Brass usulida suzish texnikasi.
![Mavzu: Brass usulida
suzish texnikasi.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_1.png)
![•
Reja
•
1.Brass usulida suzish texnikasi
• 2. Oyoqlar harakati, tayyorgarlik harakati, ishchi harakat, dastlabki holat.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_2.png)
![• Brass mustaqil sportga suzish usuli sifatida III olimpiada o'ynlarida (1904 yil Sent Luis)
namoyon
bo'ldi. IV olimpiadada 200 metrga va XIX olimpiada uyinlari programmasiga
100m
masofaga shu usulda suzish kiritildi. Brass usulida suzish texnikasi rivojanishining
tarixi
uch bosqichdan iborat: Birinchi bosqich (1904-1935 yillar) oyoq harakati qo'l
harakatidan
samaraliroq deb hisobimgan. Oyoq harakatining samarasini oshirish uchun
imkom
boricha ularni keng yozish va tizza bo'g'imidan bukish tavsiya qilingan. Eshish
qo'llarni
bukmasdan keng yozilgan holda yonga, gorizontal yuzada harakatlantirib
bajarilgan.
Umuman oyoq va qo'l harakatlari koordinatsiyasining alohida bajarilishi
(qo'llarning
eshish harakatidan so'ng oyoqlar birlashtirilgan) qisqa vaqtli pauza
(sirpanish)
va eshish paytida nafas olish bilan harakterlangan.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_3.png)
![](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_4.png)
![• 30-yillar boshlarida brass usulida suzuvchilar klassik uslubning asosiy elementlarini namoyish
qilganlar.
Bunda gavdaning gorizontal holati, qo'llarning aktiv ishlashi, oyoqlarning orqa
yo'nalishida
aylana bo'ylab eshishi va qo'liar eshish harakatining boshlanishida nafas olinish
bilan
harakterlangan. Musobaqa qoidasi takomillashmaganligi sababli qo'liar bilan songacha
eshish,
qo'llarni havodan olib o'tish kabi elementlar texnikasi vujudga keldi.Brass usulida
suzish
texnikasi takomillashuvining ikkinchi bosqichida (1935-1953 yillar) yangi suzish usuli
«batterflyay»
kelib chiqdi. Natijada oldingi brass istiqbolsiz bo’lib qoldi.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_5.png)
![• 1953 yili musobaqa qoidalariga aniqlik kiritildi. Xalqaro suzish federatsiyasi qarori bilan
brass
va batterflyay mustaqil sportcha suzish usuli sifatida ajratildi. 1953 va 1954 yillari
sovet
suzuvchisi V.Minashkin 100 m masofaga brass usulida suzishda jahon rekordini
uch
marta yangiladi. (1,11,9 1.11,2) u qo'l va oyoq harakatlari orasidagi pauzani yo'qotib,
ikki
siklda bir marta nafas olish bilan harakatlarni tez sur'at bilan bajardi. 60-yillar
boshida
brassning yangi varianti vujudga keldi. Sobiq sovet suzuvchisi G.Prokopenko,
amerika
sportchisi U.Malliken va Ch.Yastremski, yapon suzuvchisi K.Isakilar brassning
yangi,
tezkor variantini boshlab berdilar. Bu variantda gavda yuqori holatda tutilib, nafas
olish
eshishning oxirida bo'lar, oyoq harakatlari qisqa amplitudada va yuqori sur'atda
o'tkazilar
edi.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_6.png)
![• Sobiq sovet suzuvchilari G.Prozumenshchikovaning texnikasi ham ishonchli, maqsadga
muvofiq,
samarali bo'lgan. Shuningdek N.Papkin, A.Chozaytis, M.Koshevaya,
M.Yurchenya,
L.Rusanova, Yu.Bogdanova, L.Kachyushite, S.Varganovalar suzish
maktabining
yaxshi an'analarini davom ettirdilar. Qisqa amplitudadagi eshish harakati,
qo'l
va oyoq, harakatlaridagi pauzaning yo'qligi, eshish oxirida tez nafas olinisht katta
kuch
va yuqori sur'at-zamonaviy brass texnikasiga xos hislatlar ana shular bilan
harakterlanadi.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_7.png)
![](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_8.png)
![• 2. Oyoqlar harakati, tayyorgarlik harakati, ishchi harakat, dastlabki holat.
• Gavda
holati. Tana suvda gorizontal, cho‘zilgan, nisbatan tik, oquvchan holatda bo‘ladi,
hujum
burchagi 3–5 daraja. Bosh gavdaning bo‘ylama o‘qiga mos ushlanadi. Yuza
suvga
tushirilgan, peshona suvga botgan, ko‘rinish to‘g‘riga-pastga yo‘naltirilgan.
Oyoqharakati.Oyoq
harakati navbatma-navbat bajariladi. Harakat yo‘nalishi: yuqoridan–
pastga
va pastdan–yuqoriga. Pastdan yuqoriga–tayyorgarlik harakati, yuqoridan pastga–
ishchi harakat.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_9.png)
![• Dastlabki holat. Oyoq navbatdagi zarbli harakatini tugatadi, to‘g‘rilandi, panja 30–40 sm
chuqurlikda
bo‘ladi. Oyoq uchlari cho‘zilgan,gorizontal chiziq va oyoqlar oralig‘dagi
chiziq–o‘tkir
burchak, taxminan, 20 daraja. Ana shunday dastlabki holatdan oyoq
harakatining
yuqoriga tayyogarlik harakati boshlanadi.
