logo
  1. Bosh sahifa
  2. Diplom ishlar
  3. Umumiy
  4. Kichik maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlar merosidan foydalanish

Kichik maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlar merosidan foydalanish

Yuklangan vaqt:

12.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

71.646484375 KB
Ko'chirib olish
Kichik maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlar merosidan foydalanish MUNDARIJA KIRISH…………………………………………………………..3 ASOSIY QISIM…………………………………………………..5 1. Ta’lim-tarbiya jarayonida o’quvchilarni axloqiy tarbiyalashda Sharq mutafakkirlari asarlari asosiy vosita sifatida……………………….. 2. Mutafakkirlarimiz ilmiy merosi orqali boshlang’ich sinf o’quvchilarini axloqiy sifatlarini shakllantirishning asosiy maqsad va vazifalari………….. 3. Ta’lim- tarbiya jarayonida boshlang`ich sinf o`quvchilarida axloqiy tarbiyani shakllantirishning metodik yo`nalishlari…………………………… 4. Boshlang’ich sinf o’qish darslarida yangi pedagogic texnologiyalar orqali allomalarimiz ilmiy merosini o’rganish va ular orqali o’quvchilarni axloqiy tarbiyalashning amaliy yo’llari……………………………………. XULOSA…………………………………………………………. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI…………….. KIRISH Maktab yoshidagi yosh o'quvchilarni axloqiy tarbiyasi ta'limning ajralmas qismidir. Bolalar rivojlanib ulg'aygan sayin, ularga hayot davomida xatti- harakatlarini boshqaradigan qadriyatlar va axloqiy tuyg'ularni singdirish muhimdir. Ushbu maqsadga erishishning bir usuli - o'tmishdagi buyuk mutafakkirlarning merosiga tayanish. faylasuflar, mutafakkirlar va boshqa nufuzli shaxslar bolalarga axloqiy yaxshi tanlov qilishning ahamiyati to'g'risida o'rgatish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan ma’naviy ma’rifiy ishlarni qoldirdilar. Ushbu mutafakkirlarning g'oyalari va ta'limotlarini o'rganib chiqib, o'qituvchilar yosh o’quvchilarga yaxshi inson bo'lish va mazmunli hayot kechirish nimani anglatishini chuqur tushunishga yordam berishlari mumkin. Ushbu yondashuv, shuningdek, o’quvchini tanqidiy fikrlashga va o'z e'tiqodlari va qadriyatlari haqida mulohaza yuritishga ilhomlantirishi mumkin, natijada ularning shaxsiy va intellektual o'sishiga hissa qo'shadi. Bundan tashqari, yosh o’quvchining axloqiy tarbiyasini boshqarish uchun buyuk mutafakkirlarning merosidan foydalanish ularga hayotga kengroq nuqtai nazar bilan qarashga yordam beradi. Turli falsafiy va axloqiy nuqtai nazarlarga ta'sir qilish o’quvchini axloqiy qarorlarni qabul qilishda bir nechta nuqtai nazar va yondashuvlarni ko'rib chiqishga undashi mumkin. Bu ularga turli xil e'tiqod va qadriyatlarga ega bo'lgan odamlarga nisbatan hamdardlik va tushunishni rivojlantirishga yordam beradi va murakkab axloqiy dilemmalarni boshqarishni o'rganadi. Bundan tashqari, katta mutafakkirlar merosini yosh o’quvchining axloqiy tarbiyasiga kiritish ularga tanqidiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi. Turli axloqiy nazariyalar va tushunchalarning asoslarini o'rganish orqali o’quvchi turli xil dalillar va g'oyalarni baholash va tahlil qilishni o'rganishlari mumkin. Bu ularga axloqiy va ilmiy jihatdan qaror qabul qilish va qaror qabul qilish qobiliyatiga ko'proq ishonch hosil qilishga yordam beradi. Yosh maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlar merosidan foydalanish keyingi avlodda kuchli axloq va axloqiy javobgarlikni shakllantirishda muhim vosita bo'lishi mumkin. O'tmishdagi buyuk allomalarning tushunchalariga tayanib, o'qituvchilar o’quvchiga o'zlari, boshqalar va ularning atrofidagi dunyo haqida chuqurroq tushunchalarni shakllantirishga yordam berishlari mumkin, va ularni jamiyatning mas'uliyatli va o'ychan a'zolari bo'lishga tayyorlash muhimdir . Bundan tashqari, buyuk mutafakkirlarning merosi o'quvchilarni sinfdan tashqari qo'shimcha o'rganish va shaxsiy o'sishga intilishi mumkin. Ularni tarixdagi nufuzli shaxslarning g'oyalari va ta'limotlariga ochib berish orqali o’quvchi o'rganishga bo'lgan muhabbat va atrofdagi dunyo haqida qiziqishni rivojlantirishi mumkin. Bu shaxsiy va kasbiy hayotida bilim va o'z-o'zini