu o‘lka shimoldan janubga qarab dengiz sohillari bo‘ylab bir necha ming kilometrga cho‘zilgan.

Tabiiy sharoiti. Sharqiy Osiyoning zaminida kristall jinslardan tarkib topgan Xitoy-Koreya va Janubiy Xitoy platformalari yotadi.

Platformaning yuzasi Xuanxe va Yanszi daryolari keltirgan alluvial yotqiziqlardan tashkil topgan.

Bu hudud Buyuk Xitoy tekisligiga mos keladi. Pasttekislikning markaziy qismida uncha baland bo‘lmagan Shandun tog‘i ko‘tarilib turibdi.

O'xshashlar

Sharqiy,Janubiy Osiyo
Sharqiy Osiyo xalqlari
SHARQIY VA JANUBI-SHARQIY OSIYO DAVLATLARI
Janubiy-sharqiy osiyo xalqlari
JANUBIY SHARQIY OSIYO XALQLARI