Mavzu : OSSURIYA DIPLOMATIK HUJJATLARI XUSUSIYATLARI. OSSURIYA DAVLATIDA ELCHILIK VA RAZVEDKA FAOLIYATI u Asosiy terminlar u Asarxaddon davri u ,,Ashshur Xartiyasi’’, Dengiz shartnomasi u Elchiliklar Razvedkalar

Dengiz shartnomasi u Asarxaddon hukmronligi davriga oid bir qancha shartnomalar yetib kelgan. Ulardan biri mil.avv. 671-yilda Tir hukmdori bilan tuzilgan o‘ziga xos “dengiz shartnomasi” hisoblanadi. Bu Finikiya qirg‘og‘i hududida qirg‘oq bo‘ylab suzishni tartibga solish bilan bog‘liq edi. Unga ko‘ra Ossuriya savdo kemalarini va umuman olganda bu yerdagi dengiz savdosini nazorat qilish uchun ustun huquqqa egaligini tasdiqladi.

u Uning Midiya knyazlari bilan tuzgan shartnomalari diplomatiya tarixida muhim o‘ringa ega. Ulardan biri Asarxaddon va Midiyadagi Urakazabanua hukmdori Ramatayya o‘rtasida tuzilgan bo‘lib, uning mazmunida Ashshurbanapalning taxt merosxo‘rligi, qaramlik munosabatlari o‘z aksini topgan.

Midiyaga qilingan yurish u Asarxaddon mil.avv. 674-yilda Midiya hududiga yurish qilib, u yerdagi eng qudratli davlatlar bilan kurashadi va katta o‘ljalarga ega bo‘ladi. Shundan keyin kichik davlat hukmdorlari, ular orasida Ramatayya ham bor edi, Ossuriya hukmdoriga tobelik bildirib, Nineviyaga katta sovg‘asalomlar bilan boradi. u Midiya yerlariga “noiblar va viloyat boshliqlari” yuborilib, ular Midiya-Ossuriya chegarasida o‘z vakolatlarini amalga oshirganlar, aholisiga o‘lpon to‘lash yuklangan, tobelik bildirgan hukmdorlar bilan “tinchlik va ittifoq ” shartnomasi imzolangan.

Ashshur Xartiyasi u Sargon II Salmanasar V tomonidan bekor qilingan Ashshur shahrining huquqlarini qayta tiklaydi. Bu haqidagi ma’lumot “ Ashshur Xartiyasi” deb atalgan hujjatda o‘z aksini topgan. Mil.avv . VIII asr oxiriga oid bo‘lgan loy lavhdagi matn Sinaxxerib nomiga bitilgan bo‘lib, unda Bobil, Sippar, Nippur kabi shaharlarining barcha imtiyozlari sanab o‘tilib, hukmdordan ularni so‘zsiz bajarish talab qilingan.