takomillashtirishga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, buyuk mutafakkirlar merosini yosh o’quvchining axloqiy tarbiyasiga kiritish ularga o'ziga xoslik va maqsad hissini rivojlantirishga yordam beradi. Tarixdagi nufuzli shaxslarning qadriyatlari va e'tiqodlarini o'rganish orqali o’quvchi o'zlarining shaxsiy shaxsiyati va axloqiy kompaslarini rivojlantirishni boshlashlari mumkin. Bu ularga hayotlarida ma'no va yo'nalishni topishga yordam beradi va o'z imkoniyatlarini amalga oshirishga yo'naltiradi. Ta'kidlash joizki, buyuk mutafakkirlarning merosidan axloqiy tarbiyada foydalanish uning qiyinchiliklarisiz bo'lmaydi. Masalan, murakkab falsafiy va axloqiy tushunchalarni yosh o’quvchi uchun ochiq va qiziqarli tarzda taqdim etish qiyin bo'lishi mumkin. Bundan tashqari, buyuk mutafakkirlarning g'oyalari va ta'limotlari o’quvchining yoshi va etuklik darajasiga mos keladigan tarzda taqdim etilishini ta'minlash muhimdir. Bundan tashqari, ushbu mutafakkirlar yashagan madaniy va tarixiy vaziyatni ularning ta'limotlari noto'g'ri talqin qilinishi va noto'g'ri ishlatilishining oldini olish uchun hisobga olish kerak. Ushbu qiyinchiliklarni engish uchun o'qituvchilar turli xil o'qitish usullari va vositalaridan foydalanishlari mumkin, masalan, hikoyalar, rol o'ynash va interfaol munozaralar, tushunchalarni yosh o’quvchi uchun yanada qulayroq va qiziqarli qilish uchun bundan tashqari, o'qituvchilar buyuk mutafakkirlarning ta'limotlarini o'z o’quvchiining ehtiyojlari va manfaatlariga moslashtirishi mumkin, va ushbu ta'limotlarning kundalik hayotiga qanchalik mos kelishini namoyish etish uchun zamonaviy misollar va vaziyatlardan foydalanish lozim , shuningdek buyuk mutafakkirlarning merosidan yosh maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda foydalanish qimmatli va munosib ishdir. Tarixdagi nufuzli shaxslarning g'oyalari va ta'limotlarini o'rganish orqali o'qituvchilar o’quvchiga kuchli axloqiy poydevor, tanqidiy fikrlash qobiliyati, o'ziga xoslik va maqsad tuyg'usini rivojlantirishga yordam berishlari mumkin, va umr bo'yi o'rganishni sevish. Ushbu yondashuvni samarali amalga oshirish uchun qiyinchiliklar mavjud bo'lsa-da, puxta rejalashtirish va bajarish bilan, o’quvchi uchun imtiyozlar sezilarli va uzoq muddatli bo'lishi mumkin. Xulosa qilib aytganda, kichik maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlarning merosidan foydalanish ularning shaxsiy va intellektual rivojlanishiga jiddiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. O'tmishdagi buyuk allomalarning tushunchalari va ta'limotlariga tayanib, o'qituvchilar o’quvchiga kuchli axloq, hamdardlik, tanqidiy fikrlash va maqsadni rivojlantirishga yordam berishlari mumkin. Bu ularni o'zlarining jamiyatlari va umuman dunyoga ijobiy ta'sir ko'rsatishga qodir bo'lgan, o'ychan, mas'uliyatli va faol jamiyat a'zolariga aylantirishi mumkin. ASOSIY QISIM 1. Ta’lim-tarbiya jarayonida o’quvchilarni axloqiy tarbiyalashda Sharq mutafakkirlari asarlari asosiy vosita sifatida Sharq mutafakkirlarining asarlari uzoq vaqtdan beri o’quvchining axloqiy tarbiyasida qimmatli vosita sifatida tan olingan. Sharq falsafasi axloqiy xatti- harakatlar, axloqiy qadriyatlar va shaxsiy o'sishning muhimligini ta'kidlaydi va bu qadriyatlarni o'z o’quvchiiga singdirishni maqsad qilgan o'qituvchilar uchun ideal manbaga aylantiradi. Sharqiy falsafaning asosiy shaxslaridan biri Farobiy bo'lib, uning axloq, axloq va ijtimoiy munosabatlar haqidagi fikrlari muhim manba hisoblanadi . Farobiy bilimidan ma’rifatli yetuk odamning obrazini tasvirlar ekan, bunday deydi: «Har kimki ilm xikmatni o’rganmagan desa, uni yoshligidan boshlasin, sog’ – salomatligi yaxshi bo’lsin, yaxshi ahloq va odobi bo’lsin, so’zining uddasidan chiqsin, yomon ishlardan saqlangan bo’lsin, barcha qonun – qoidalarni bilsin, bilimdan va notiq bo’lsin, ilmli va dono kishilarni xurmat qilsin, ilm va ahli ilmdan mol – dunyosini ayamasin, barcha real moddiy narsalar to’g’risida bilimga ega bo’lsin». Uning qarashlari sharq madaniyatiga va undan tashqariga doimiy ta'sir ko'rsatgan. Uning asarlari