MAVZU: Informatikadan darsdan tashqari mashg‘ulotlarni loyihalashtirish. Reja:  Sinfdan tashqari darslarni tashkil etish  Informatikadan musobaqalar tashkil etish  Informatika fanidan to‘garak  Xulosa  Foydalanilgan internet saytlari

Informatikadan o tkaziladigan sinfdan tashqari darslarning ʻ mazmuni dars mashg'ulotlarida egallangan bilimlarni kengaytirish va chuqudashtirishga qaratilgan bo lishi kerak. ʻ Shundagina sinfdan tashqari mashg'ulotlar dars mashg'ulotlarining mantiqiy davomi bo Iib ʻ xizmat qila oladi. Maktab tajribasida informatikadan sinfdan tashqari ishlarning quyidagi turlari uchraydi: viktorina, tanlov, olimpiada, informatikadan devoriy gazetalar, to garak va boshqalar. Sinfdan ʻ tashqari mashg'ulotlar haqida ma’lumotlar Informatikadan sinfdan tashqari mashg'ulotlar deganda o quvchilarning Informatikadan ʻ bilitmlarini kengaytirish va chuqurlashtirish maqsadida tashldl qilingan mashg'ulotlarni tushunamiz. Sinfdan tashqari ishning asosiy maqsadi o quvchilardagi fanga bo lgan qiziqishni rivojlantirish, ularni darsda ʻ ʻ olgan bilimlarini to ldiruvchi biilm, malaka va ko nikinalar bilan ʻ ʻ qurollantirishdan iborat. Shuning uchun sinfdan tashqari ishiarning turli shakllaridan foydaianish mumkin. Quyida ana shunday mashg'ulot shakllari haqida to xtalamiz. Informatikadan viktorinalar ʻ Informatikadan viktorinalar ma’lum tema, bo lim, yoki umuman ʻ Informatikaga doir masalalar bo yicha savol-javob o yini bo lib, ko p ʻ ʻ ʻ ʻ vaqt va katta tayyorgarlik talab qilmaydi. Informatikadan viktorinalar 10-20 minut davom etadi. Bunda oldindan tayyodangan 5-6 savolga og'zaki yoki yozma javob olinadi. Informatikadan viktorinalarni tizimli o tkazib turish o quvchilarni masalalani turli usullarda yyechishga ʻ ʻ o rgatadi, ularning fikrlash va xozirjavoblik qobiliyatlarini kamol ʻ toptiradi. Umuman, viktorinalar qizg'in musobaqa tarzida o tadi, eng ʻ

bilag'on topqir va hozirjavob o quvchini, yoki ilg'or sinfhi tanlash ʻ imkonini beradi. Viktorinada qatnashish mutlaqo ixtiyoriy bo lib, ʻ o quvchilarning Informatikaga bo lgan qiziqishlarini oshirish, ʻ ʻ Informatikaga qiziquvchilarni aniqlash va keyinchalik ularni Informatika to garagiga jalb etish maqsadida o tkaziladi. ʻ ʻ Albatta, viktorinada tavsiya etilgan savollar turlicha qiyinlikda bo lib, ʻ unga ko proq o quvchilarning qatnashuviga erishish kerak. ʻ ʻ Informatikadan vikrorinalar har xil o tkazilishi mumkin. Quyida ikki xilini misol tariqasida ʻ keltiramiz: 1. Savollar (misol, masalalar) o qituvchi tomonidan ʻ o quvchilarga og'zaki beriladi yoki doskaga oldindan yozib qo yiladi. ʻ ʻ Javobni ham o quvchilar o g'zaki tayyorlaydilar. Yoki o z daftarlariga qisqa, ʻ ʻ ʻ ya’ni o zlari eslab turishlari uchun kerakli narsalarni yozib turadilar. ʻ O qituvchi o quvchilardan bir nechtasi qo l ko targuncha kutib turib, keyin ʻ ʻ ʻ ʻ birinchi bo lib qo l ko targan o quvchidan so raydi. Agar birinchi qo l ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ ko targan o quvchi noto g'ri javob bersa, ikkinchi, uchinchi qo l ko targan ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ o quvchilardan (to g'ri javob olguncha) so raladi; 2. Agar o qituvchi savolni ʻ ʻ ʻ ʻ doskaga yoki katta qog'ozga oldihdan yozib qo yiladigan bo lsa u ʻ ʻ

