YOSH DAVRLARINI TABAQALASH NAZARIYASI

Psixikaning irratsion (aqliy bilish jarayonaridan boshqa) tarkibiy qismlari: emotsiya, mayl yordamida shaxsning xulqini tahlil qiluvchi nazariya psixodinamika deyiladi. Bu nazariyaning yirik namoyandalarida biri amerikalik psixolog E.Eriksondir. U insoning umrini o’ ziga xos betakror xususiyatlarga molik 8 ta davrga ajratadi. ‘

Birinchi davr - go ’daklikda tashqi ‘ dunyoga ongsiz ishonch tuyg’ usi “ ” ‘ vujudga keladi. Buning bosh sababi ota- onaning mehr-muhabbati, g ’amxo’ rligi ‘ ‘ va jonkuyarligidir. Agar go ’dakda ‘ ishonchning negizi paydo bo’ lmay, ‘ borliqqa ishonchsizlik hissi tuyg’ usi, ‘ voyaga etgan odamlarda mahluqlik hissi tug’ ilsa, voyaga etgan odamlarda ‘ mahluqlik, umidsizlik vujudga kelishi shubxasizdir.

Ikkinchi davr ilk bolalik – yarim mustaqillik va shaxsiy qadr-qimmat tuyg’ usi shakllanadi yoki, aksincha, ‘ ularning teskarisi uyat va shubxa xissi – xosil bo’ ladi. Bolada mustaqillikning ‘ o’ sishi unga o ’z tanasini boshqarish ‘ ‘ uchun keng imkoniyat yaratib, bo’ lg’ usi shaxs xususiyatldaridan ‘ ‘ tartib-intizom, ma suliyat, javobgarlik, ’ hurmat tuyg’ ulari tarkib topishiga ‘ zamin hozirlaydi.

Uchinchi davr - o ’yin Yoshi ‘ deb ataladi va unga 5-7 Yoshli bolalar kiradi. Bu davrda tashabbus tuyg’ usi, ‘ qandaydir ishlarni amalga oshirish, bajarish mayli tarkib topadi. Ma’bodo boladagi hoxish-istakni ro’ yobga ‘ chiqarish yo’ li to’ sib qo’ yilsa, buning uchun u o’ zini ‘ ‘ ‘ ‘ aybdor deb hisoblaydi. Mazkur davrda davra, ya’ ni guruh ’ o yinlarga, tengqurlari bilan muloqotga kirishish muhim ‘ ahamiyat kasb etadi: bola turli rollar bajarib ko’ rishiga, ‘ uning hayoloti o’ sishiga imkon yaratadi. Xuddi shu davrda ‘ bolada adolat tuyg’ usi, uni tushunish mayli tug’ ila ‘ ‘ boshlaydi.