yaxshi hayot kechirish haqida qimmatli tushunchalarni beradi va ko'pincha sharqda dunyoning boshqa qismlarida axloqiy tarbiya dasturlarida qo'llaniladi. Farobiydan tashqari, sharqiy mutafakkirlar ham bor, ularning asarlaridan axloqiy tarbiya uchun foydalanish mumkin. Ibn Sino bola tarbiyasi va tarbiya usullari haqida qimmatli fikrlarini bildirgan. Ibn Sino bolaning axloqiy tarbiyasi haqida bildirgan fikrlarida uy – ro’zg’or tutish masalalari xususida ham so’z yuritadi. Bolani tarbiyalash oila ota – onaning asosiy maqsadi va vazifasidir. O’z kamchiliklarini tuzatishga qodir bo’lgan ota – ona tarbiyachi bo’lishi mumkin. Axloqiy tarbiyada eng muxim vositalar bolaning nafsoniyatiga, g’ururiga tegmagan holda, yakkama – yakka suxbatga bo’lish unga nasixat qilishdir. Ibn Sino bolada axloqiy xususiyatlarni mehnat, jismoniy aqliy tarbiya bilan o’zviy birlikda shakllantirishni, uni inson qilib kamol toptirishda asosiy omil deb biladi. Yusuf Xos Xojibning uqtirishicha har bir kishi jamiyatga munosib bo’lib kamol topmog’i kerak. Buning uchun u tug’ilgan kundan bolab zarur tarbiyani olmog’i lozim. U qobil qizning tarbiyasi haqida fikr yuritar ekan, ularning o’zlariga xos xususiyatiga e’tibor berishni ta’kidlaydi. Farzandlar tarbiyasi nihoyatda erta boshlanmog’i shart. Shundagina ularning noo’rin xatti – harakatlariga berilishining oldi olinadi. Mirzo Ulug’bekning oila muhiti sog’lom avlodni yetishtirish haqidagi fikrlari shundan iboratki, alloma uqtirishicha, bolaning bilim olishiga bo’lgan qiziqish, xavasini oshirishda u tarbiyalanayotgan muxit muxim o’rinni egallaydi. Oilada ota – onalar ayniqsa o’qimishli ota – onalar o’z farzandlarining haqiqiy inson bo’lib kamol topishiga aloxida e’tibor berishlari lozim. Alisher Navoiy bolaning voyaga yetishida, kamol topishida tarbiyaning kuchi va qudratiga alohida e’tibor beradi. Tarbiya natijasida bolaning foydali va yetuk kishi bo’lib o’sishiga ishonadi. Yosh bolaning juda kichik yoshidan boshlab tarbiyalamoq zarur. Tarbiya insonga o’zida yaxshi odat va fazilatlar xosil qilishga yordam beradi. U odam shaxsi kishilar bilan munosabatda, ayniqsa kishilarning bir – birlariga bo’lgan ruxiy ma’naviy ta’sirlari natijasida tarkib topadi deb voyaga yetkazishda asosiy omillardan biri tarbiya ekanligi o’qtiradi. Voiz Al – Koshifiyning o’qtirishicha insonni ta’lim – tarbiya orqali qayta tarbiyalash aqliy qobilyatni o’stirish mumkin. Koshifiy o’zining pedagogik qarashlaricha bolalarda mustaqil fikrlash qobiliyatini o’stirish masalasiga aloxida e’tibor beradi. Ota – onalar muallimlardan bu masalaga aloxida axamiyat berishni talab etadi. Bu masalada oilaviy hamda tashqi muxit muxim o’rin tutadi. Bola to’g’ri so’zli, vadaga vafodor, yaxshi xulqli qilib tarbyalanishi kerak. Jaloliddin Davoniy ota – onaning bolani tarbiyalashdagi axamiyatiga keng to’xtalgandi. Uning fikricha oila tarbiyasida ota ham, ona ham teng huquqli, teng ishtirok etishi bolaning yaxshi xulq – odob qoidalarini muayyan bir kasbni egallashiga ko’maklashishi ilm – fan va kasb – hunar egallashining moddiy asosi bo’lmishoziq – ovqat, kiyim – kechak, kerakli buyum va jixozlarni yetkazib berish uchun jozibalik ko’rsatishi kerak. Sharq mumtoz adabiyotining buyuk namoyondalaridan biri Muslixiddin Sadi Sheroziy Sheroz shaxrida 1184 yilda tug’ildi. Sadining fikricha, oila, bolaning baxti, kelajagi uchun zamin yaratuvchidir. Oilada asosiy tayanch otadir. U ma’suliyatli tarbiyachidir. Ota o’z bolalarini tarbiyalashi, o’qitishi, hunarga o’rgatishi, jismonan chiniqtirishi kerak. Sadining pedagogik qarashicha bola qobiliyatli va kamqobiliyatli bo’lishi mumkin. Qobiliyat o’z – o’zidan rivojlanmaydi. Uning rivojlanishi uchun bolani tarbiyalash kerak, tarbiya bo’lmasa, boladagi qobiliyat so’nadi, tarbiyani 3 asosiy – aqliy, nafosat va jismoniy mehnat tarbiyasiga bo’ladi. Adib bolani tarbiyalash vazifasini ularning ota – onalariga, ya’ni oilaviy tarbiyaga kata e’tibor beradi. Sadi ota – onalarga xarakterini hisobga olgan holda axloqiy tarbiyani bolaning yoshligidan boshlashni tavsiya etadi, xarakter shakllangach, bolaga ta’sir