o quvchilarga ishlash uchun buyruq beradi va javoblarni daftarga yozib ʻ to g'riligiga ishonch qilgandan keyin qo l ko tarish kerakligini aytadi. ʻ ʻ ʻ O qituvchi qo l ko targan o quvchilar oldiga borib berilgan savol, masala ʻ ʻ ʻ ʻ yoki misol javobini ko radi. So ngra avval qo l ko targan o quvchiga javobni ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ aytishga va javobini tushuntirib benshga ruxsat beradi. Informatikadan ertaliklar Informatikadan ertaliklar (kechalar) ommaviy tadbirlardan biri bo lib, o quvchilar va ota-onalar o rtasida informatikadan bilimlarni tarqatish ʻ ʻ ʻ hamda o quvchilarning Informatikaga qiziqishini oshirish, shu bilan birga ʻ ularni Informatika to garaklarga ko proq jalb qilish maqsadida o tkaziladi. ʻ ʻ ʻ Informatikadan ertaliklarni bir sinf bilan yoki parallel sinflarni qo shib ʻ o tkazish mumkin. Ertalik o rta hisobda bir soat davom etishi mumkin. ʻ ʻ Ertalikni o tkazish uchun puxta tayyorgarlik ko rish kerak. Buning uchun ʻ ʻ eng kamida bir oy oldin o qituvchi chuqur o ylangan reja tuzib chiqishi ʻ ʻ kerak. Shundan keyin o quvchilar bilan suxbatlashib, ularga qilinadigan ʻ ishlarni taqsimlab chiqiladi. Bu ishga ota-onalarini ham jalb qilish mumkin. Ertalik dasturini kerakli materillar (she'r, qo shiq, boshqotinna, qiziqarli ʻ masala, matematik o yin, konkurs masalalari, viktorina savollari, ishtirokchi ʻ personajlar liboslari va boshqa) tayyor bo lgandan so ng yana bir marotaba ʻ ʻ ko rib chiqish va muhokamadan otkazish kerak. Bu muhokamada ertalikni ʻ (kecha) o tkazish uchun yordam bergan barchani taklif etish start. Ertalikni ʻ (kecha) o tkazishdan bir hafta oldin uning chiroyli bezatilgan va katta qilib ʻ yozilgan dasturini ko rinarli joyga osib qo yish kerak. Dasturdagi ba’zi ʻ ʻ savollarga boshqa o quvchilar ham tayyorgarlik ko rishi mumkin. Ertalik ʻ ʻ o tadigan xona (zal) iloji boricha ertalikka mosiab bezatiladi. Ertalikda ʻ (kecha) ishtirok etgan bolalar fantaziya qilish, muloxaza yuritish, to g'ri ʻ fikrlash va gapirishga o rganishadi. Demak, Informatikadan ertalik uchun ʻ

sarflangan vaqt faqat informatik qimmatga ega bo lmay, balki o quvchilar ʻ ʻ uchun umummadaniy qimmatga va tarbiyaviy ahamiyatga ham egadir. Yuqorida aytib o tilgan sinfdan tashqari ishlarda (10 mirmtlik, ʻ viktorina, ertalik va x.k.), asosan, butun sinf o quvchilari ishtirok etsa, ʻ Informatik musobaqalarda (konkurs, olimpiada) ko pchilik ishtirok etib, ʻ g'oliblar musobaqasi bilan yakunlanadi, ya’ni bu musobaqa bir necha kun (ko pincha 3 yoki 4) davom etadi. ʻ 1-turda istagan hamma o quvchilar ʻ qatnashishi mumkin. Unda muvaffaqiyatli qatnashgan o quvchilar II-turda ʻ qatnashadilar. II-turdan muvaflaqiyatli o tgan o quvchilar III-turda ʻ ʻ qatnashish huquqiga ega bo ladilar va x.k. I turni sinfdagi barcha o quvchilar ʻ ʻ ishtkokidagi og'zaki qiziqarli savollar orqali viktorina shaklida o tkazish ʻ mumkin. Shunda g'olib chiqqan o quvchilar bilan Il-tur musobaqalar ʻ o tkaziladi. Shundan keyin parallel sinflar o quvchilari III-turda kuch ʻ ʻ sinashadi. Natijada sinf yoki maktab bo yicha eng kuchli o quvchilar ʻ ʻ aniqlanadi.