logo

SHAXSNING SHAKILLANISHI

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2905.951171875 KB
M AV Z U : S H A X S N I N G  
S H A K I L L A N I S H I Reja:
• Shaxs va uning xususiyatlari.
1
2
3
4 • Shaxsning ijtimoiy mavqei, manfaati.
• Shaxsning ijtimoiylashuvi.
• Deviant fe’l-atvor va uning klassifikatsiyasi. Shaxs va uning xususiyatlari.
Ijtimoiy munosabatlarning dastlabki va birlamchi asosi, ularni
  keltirib chiqaruvchi manbai - shaxs hisoblanadi. Sotsiologiyada 
shaxsning shakllanishi, ijtimoiy birliklar bilan bog’liq holda
rivojlanib boruvchi, uning ehtiyojlarini, shaxs va jamiyat, shaxs
va ijtimoiy guruhlar o’rtasidagi funktsional munosabatlarni, 
shaxs huquqini o’z-o’zidan boshqarilishi jarayonlarini
  o’rganadi
  Shaxsiy qarashlarga
ega bo’lgan o’zini
idora qila oladigan,
o’zining kelajagini
rejalay oladigan
insonga  shaxs
deyiladi. Shaxs konkret sotsial munosabatlar sub’ekti sifatida namoyon
bo’lishi inobatga olinadigan bo’lsa, shaxsning asosiy sotsial sifatlari
konkret sotsial guruhlar, jamoalar faoliyati va munosabatidan
tarkib topadi. Shu sababli shaxsning sotsial sifatlari uchta kichik
sistemadan iborat:
shaxsning individualligi;
uning shaxslararo munosabatlari;
munosabatlar sub’ekti sifatida
mavjud bo’lishi. Shaxsning shaxslararo munosabati
shu munosabatlar sistemasining
elementlaridan biri ekanligini
bildiradi. Shaxslararo munosabat
shaxs rivojlanishining, uning komil
inson sifatida tarkib topishining
asosiy sifatida xizmat qiladi.
Shaxsning ijtimoiy
munosabatlar sub’ekti sifatida
mavjud bo’lishi uning shu
munosabatlaridagi sub’ekt
sifatidagi maqomi belgilaydi.  Munosabat  manfaat   shaxsning faoliyati
jarayonida u yoki bu ob’ektdagi voqea va
hodisalarga nisbatan qiziquvchanligini
anglatadi. Munosabat manfaat shaxsda shu
voqellikka nisbatan e’tiqodining
shakllanishidan paydo bo’ladi. Shu sababli
munosabat manfaat ijtimoiy munosabatlar
sistemasida muhim o’rin tutadi.
Harak at  manfaat   shaxsning u yoki bu
faoliyat sohasida qatnashishida namoyon
bo’ladigan manfaat shaxsning faoliyat
jarayonining aktivligi yoki passivligini
bildiradi. Tay anch manfaat   shaxsning boshqa shaxslar, guruhlar bilan
uzoq sotsial ta’sirlashuv jarayonida shakllangan va turli
shaxslararo, guruhlararo munsabatlarda ma’lum bir faoliyatda
yoki ijtimoiy munosabatlarda shakllanadi va sotsial dinamik
xususiyatga ega bo’ladi. Tayanch manfaat shaxsda o’zining
imkoniyatlarini yuzaga chiqarishda, unda stereotiplarning
shakllanishida asos bo’lib xizmat qiladi.
Yo’nalish manfaat   manfaatlar ichida murakkab hisoblanadi,
chunki shaxs manfaatlaridan birinchi, ya’ni o’zi uchun muhimini
tanlashini talab qiladi. Shaxs manfaatlari ma’lum bir ijtimoiy
muhitda shakllanadi va sotsial dinamik xususiyatga ega bo’ladi.
Ijtimoiy muhitning o’zgarishi shaxsdan o’z manfaatlarini
o’zgartirishni talab qiladi. Shaxsning ijtimoiylashuvi.
Shaxsning ijtimoiylashuvi ya’ni ijtimoiy
shakllanshi va rivojlanishi bu juda murakkab,
ko’p qirrali jarayondir, u ob’ektiv muhit
ta’siri ostida ham, maxsus tashkil etilgan va
ongli yo’naltirilgan tarbiya ishlari ta’siri
ostida ham yuzaga keladi. «Sotsial muhitningǽ shaxsga ta’siri jarayoni ko’p
qirralidir, chunki, u sotsial sistemaning barcha
tomonlari, jarayonlarining majmuasini ifodalaydi:
moddiy elementlar, individni o’rab turgan, o’z konkret
sotsial roli, pozitsiyasi, qarashlari va o’rganishlariga ega
bo’lgan odamlar, individ tomonidan o’zlashtiriladigan,
qabul sotsial hulq-atvor normalar, shuningdek,
jamiyatda obe’ktiv mavjud bo’lgan sotsial imkoniyatlar,
sotsial «ko’nikmalarǽ, talablar strukturasi. Insonning ijtimoiylashuv va tarbiya asosidagi shaxsga 
xos
xususiyatlarining shakllanish jarayonini qator ob’ektiv 
va
sub’ektiv faktorlar bilan asoslash mumkin:
• sotsial yo’nalishalr va pozitsiyalar
• hulq-atvorni strategik tashkil etish
• sotsial aktivlik Sot sial eht iy ojlar v a qiziqishlar t izimi , ilgari
aytib o’tganimizdek, shaxsning
ijtimoiylashuvi va tarbiyasi asosini tashkil
etadi. Ehtiyojlar inson faoliyatining va
hulq-atvorining birlamchi, asosidir, ularni
yuzaga keltiruvchi kuchdir.
Shaxsning sot sial y o’nalishi v a
duny oqarashi  sistemasiga programmalar,
maqsadlar, ishonch-e’tiqodlar va
baholovchi kriteriylar yig’indisi kiritiladi.
Ular shaxsning afzalroq va majburiy fe’l-
atvorini belgilaydi. Fe’l-at v orni ichk i st rat egik
t ashk il et ish  tizimini
ijtimoiylashuvining
asoslovchi mexanizmlarini
harakatga keltirish
«vositasiǽ sifatida qarash
mumkin. U bir tomondan
shaxsning ehtiyojlari
qiziqishlari orientatsiyalari
va pozitsiyalari  va ikkinchi
tomonda uning aktivligi
o’rtasida «ko’prikǽ sifatida
namoyon bo’ladi. Ijt imoiy lashuv ning
shaxsga  xos tizimlari
konkret - tarixiy
xarakterga ega va
shaxsning
ijtimoiylashuvi jarayoni
mohiyatini ochib
beruvchi ijtimoiy
munosabatlar tipi va
xarakteriga bog’liq. Deviant fe’l-atvor va uning klassifikatsiyasi.
Deviatsiya (lotincha chetga og’uvchi fe’l-atvor
degan ma’noni beradi) ko’pgina hollarda sotsial
sanktsiyalarga muhtoj bo’ladi. Deviatsiyaning
shunday ko’rinishlari borki, ular odamlar o’rtasidagi
o’zaro munosabatlar normalarining buzilishi bilan
bog’liq bo’lib, jamiyatga jiddiy zarar etkazmaydi. pozitiv
Deviatsiyaning
2 xil 
ko’rinishlari
mavjud. negativ E’tiboringiz uchun 
rahmat