etmaydi. XIX asr o’zbek ijtimoiy va adabiy xayotning yirik vakillaridan biri Komil Xorazimiy o’z asarlarida ma’rifat axloqiy kamolot, vatanparvarlik g’oyalarini olg’a surdi.U ilm- ma’rifatning xalq, jamiyat farovonligiga, insonning axloq kamolatida tutgan o’rni, axloqiy va nafosat tarbiyasini uzviy birligi xaqidagi pedagokik fikrlarini xam bayon etadi. Komil Xorazimiyning fikricha ilm-xunar, ilm-ma’rifat inson axloqiy kamoloti, ijtimoiy ma’naviy xayotning rivoji uchun xizmat qilishi kerak. Kamtarlik eskirmaydigan, eng go’zal insoniy fazilatdir. Bu fazilatlarga ega bo’lganlar obro’- e’tiborli komil insonlardir. Kamtarlik insonni turli noxushlikdan xijolatdan saqlaydi. Shoir tarixshunos, tarjimon va xattot Munis Xorazmiy tilga ko’p erk bermaslikni maslaxat beradi. Uning ta’kidlashicha, ortqcha so’zmonlik kishi boshiga olin o’rniga qattiq tosh bo’lib tegishi mumkin. Shoir yomon so’zli, ozor beruvchi murodlar sifatini tasvirlab, kishilarni jumladan yoshlarni ular bilan xamsuxbat bo’lmaslikka undaydi. Munis Xorazmiy o’z asarlarida xalqni adolatli, ongli, bilimli bo’lishga, jaxolatdan yiroq turishga da’vat etadi, uning fikiricha, adolat sharaf ko’rki, osoyishtali, xushnutlikdir. U yoshlarni kamtarlik bilan muloqotda bo’lishga, ularni hurmat qilib e’zozlashga chorlaydi.Munis Xorazmiyning asarlariga bayon etilgan ta’lim – tarbiyaga oid fikrlar faqat u yashagan davr uchun emas, balki xozirgi davr uchun ham qimmatlidir. Mohlar oyim Nodiraning inson va tabiatiga nisbatan qarashlariga faqat shaxsiy tuyg’u emas, balki yoshlar tarbiyasida milliy an’analarning roli haqidagi fikrlari ham namoyondir. Nodiraning tarbiya haqidagi qarashlarida insonparvarlik g’oyalari-adolat, insof, xalq manfaati muxim o’rinni egallaydi. Nodira xayotning tub mohiyatini yaxshilik binosini barpo etishdan iborat deb biladi. Uning fikricha, kimki tiriklik chog’ida yaxshilik bunyod etgan bo’ladi, o’zining bu ezgu ishlari bilan o’zidan keyin hayotda yorqin xotira qoldiradi. Umuman, Nodira o’z she’rlarida barkamol insonni ulug’laydi. Ta’lim – tarbiyaga oid ko’p foydali o’gitlarni bayon etdi. Muxammad Rizo Ogahiy o’z ijodiy faoliyatini pedagogik qarashlarida nafosat tarbiyasi ham yuqori baholanadi. Ogahiy milliy an’analarimiz mexmondo’stlikni go’zal fazilatlardan biri hisoblaydi. Mehmonga chuqur xurmat bilan qarash, mehmon kutish, kuzatish odobi Ogahiy ijodidan o’z ifodasini topdi, odamlarni bu fazilatni egallashga da’vat etdi. Ogahiyning ta’kidlashicha, insonga do’st va dushmanni ajratib olish xayotda o’z o’rnini topib olishda g’oyat muximdir. Uning fikricha to’g’ri so’z kishilar xayotda qiyinchilik bilan yashasalarda, dunyoning mavjudligini saqlab turadilar, mangu yashaydilar. Ogahiy ta’lim-tarbiya ilmlarni egallash va tilni bilishda xam muxim axamiyatga molik ekanligini ta’kidlaydi. Muxammad Rizo Ogaxiy o’z ijodiy faoliyatida binobarin yoshlarni odamlarni xalq, vatan, jamiyat farovonligi yo’lida xizmat qilishga da’vat etdi. U do’stlikni mehmondo’stlikni axloqiy go’zallikni ulug’ladi. Insonlarni ziyraklikka, to’g’ri so’zli bo’lishga chorlaydi. Ogahiyning buf ikr o’gitlari hozir ham pedagogik qadriyat sifatida qimmatlidir. Berdimurod Berdaq Qaraqolpog’iston xalq shoiri butun ijodi davomida xalqlar tengligi, insonparvarlik, vatanparvarlik, adolat haqidagi g’oyalarini olg’a suradi.Berdaq insonning shaxsiy baxti xalq baxti bilan bog’liq deb biladi. Uning ta’kidlashicha, har bir odam haqiqiy baxtga erishishi uchun o’z shaxsiy manfaatini xalq manfaati bilan birlashtirishi, xalq baxti uchun kerak bo’lsa jonini ham ayamasligi kerak. Berdaqning fikricha inson oliy axloqiy sifatlariga, chunonchi, beg’arazlik, olijanoblik, vijdoniylik, mehnatsevarlik, mardlik fazilatlariga ega bo’lishi lozim. Berdaq yoshlarning aqliy tarbiyasida maktabning mavqyei katta ekanligini ta’kidlaydi. Maktabda bolani yaxshi xulqi atvorli qilib tarbyalash lozim. Uning fikricha maktabda dars beruvchi muallim o’z xushmuomilaligi, pok qalbligi, haqgo’yligi, o’z fanini yaxshi puxta bilishi bilan bolalarga o’rnak bo’lishi kerak. Berdaq oilaning bola tarbiyasida, muxim o’rin tutishni