logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. Yuzni o`rta qismi suyaklarining sinishi. Burun suyaklarining sinishi

Yuzni o`rta qismi suyaklarining sinishi. Burun suyaklarining sinishi

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3645.447265625 KB
Ko'chirib olish
Yuzni o`rta qismi suyaklarining sinishi. Burun suyaklarining sinishi. Peshona bo`shlig`i va suyagining sinishi. Kalla-yuz suyaklarni sinishi. Politravma. Jag`larning sinishida vaqtinchalik va doimiy immobilizatsiya usullari. Operativ davolash usullari. Yuz yumshoq to`qimalari jarohatlari. Yuz yumshoq to`qimalari jarohatlarini maxsus davolash. Mustaqil ish mavzusi Burun suyaqlari ko`pincha yon tomondan bo`lgan zarbalar natijasida sinadi. Bunda bo`laqlar ichki tomonga siljiydi (o`rta chizikka qarab). Burun yon devori egrilanishi va yapaloqlanishi natijasida burunda deformatsiya kuzatiladi. Burun suyaqlarini sinishining Y U.I.Volk ov (1958 y il) bo`yicha tasnifi: • burun suyaqlarining siniqlar siljimasdan va tashqi burunning deformatsiyasiz kechadigan burun sinishlari (ochiq va yopiq sinishlar). • burun suyaqlarining siniqlari siljishi va tashqi burun deformatsiyasi bilan kechadigan burun sinishlari (ochiq va yopiq) • burun to`sig’i sinishlari Burun suyaklarining sinishi Burun suyaqlari sinishda bemorlar og’riqga kosmetik nuqsonga, burundan nafas olish qiyinlashuvi, gohida bosh aylanishi va ko`ngil aynishiga shikoyat qiladi. Burun suyaqlari sinishi natijasida bosh miya chaykalish mumkin. SHuning uchun travmaning holati va undan keyin bo`ladigan asoratlarni aniqlash kerak. Klinik belgilaridan eng asosiy belgi bu burundan qon ketish hisoblanadi. Tashqi tomondan ko`rilganda, burun to`qimalari shishgan, shishning pastki qovoqga tarqalganligini, ba`zan burun teri osti kletchatkasida, pastki va yuqori qovoq kon`yo’ktiva sohasidagi qon quyilishlarini ko`rish mumkin. Burun suyaqlarining ochiq sinishlarida burun sohasi teri sathi butunligi bo’zilgan bo`ladi. Pal’patsiyada suyak singanini aniqlash mumkin. Burun shilliq qavati shikastlanishida teri osti emfizemasi kuzatiladi. Burun to`qimalarining shishi ba`zan burun suyaqlari pal’patsiyasida qiyinchilik tug’diradi. SHu bilan birga yuqori jag’ning oldingi yuzasi, noksimon teshik, ko`z kosasining pastki qirrasi paypaslab ko`riladi. Qon ketayotgan sohani aniqlash, shilliq qavat holatini ko`rish, burundan nafas olish qiyinlashuvi sababini aniqlash, burun to`sig’i deformatsiyasi va chig’anoqlar holatini ko`rish uchun old rinoskopiya qo`llaniladi.   Burun siniqlarining muvaffaqiyatli repozitsiyalash uchun birinchi navbatda yaxshi og’riqsizlantirish usuli tanlanishi kerak. Burun shilliq qavatiga 1-2% li dikain eritmasi yoki 5% li kokain eritmasi surtiladi va singan suyaqlar sohasi yumshoq to`qimalari infil’tratsion og’riqsizlantiriladi. Siniqlar repozitsiyasi bosh barmoq bilan burun suyagi sinig’ining bo`rtib turgan joyidan qarama-qarshi yo`nalishda bosib repozitsiyalash mumkin.(Rasm – 37 a) Burun devorlari tyokislashganda yoki uning yon tomonlari ichkariga siljishida maxsus Volkov metal elevatori, Koxer qisqichidan foydalaniladi. Qisqich uchiga rezinali naycha kiritiladi. Instrument yuqori burun yo`liga kiritilib va uchi bilan siljigan suyak bo`laqlari ko`tariladi. Bu barmoqlar bilan nazorat qilib turiladi. Bo`laqlar repozitsiya qilingandan keyin burun to`sig’i holatiga baho beriladi. Pastki burun yo`liga burun- halqum ventilyatsiyasini ta`minlash maqsadida yodoform dokaga o`ralgan xlorvinilli trubka kiritiladi. O`rta va yuqori burun yo`llari 7-8 kunga yodoform shimdirilgan turundalar bilan tamponada qilinadi. Tashqaridan burunning yon devorlariga dokali qattiq valiklar quyilib, yopishqoq plastir bilan fiksatsiyalanadi. Davolanish usullari  YOnoq suyagi va yoyining sinish sababi sport, maishiy, transport va ishlab chiqarish jaroxat hisoblanadi.  