Tayyorgarlik harakati. Oyoq
harakatining birinchi qismi to‘g‘ri bajariladi. Buning
hisobiga
tez pastga harakatlanadi. Shu vaqt to‘g‘rilangan oyoq gorizontal holatda, boldir
pastga
harakatlanadi. Tizza va panja yuqoriga harakat bajaradi. Natijada qarama-qarshi
oyoq
tizza bo‘g‘imidan bukiladi. Panja suvning ustki qismida tayyorgarlik harakati
tugallanadi.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_10.png)
![](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_11.png)
![• Qo‘l harakati. Qo‘l harakati navbatma-navbat bajariladi. Bu texnikaning kam sarfliligini va
moyilligini
ta’minlaydi. Xuddi, navbatma-navbat ish tanaffus-siz ko‘p vaqt jarayon orasi
tortishish
kuchini yaratishga imkon berganidek, harakatni bir qismdan ikkinchi qismga
«yumshoq»
uzatadi.
•
Krol usulida
qo‘llar asosiy siljituvchidir.
• Harakat
fazasi. U quyidagi fazalardan iborat: «ushlash», «tortishish», «depsinish», «qo‘llarni
suvdan
chiqishi», «suv ustidagi qo‘llar harakati», «qo‘llarning suvga botishi» kabi.
• Qo‘llarning
suvga botishi eshishga tayyorgarlikni tugallaydi. Suvga, dastlab, kaft, tirsak,
so‘ng
yelka botadi. Kaft barmoqlari yozilgan va birlashgan holda suvga botadi.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_12.png)
![•
Qo‘llar suvga botishi bilan, ushlash fazasi boshlanadi. Bufaza kuch bilan qisqa davr mobaynida
bajariladi.
Dastlab, qo‘l oldinga-pastga va qisman yon tomonga harakatlanadi. Birinchi qo‘lning
harakat
fazasini bajarishi , ikkinchi qo‘lning eshishni tugallashiga to‘g‘ri keladi.Faza davomiyligi–
0,06–0,30
s.
Tortishish
fazasi–qo‘llarning yelka kamarida faol aylanishi bilan boshlanadi. Suzuvchi suvga kaft
bosimini
oshiradi. Bajarilayotgan harakat
•
yo‘nalishi
o‘zgaradi va orqaga–ichkariga–pastga bajariladi.
•
Tortishish
fazasining boshlanishida qo‘l tirsak bo‘g‘imidan 130–150 daraja bukilgan, tortishish
oxirida
burchak 90–100 darajani hosil qiladi. Fazaning boshlanishida kaft frontal yassilikda 45
daraja,
burchak ostida, fazaning oxirida kaft nisbatan frontal holatda bo‘ladi.
•
Tortishish
fazasining davomiyligi 0,20–0,35 s.](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_13.png)
![ETIBORINGIZ UCHUN
RAHMAT!](/data/documents/28ce064e-4c44-44d9-9de8-dfb10b6984d0/page_14.png)
Mavzu: Brass usulida suzish texnikasi.
• Reja • 1.Brass usulida suzish texnikasi • 2. Oyoqlar harakati, tayyorgarlik harakati, ishchi harakat, dastlabki holat.
• Brass mustaqil sportga suzish usuli sifatida III olimpiada o'ynlarida (1904 yil Sent Luis) namoyon bo'ldi. IV olimpiadada 200 metrga va XIX olimpiada uyinlari programmasiga 100m masofaga shu usulda suzish kiritildi. Brass usulida suzish texnikasi rivojanishining tarixi uch bosqichdan iborat: Birinchi bosqich (1904-1935 yillar) oyoq harakati qo'l harakatidan samaraliroq deb hisobimgan. Oyoq harakatining samarasini oshirish uchun imkom boricha ularni keng yozish va tizza bo'g'imidan bukish tavsiya qilingan. Eshish qo'llarni bukmasdan keng yozilgan holda yonga, gorizontal yuzada harakatlantirib bajarilgan. Umuman oyoq va qo'l harakatlari koordinatsiyasining alohida bajarilishi (qo'llarning eshish harakatidan so'ng oyoqlar birlashtirilgan) qisqa vaqtli pauza (sirpanish) va eshish paytida nafas olish bilan harakterlangan.
• 30-yillar boshlarida brass usulida suzuvchilar klassik uslubning asosiy elementlarini namoyish qilganlar. Bunda gavdaning gorizontal holati, qo'llarning aktiv ishlashi, oyoqlarning orqa yo'nalishida aylana bo'ylab eshishi va qo'liar eshish harakatining boshlanishida nafas olinish bilan harakterlangan. Musobaqa qoidasi takomillashmaganligi sababli qo'liar bilan songacha eshish, qo'llarni havodan olib o'tish kabi elementlar texnikasi vujudga keldi.Brass usulida suzish texnikasi takomillashuvining ikkinchi bosqichida (1935-1953 yillar) yangi suzish usuli «batterflyay» kelib chiqdi. Natijada oldingi brass istiqbolsiz bo’lib qoldi.