aloxida ta’kidlaydi, oila muxitida ota – onalar bilan bolalar o’rtasida o’zaro hurmat bo’lgandagina tarbiya yaxshi natijalarga erishishi mumkinligini aytadi. Berdaqning uqtirishicha, inson tug’ilgan kundanoq tarbiyaga muxtojdir, uning ilk tarbiyachilari, albatta ota – onalardir. Berdaqning fikricha barcha odamlar insonparvar va adolatli bo’lsa jamiyat gullab yashnaydi. Buning uchun esa, xalqqa ta’lim berish, unda ijobiy xulq-atvorni tarbiyalash lozim. Mirzo Ulug’bek o’z pedagogik qarashlarida bolalarning jismonan sog’lom, harbiy xunarni puxta egallagan, jasur, mard bo’lib yetishuviga aloxida axamiyat beradi. Ulug’bekning fikricha odam sog’lom va baquvvat bo’lishi uchun yoshlik chog’idayoq jismoniy mashqlar bilan shug’ullanishi, ta’lim – tarbiyada poraxo’rlik, qalloblik bo’lmasligi uchun mudarrislar odil va halol bo’lishi kerak. Buyuk shoir va olim, fors – tojik mumtoz adabiyotning ulug’ namoyondasi Nuriddin Abduraxmon Jomiy o’zidan keyin turli fan, adabiyot, jumladan pedagogikaga doir o’lmas me’ros qoldiradi. U o’z asarlarida, ayniqsa, nasriy yo’lda yozilgan «Baxoriston» asarida ta’lim – tarbiya masalalari xususida fikr bildirdi. Jomiy o’z asarlarida yoshlarni ilmlarini egallashga da’vat etadi. U o’z pedagogik qrashlarida kishilarni adolat, xushmuomalalik va dono so’z bilan zulmkorlarga ma’sir etishga da’vat etadi. Xulosa qilib aytganda, Sharq mutafakkirlarining asarlari o’quvchilarning axloqiy tarbiyasida qimmatli vosita bo'lishi mumkin. 2. Mutafakkirlarimiz ilmiy merosi orqali boshlang’ich sinf o’quvchilarini axloqiy sifatlarini shakllantirishning asosiy maqsad va vazifalari Axloqiy tarbiya boshlang'ich ta'limning muhim tarkibiy qismidir, chunki u o’quvchiga mas'uliyatli va axloqiy shaxs bo'lish uchun zarur ko'nikmalar, munosabatlar va qadriyatlarni rivojlantirishga yordam beradi. Markaziy Osiyoda bizning mutafakkirlarimizning ilmiy merosi boshlang'ich maktablarda axloqiy tarbiyani boshqaradigan boy g'oyalar va tamoyillarni taklif etadi. Ushbu hujjat bizning markaziy Osiyo mutafakkirlarimizning ilmiy merosi orqali boshlang'ich maktab o'quvchilarining axloqiy fazilatlarini shakllantirishning asosiy maqsadlari va vazifalarini o'rganib chiqadi. Abu Nasr al-Farobiy, Al-Xorazimiy va Ahmad Yassaviy kabi Markaziy Osiyo mutafakkirlari axloqiy qadriyatlar, axloq, boshlang'ich o'quvchilarni o'qitishda qo'llanilishi mumkin bo'lgan fazilatlar. Ushbu mutafakkirlar o’quvchida axloqiy mulohaza, axloqiy xatti-harakatlar va xarakterni rivojlantirish muhimligini ta'kidlaydilar. O'z g'oyalariga asoslangan axloqiy ta'limning nazariy asoslari Markaziy Osiyo boshlang'ich maktablarida ma'naviy ta'lim uchun mustahkam asos yaratishi mumkin. Boshlang'ich maktablarda axloqiy tarbiyaning roli o'quvchilarga o'z harakatlari va qarorlarini boshqaradigan kuchli axloqiy kompasni rivojlantirishga yordam berishdan iborat. Markaziy Osiyo mutafakkirlari axloqiy tarbiya sohasida xarakterni rivojlantirish, hamdardlik, o'z-o'zini anglash va mas'uliyatli qarorlar qabul qilish muhimligini ta'kidladilar. Ushbu printsiplar o’quvchiga axloqiy qarorlar qabul qilish va mas'uliyatli harakat qilish uchun zarur bo'lgan ko'nikma va munosabatlarni rivojlantirishga yordam beradi. Axloqiy fazilatlarni shakllantirishning asosiy maqsadlari: Markaziy Osiyoda boshlang'ich maktab o'quvchilarining axloqiy fazilatlarini shakllantirishning asosiy maqsadlari axloqiy qadriyatlar va axloqiy tushunchalarni rivojlantirish, hamdardlik va rahm- shafqatni rivojlantirish, o'z-o'zini anglash va o'zini aks ettirishni targ'ib qilish, va mas'uliyatli qaror qabul qilishni rag'batlantirish. Ushbu maqsadlar o’quvchiga butun hayoti davomida rahbarlik qiladigan kuchli axloqiy xarakterni rivojlantirish uchun zarurdir. Boshlang’inch sinf o’quvchilarining axloqiy fazilatlarni shakllantirish vazifalari: Ushbu maqsadlarga erishish uchun bir nechta vazifalarni bajarish kerak. Bular axloqiy tarbiya, axloqiy tarbiyani qo'llab-quvvatlovchi ijobiy maktab madaniyatini yaratish, ota-onalarning axloqiy tarbiyaga jalb qilinishini rag'batlantiruvchi tegishli o'quv dasturini ishlab chiqishni