1) Yuqori jag’ bo`shlig’ining devori shikastlanishi bilan, siljishi bilan, siljimasdan yonoq suyagi sinishi. 2) YOnoq suyagini siljimasdan va siljishi bilan sinishi. 3) Bir vaqtda yonoq suyagi va yoyining siljimasdan, siljish bilan, hamda yuqori jag’ devori shikastlanishi bilan sinishi. Sinish chizig’i o`tishi mumkin: ko`z osti chokdan yonoq al’veolyar qirrasigacha, so`ng peshona-yonoq va yonoqchakka chokigacha. Yonoq suyagining sinishi YOnoq suyagini sinishi- bu chakka suyagini yonoq o`sig’i va yonoq suyagini chakka o`sig’idagi zonadagi shikastlanish. YOnoq suyagi va yoyining sinishi ochiq va yopiq, chiziqli va ko`p parchali bo`lishi mumkin. Hosil bo`lgan suyak sinig’i tyokislik bo`yicha , ko`pincha – pastga, ichkariga va orqaga siljiydi. SHikoyatlar og’iz ochilishi chegaralanishiga , burun qanoti, yuqori lab, ko`z osti soha teri onemiyasi; burundan qon ketish, ba`zan diplopiya,xemoz. YOnoqal’veolyar qirra sohasida suyak zinasi palpaslanadi. YOnoq yoyining ikkita, uchta sinishida shikastlanishlar og’iz ochilishi chegaralanishiga va og’rishiga, ovqat chaynay ololmasligiga, yuzning yon qismi deformatsiyasiga shikoyat qiladi. Bu faqat yonoq suyagini sinish bo`lagi ichkariga siljigani va uning bo`g’im o`sig’iga bosim berishigina emas, balki chakka va xususiy chaynov mushagini travmasiga bog’liq. Yuz yumshoq to`qimalar cho`kishi joyida, ba`zan tez rivojlanadigan shish ko`rinishida bo`lib, bo`shliqni yonoq suyagi sohasidagi suyak chiqishi bilan bo`ladi. Og’iz ochilishi chegaralangan, og’riqli. Pastki jag’ yon harakatati chegaralangan. YOnoq suyagini va pastki jag’ shoxi tashqi yuzasi orasida barmoq bilan erkin yurgizish qiyin. Rentgenogrammaning aksial proektsiyasida yonoq suyagi deformatsiyasi, uning butunligi bo`zilganligini ham aniqlanadi. Oldindan sinishlar 10 sut. Hisoblangan yangi, 11-30 sut. – eskirgan va 30 sut. Yuqori – noto`g’ri birib o`sgan yoki birikib o`smagan. Yonoq suyagining sinishi Yonoq- maksillyar sinishi Yuqori jag`ning o`rta tipi bo`yicha singan bemorning ko`rinishi Titan miniplastinalari bilan bo`laklar fiksatsiyasi    Sinishlarda bo`laqlar siljimagan va yangi bo`lganda konservativ davolash mumkin: tinchlik, sinishni birinchi 2 kunida shu sohaga sovuq qo`yish (1 kunda 5-6 marta 10-15 min mo`zli pufak qo`yish ). Repozitsiyaga ko`rsatma bo`lib , og’iz ochilishini chegaralinishi va pastki jag’ yon harakatatining buzilishi, kosmetik nuqson, ko`z osti va yonoq nervining oxirgi shoxlari innervatsiya zonalarning og’riq sezgilarni yo`qolishi, hamda diplopiya hisoblanadi.Operativ bo`lmagan davolash travmadan 3 sut. So`ng yopiq yonoq suyagi sinishlarni engil to`g’irlash mumkin. SHifoqor ko`rsatkich barmog’ini og’iz daxlizini orqa gumbaziga kirgizib siljiganni qarama-qarshi tomoniga yonoq suyagi(yoyi) repozitsiyalanadi. Qo`lni boshqa barmog’i bilan fragment to`g’ri turgani nazorat qilinadi. Operativ usullardan yonoq suyagi va yoyining sinishi tashqaridan bir tishli ilmog’ yordamida to`g’irlanadi.YOnoq yoyi singanda ilmoq uning pastki qirrasidan sinishlar botgan joyiga kirgiziladi. Keyin og’iz ichki