M AV Z U : S H A X S N I N G S H A K I L L A N I S H I

Reja: • Shaxs va uning xususiyatlari. 1 2 3 4 • Shaxsning ijtimoiy mavqei, manfaati. • Shaxsning ijtimoiylashuvi. • Deviant fe’l-atvor va uning klassifikatsiyasi.

Shaxs va uning xususiyatlari. Ijtimoiy munosabatlarning dastlabki va birlamchi asosi, ularni keltirib chiqaruvchi manbai - shaxs hisoblanadi. Sotsiologiyada shaxsning shakllanishi, ijtimoiy birliklar bilan bog’liq holda rivojlanib boruvchi, uning ehtiyojlarini, shaxs va jamiyat, shaxs va ijtimoiy guruhlar o’rtasidagi funktsional munosabatlarni, shaxs huquqini o’z-o’zidan boshqarilishi jarayonlarini o’rganadi

Shaxsiy qarashlarga ega bo’lgan o’zini idora qila oladigan, o’zining kelajagini rejalay oladigan insonga shaxs deyiladi.

Shaxs konkret sotsial munosabatlar sub’ekti sifatida namoyon bo’lishi inobatga olinadigan bo’lsa, shaxsning asosiy sotsial sifatlari konkret sotsial guruhlar, jamoalar faoliyati va munosabatidan tarkib topadi. Shu sababli shaxsning sotsial sifatlari uchta kichik sistemadan iborat: shaxsning individualligi; uning shaxslararo munosabatlari; munosabatlar sub’ekti sifatida mavjud bo’lishi.