o'z ichiga oladi, o'qituvchilarni tayyorlash va axloqiy tarbiyani qo'llab-quvvatlash. Ushbu vazifalar ma'naviy ta'limning Markaziy Osiyoda boshlang'ich ta'limning barcha jihatlariga qo'shilishini ta'minlash uchun ta'lim jarayonida barcha manfaatdor tomonlarning hamkorligini talab qiladi. Bizning mutafakkirlarimizning Markaziy Osiyo ilmiy merosi: Abu Nasr al-Farobiy singari Markaziy Osiyo mutafakkirlari ta'lim, donolik va bilim orqali axloqiy xarakterni rivojlantirish muhimligini ta'kidladilar. Al- Xorazimiy ijtimoiy munosabatlarda axloqiy xatti-harakatlar va yaxlitlikning muhimligini ta'kidladi. Ahmad Yassaviy insoniy munosabatlarda hamdardlik va rahm-shafqat muhimligini ta'kidladi. Ushbu g'oyalar Markaziy Osiyoda boshlang'ich o'quvchilarga kuchli axloqiy xarakterni rivojlantirishga yordam beradi bizning mutafakkirlarimizning Markaziy Osiyo ilmiy merosi boshlang'ich maktablarda axloqiy tarbiyani boshqarishi mumkin bo'lgan boy g'oyalar va tamoyillarni ta'minlaydi. Axloqiy qadriyatlar va axloqiy tushunchalarni rivojlantirish, hamdardlik va rahm-shafqatni rivojlantirish, o'z-o'zini anglash va o'zini aks ettirishni rag'batlantirish va mas'uliyatli qarorlar qabul qilishni rag'batlantirish orqali o’quvchi kuchli axloqiy xarakterni rivojlantirishlari mumkin. Markaziy Osiyo mutafakkirlarimizning g'oyalari va tamoyillarini boshlang'ich o'quvchilarni o'qitish jarayoniga qo'shilishi orqali, biz ularga axloqiy qarorlar qabul qilish va mas'uliyatli harakat qilish uchun zarur bo'lgan ko'nikma va munosabatlarni rivojlantirishga yordam bera olamiz. . Bizning mutafakkirlarimizning Markaziy Osiyo ilmiy merosiga asoslanib, boshlang'ich maktablarda samarali axloqiy ta'limni ta'minlash uchun quyidagi tavsiyalar berishimiz mumkin:  Axloqiy ta'limga urg'u beradigan va Markaziy Osiyo mutafakkirlarining g'oyalari va tamoyillarini o'quv dasturiga birlashtirgan keng qamrovli o'quv dasturini ishlab chiqish.  Axloqiy ta'limni qo'llab-quvvatlaydigan va o'quvchilar o'rtasida axloqiy xatti-harakatlarni rag'batlantiradigan ijobiy maktab madaniyatini yaratish.  Ota-onalarga farzandlarining axloqiy rivojlanishi bilan shug'ullanish uchun resurslar va imkoniyatlar berish orqali ota-onalarning axloqiy tarbiyadagi ishtirokini rag'batlantirish.  O'qituvchilarga axloqiy tarbiyani samarali o'qitish uchun zarur ko'nikma va bilimlarga ega bo'lishini ta'minlash uchun o'qituvchilar malakasini oshirish va axloqiy tarbiyani qo'llab-quvvatlash.  Jamoatchilik xizmati va ko'ngillilik uchun imkoniyat yaratib, o’quvchi orasida jamoat va ijtimoiy mas'uliyat hissini targ'ib qilish. Bizning markaziy Osiyo mutafakkirlarining ilmiy merosi orqali boshlang'ich maktab o'quvchilarining axloqiy fazilatlarini shakllantirish maqsadlari va vazifalariga erishish uchun, ta'lim jarayonida barcha manfaatdor tomonlar o'rtasida hamkorlik yondashuvini yaratish muhimdir. Bunga maktab ma'murlari, o'qituvchilar, ota-onalar va o’quvchi kiradi. Birgalikda ishlash orqali axloqiy tarbiya va xarakterni rivojlantirishga yordam beradigan ijobiy va qo'llab- quvvatlovchi muhitni yaratish mumkin. Hamkorlikdagi yondashuvni yaratishda ota-onalarni axloqiy tarbiya jarayoniga jalb qilish kerak. Ota-onalar farzandlarining axloqiy rivojlanishida muhim rol o'ynaydi va ularni jarayonga jalb qilish orqali axloqiy tarbiyaga yanada yaxlit yondashuvni yaratish mumkin. Bunga ota-onalarga farzandlarining axloqiy rivojlanishi bilan shug'ullanish uchun resurslar va imkoniyatlar, masalan, mahorat darslari, ota-onalar va o'qituvchilar konferentsiyalari va boshqa yordam dasturlari orqali erishish mumkin. Yana bir muhim yondashuv - o'qituvchilarni tayyorlash va axloqiy tarbiyani qo'llab- quvvatlash. O'qituvchilar o'z o'quvchilarining axloqiy rivojlanishini shakllantirishda muhim rol o'ynaydi va ularga zarur ko'nikmalar va bilimlarni berish orqali ular samarali ravishda axloqiy ta'lim olishlari mumkin. Bunga o'qituvchilarning kasbiy rivojlanish imkoniyatlarini, masalan, mahorat darslari, o'quv mashg'ulotlari va maktab ma'murlarining doimiy qo'llab-quvvatlashi orqali erishish mumkin. Bundan