usulida yonoq suyagi yuqori jag’,peshona va chakka suyagidan o`zilganda ko`rsatma bo`ladi. YAradan maxsus elevator siljigan suyak ostiga kirg’izilib , yuqoriga va tashqariga uni to`g’ri holatga siljitadi. YAngi sinishlarda( travmadan so`ng 10 kungacha) davolash operativ va operativ bo`lmagan, eskirganlarda(11 kundan so`ng)- faqat operativ davolaniladi. Oldingi sinish 1 yildan oshganda va funktsional bo’zilishlar bo`lmaganda kosmetik nuqsonni bartaraf qilish uchun kontur plastika o`tqazish muvofiqdir. Travma 1 yildan oshganda va pastki jag’da funktsional bo’zilishlar bo`lganda bo`g’im o`sig’i rezektsiyasi yoki yonoq suyagi osteotamiyasi o`tqaziladi. Davolanish usullari Vaqtinchalik immobilizatsiya: Og’iz tashqari usuli va og’iz ichi usuli farqlanadi. Immobilizatsiya voqea sodir bo`lgan joyda yoki davolash maskanida olib boriladi. Yuqori va pastki jag’ sinishlarida ma`lum vaqtda pastki jag’ni yuqori jag’da bosib turib, uni shu holatda saqlash uchun standart boylamlar ishlatiladi. Pastki jag’ sinishlarida asos sifatida yuqori jag’ tishlari, yuqori jag’ singanda aksincha pastki jag’ tishlari siniqlarni bir xil holatda saqlab fiksatsiyalab turadi. Gippokrat bo`yicha bintli tepa-engak boylami. Avval boylam bosh qismiga ensa bilan birga aylanma harakat bilan bog’lanadi, keyinchalik engak – tepa boylami bilan davom ettiriladi. Boylam qo`yilayatgan vaqtda yuqori nafas yo`llarini qisib qo`ymaslik yoki siniqlar siljib, tilning orqaga ketishini oldini olish kerak bo`ladi. Pomarentsova- Urbanskiy yumshoq tepa – engak boylami. Bu boylamning engak qismi bir necha qatlam bo`zdan tayyorlangan. O`rta qismi qalin rezinadan tayyorlanib, bu siniqlarni har qanday holatda ham yaxshi fiksatsiyasini ta`minlaydi. Standart transportli boylam siniqlarni yaxshiroq immobilizatsiya qiladi. U qattiq engak osti va tayanch qalpoqchasidan iborat. engak prashasida 3 qator ilmoqlar bor va bu ilmoqlarga rezinali koltsolar ildiriladi. engak prashasi engak sohasi yumshoq to`qimalarini qo`shimcha travmadan saqlaydi. Metalli qoshiq-shinalar ko`pincha yuqori jag’ sinishlarida pastki jag’ tishlari qisman yoki umuman bo`lmaganda ishlatiladi. Qoshiq ichiga bintli salfetka qo`yilib yuqori jag’ga yaxshilab fiksatsiyalanadi. Sterjenlari og’iz burchaqlaridan chiqarilib, tepa sohasiga standart qalpoqcha yoki bint yordamida bog’lam qo`yiladi. Bu usul bemorga noqulaylik tug’dirganligi sababli hozirgi davrda qo`llanilmaydi .Vaqtinchalik immobilizatsiya SHinalar yordamida immobilizatsiyalash. SHinalar 3xil turga bo`linadi: tishga qo`yiladigan, tish-milkka va milkka qo`yiladigan shinalar.Bu bo`linish shina uchun qaysi to`qima asos bo`lishiga bog’liq (faqat tishlar, tish-milk, yoki faqat milk). SHina qo`yishdan oldin sinish chizig’i sohasida joylashgan tish quyidagi holatlarda olib tashlanadi: • travma yoki karies asorati natijasida emirilgan tishlar • periodontitning destruktiv formasi • paradontoz va parodontitning o`rtacha va og’ir turlari • jag’ siniq bo`laqlarining repozitsiyasiga xalaqit beruvchi retentsiyalangan tishlar • konservativ davoga berilmaydigan, Yallig’lanish belgilarini o`ziga to’tgan tishlar  Tish olingandan so`ng jarohat antiseptik eritmalar bilan (0,04% xlorgeksidin, 1:5000 furatsillin) yuviladi. Keyinchalik jarohat sohasidagi shilliq qavat ketgut bilan tikilib, og’iz bo`shlig’idan izolyatsiyalanadi va bu jarohat sohasida Yallig’lanish asoratlari kelib chiqishini oldini oladi.  Shinalar yordamida immobilizatsiyalash

Yuzni o`rta qismi suyaklarining sinishi. Burun suyaklarining sinishi. Peshona bo`shlig`i va suyagining sinishi. Kalla-yuz suyaklarni sinishi. Politravma. Jag`larning sinishida vaqtinchalik va doimiy immobilizatsiya usullari. Operativ davolash usullari. Yuz yumshoq to`qimalari jarohatlari. Yuz yumshoq to`qimalari jarohatlarini maxsus davolash. Mustaqil ish mavzusi

Burun suyaqlari ko`pincha yon tomondan bo`lgan zarbalar natijasida sinadi. Bunda bo`laqlar ichki tomonga siljiydi (o`rta chizikka qarab). Burun yon devori egrilanishi va yapaloqlanishi natijasida burunda deformatsiya kuzatiladi. Burun suyaqlarini sinishining Y U.I.Volk ov (1958 y il) bo`yicha tasnifi: • burun suyaqlarining siniqlar siljimasdan va tashqi burunning deformatsiyasiz kechadigan burun sinishlari (ochiq va yopiq sinishlar). • burun suyaqlarining siniqlari siljishi va tashqi burun deformatsiyasi bilan kechadigan burun sinishlari (ochiq va yopiq) • burun to`sig’i sinishlari Burun suyaklarining sinishi

Burun suyaqlari sinishda bemorlar og’riqga kosmetik nuqsonga, burundan nafas olish qiyinlashuvi, gohida bosh aylanishi va ko`ngil aynishiga shikoyat qiladi. Burun suyaqlari sinishi natijasida bosh miya chaykalish mumkin. SHuning uchun travmaning holati va undan keyin bo`ladigan asoratlarni aniqlash kerak. Klinik belgilaridan eng asosiy belgi bu burundan qon ketish hisoblanadi. Tashqi tomondan ko`rilganda, burun to`qimalari shishgan, shishning pastki qovoqga tarqalganligini, ba`zan burun teri osti kletchatkasida, pastki va yuqori qovoq kon`yo’ktiva sohasidagi qon quyilishlarini ko`rish mumkin. Burun suyaqlarining ochiq sinishlarida burun sohasi teri sathi butunligi bo’zilgan bo`ladi. Pal’patsiyada suyak singanini aniqlash mumkin. Burun shilliq qavati shikastlanishida teri osti emfizemasi kuzatiladi. Burun to`qimalarining shishi ba`zan burun suyaqlari pal’patsiyasida qiyinchilik tug’diradi. SHu bilan birga yuqori jag’ning oldingi yuzasi, noksimon teshik, ko`z kosasining pastki qirrasi paypaslab ko`riladi. Qon ketayotgan sohani aniqlash, shilliq qavat holatini ko`rish, burundan nafas olish qiyinlashuvi sababini aniqlash, burun to`sig’i deformatsiyasi va chig’anoqlar holatini ko`rish uchun old rinoskopiya qo`llaniladi. 

 Burun siniqlarining muvaffaqiyatli repozitsiyalash uchun birinchi navbatda yaxshi og’riqsizlantirish usuli tanlanishi kerak. Burun shilliq qavatiga 1-2% li dikain eritmasi yoki 5% li kokain eritmasi surtiladi va singan suyaqlar sohasi yumshoq to`qimalari infil’tratsion og’riqsizlantiriladi. Siniqlar repozitsiyasi bosh barmoq bilan burun suyagi sinig’ining bo`rtib turgan joyidan qarama-qarshi yo`nalishda bosib repozitsiyalash mumkin.(Rasm – 37 a) Burun devorlari tyokislashganda yoki uning yon tomonlari ichkariga siljishida maxsus Volkov metal elevatori, Koxer qisqichidan foydalaniladi. Qisqich uchiga rezinali naycha kiritiladi. Instrument yuqori burun yo`liga kiritilib va uchi bilan siljigan suyak bo`laqlari ko`tariladi. Bu barmoqlar bilan nazorat qilib turiladi. Bo`laqlar repozitsiya qilingandan keyin burun to`sig’i holatiga baho beriladi. Pastki burun yo`liga burun- halqum ventilyatsiyasini ta`minlash maqsadida yodoform dokaga o`ralgan xlorvinilli trubka kiritiladi. O`rta va yuqori burun yo`llari 7-8 kunga yodoform shimdirilgan turundalar bilan tamponada qilinadi. Tashqaridan burunning yon devorlariga dokali qattiq valiklar quyilib, yopishqoq plastir bilan fiksatsiyalanadi. Davolanish usullari

O'xshashlar

UMURTQA POG’ONASI SUYAKLARI
O`rta asr Xitoy sivilizatsiyasi
O`rta asrlarda Anglya shaharlari
O`rta asrlarda Fransiya shaharlari
ILK O`RTA ASRLARDA SAMARQAND