tashqari, o’quvchi orasida jamoatchilik va ijtimoiy mas'uliyat hissini rivojlantirish muhimdir. Bunga jamoat xizmati va ko'ngillilik uchun imkoniyatlar berish, shuningdek xilma-xillik va qo'shilishni nishonlaydigan ijtimoiy va madaniy tadbirlarni o'tkazish orqali erishish mumkin. Qo'llab-quvvatlovchi va inklyuziv muhitni yaratish orqali o’quvchi kuchli axloqiy xarakterni rivojlantiradilar va mas'uliyatli harakat qiladilar , boshlang'ich maktab o'quvchilarining axloqiy fazilatlarini mutafakkirlarimizning ilmiy merosi orqali shakllantirish ko'plab maqsad va vazifalarga ega. Talabalarni o'tmishdagi buyuk aqlning g'oyalari va ta'limotlariga ochib berish orqali o'qituvchilar ularga o'zlari, boshqalar va atrofdagi dunyo haqida chuqurroq tushunchalarni shakllantirishga yordam berishlari mumkin. Bundan tashqari, ushbu yondashuv talabalarga hamdardlik, tanqidiy fikrlash ko'nikmalarini, maqsad va o'ziga xoslik hissini rivojlantirishga yordam beradi,shuningdek buyuk mutafakkirlarning merosini axloqiy tarbiyaga kiritish o'quvchilarni sinfdan tashqari qo'shimcha o'qish va shaxsiy o'sishga intilishi mumkin, shuningdek, ularni jamiyatning mas'uliyatli va faol a'zolariga aylantirish uchun tayyorlang. Biroq, bu yondashuv murakkab falsafiy va axloqiy tushunchalarni yosh talabalar uchun ochiq usulda taqdim etish kabi qiyinchiliklarga duch kelmaydi. Ushbu qiyinchiliklarga qaramay, bizning mutafakkirlarimizning ilmiy merosi orqali boshlang'ich maktab o'quvchilarining axloqiy fazilatlarini shakllantirishning foydalari katta va uzoq muddatli. Talabalarni tarixdagi nufuzli shaxslarning g'oyalari va ta'limotlarini mazmunli muhokama qilish va tadqiq qilish bilan shug'ullanib, o'qituvchilar ularga kuchli axloqiy poydevor va umr bo'yi o'rganishga bo'lgan muhabbatni rivojlantirishga yordam berishlari mumkin. Oxir oqibat, bu talabalarni o'z jamoalari va umuman olganda o'ychan, mas'uliyatli va ijobiy hissa qo'shishga tayyorlashi mumkin. 3. Ta’lim- tarbiya jarayonida boshlang`ich sinf o`quvchilarida axloqiy tarbiyani shakllantirishning metodik yo`nalishlari . Axloqiy tarbiya boshlang'ich maktab o'quvchilarining fe'l-atvori va qadriyatlarini shakllantirishga yordam beradigan ta'lim jarayonining ajralmas qismidir. Bu axloqiy mulohaza, ijtimoiy javobgarlik va shaxsiy yaxlitlikni rivojlantirishni o'z ichiga olgan doimiy jarayon. Boshlang'ich maktablarda axloqiy tarbiyani samarali amalga oshirish uchun o'qituvchilar va ma'murlarni xarakterlarni shakllantirish jarayonida yo'naltiradigan uslubiy yo'nalishlarni aniqlash muhimdir. Metodologik ko'rsatmalar: Axloqiy ta'limga urg'u beradigan keng qamrovli o'quv dasturini ishlab chiqish: Axloqiy ta'limni barcha fan sohalariga birlashtirgan puxta ishlab chiqilgan o'quv dasturi xarakterlarni shakllantirishga samarali yondashuv bo'lishi mumkin. O'quv dasturida halollik, hurmat, hamdardlik, javobgarlik va fuqarolik kabi mavzular bo'lishi kerak, ular o’quvchining xatti-harakatlarini boshqarishi mumkin bo'lgan muhim qadriyatlardir. Faol o'qitish usullari: Rol o'ynash, guruh muhokamalari va munozaralar kabi faol o'quv texnikasi axloqiy tarbiya uchun samarali usul bo'lishi mumkin. Ushbu uslublar o’quvchining ishtirokini va jalb qilinishini rag'batlantiradi, bu axloqiy fikrlash va axloqiy qarorlar qabul qilish ko'nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi. Ijobiy mustahkamlash va modellashtirish: O'qituvchilar ijobiy xulq-atvorni modellashtirishlari va ijobiy fikr va e'tirof orqali axloqiy xatti-harakatlarni kuchaytirishlari mumkin. Bu istalgan xatti-harakatni kuchaytirishga yordam beradi va o’quvchini ijobiy rol modellariga taqlid qilishga undaydi. Adabiyot va ommaviy axborot vositalaridan foydalanish: Adabiyot va ommaviy axborot vositalari axloqiy tarbiya uchun kuchli vosita bo'lishi mumkin. Axloqiy mavzularga bag'ishlangan hikoyalar, romanlar va filmlardan foydalangan holda o'qituvchilar o’quvchiga axloqiy qadriyatlar va printsiplarni yaxshiroq tushunishga yordam berishlari mumkin. Jamiyatning ishtiroki: Jamiyatni axloqiy tarbiya jarayoniga jalb qilish maktabda o'qitiladigan qadriyatlar va printsiplarni mustahkamlashning samarali usuli bo'lishi mumkin. Jamiyat a'zolarini maktab tadbirlari va loyihalarida ishtirok etishga taklif qilish orqali o'qituvchilar o’quvchiga ijtimoiy mas'uliyat va fuqarolik faolligini rivojlantirishga yordam berishlari mumkin. Boshlang'ich maktab o'quvchilarida axloqiy tarbiya shakllantirish turli xil texnikalar va strategiyalarni birlashtirishni o'z ichiga olgan uslubiy yondashuvni talab qiladi. Keng qamrovli o'quv dasturini ishlab chiqish, faol o'quv texnikasidan foydalanish, ijobiy xulq- atvorni mustahkamlash, adabiyot va ommaviy axborot vositalaridan foydalanish va jamoatchilikni jalb qilish orqali, o'qituvchilar va ma'murlar axloqiy mulohaza, ijtimoiy javobgarlik va shaxsiy yaxlitlikni rivojlantirishga yordam beradigan muhitni yaratishi mumkin. Yuqorida keltirilgan uslubiy yo'nalishlardan boshlang'ich maktablarda axloqiy ta'limni amalga oshirishga rahbarlik qilish va kelajak avlodlarning xarakteri va qadriyatlarini shakllantirishga yordam berish mumkin. Bundan tashqari, boshlang'ich maktab o'quvchilarida axloqiy tarbiyani rivojlantirish bir martalik tadbir emas, balki doimiy jarayon ekanligini tan olish muhimdir. O'qituvchilar va ma'murlar axloqiy fikrlash va qarorlar qabul qilish madaniyatini yaratishga intilishlari kerak, bu sinfdan tashqarida va keng jamoatchilikka tegishli. Axloqiy ta'limni rivojlantirishga samarali yondashuv - bu xizmat ko'rsatish orqali o'qitish. Xizmatni o'rganish sinf o'quv mashg'ulotlarini fuqarolik faolligi, ijtimoiy javobgarlik va axloqiy xatti-harakatlarga yordam beradigan jamoat xizmatlari imkoniyatlari bilan birlashtirishni o'z ichiga oladi. O’quvchini axloqiy fikrlash ko'nikmalarini qo'llashni talab qiladigan real hayotiy tajribaga jalb qilish orqali ular axloqiy printsiplarni chuqurroq tushunishni rivojlantirishi va o'z jamoalariga ko'proq sarmoya kiritishi mumkin. Axloqiy ta'lim dasturlarini ishlab chiqishda yana bir muhim masala bu texnologiyadan foydalanish. Texnologiya o'rganishni rag'batlantirish uchun kuchli vosita bo'lishi mumkin, ammo bu axloqiy rivojlanishdan chalg'itishi mumkin. O'qituvchilar va ma'murlar uchun sinfda texnologiyadan foydalanishni sinchkovlik bilan ko'rib chiqish va undan axloqiy xarakterning rivojlanishini qo'llab- quvvatlaydigan tarzda foydalanishni ta'minlash muhimdir. Yuqoridagilardan kelib chiqib aytganda boshlang'ich maktab o'quvchilarida axloqiy tarbiyani rivojlantirish murakkab va davom etayotgan jarayon bo'lib, u bir nechta yondashuv va strategiyalarni birlashtirishni talab qiladi. Keng qamrovli o'quv dasturini ishlab chiqish, faol o'quv texnikasidan foydalanish, jamoani jalb qilish va axloqiy fikrlash madaniyatini yaratish orqali, o'qituvchilar va ma'murlar o’quvchiga mas'uliyatli va axloqiy fuqaro bo'lish uchun zarur bo'lgan ko'nikma va munosabatlarni rivojlantirishga yordam berishlari mumkin. Doimiy hamkorlik va innovatsiyalar orqali biz yaxlitlikni, hamdardlikni va ijtimoiy mas'uliyatni qadrlaydigan jamiyatni yaratishimiz mumkin va shu bilan kelajak avlodlar uchun porloq kelajakni yaratishimiz mumkin. Bundan tashqari, o’quvchi o'zlarining axloqiy xususiyatlarini o'rganishlari va rivojlantirishlari mumkin bo'lgan xavfsiz va qo'llab-quvvatlanadigan o'quv muhitini yaratish juda muhimdir. O'qituvchilar va ma'murlar bunday muhitni axloqiy xatti-harakatlarni modellashtirish va o’quvchi o'rtasida hurmat va nutqni rag'batlantirish orqali yaratishi mumkin. Boshlang'ich maktab o'quvchilarida axloqiy tarbiya rivojiga ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan ijtimoiy va madaniy omillarni tan olish va hal qilish ham muhimdir. Masalan, ba'zi o’quvchi mahalliy qadriyatlarga emas, balki individuallikka ko'proq e'tibor qaratadigan kelib chiqishi mumkin. O'qituvchilar va ma'murlar ushbu farqlardan xabardor bo'lishlari va turli istiqbollarni hurmat qiladigan va qadrlaydigan inklyuziv o'quv muhitini yaratish uchun ishlashlari kerak. Va nihoyat, axloqiy tarbiya dasturlarini doimiy ravishda baholash va baholash ularning axloqiy xatti-harakatlar va qadriyatlarni targ'ib qilishda samarali bo'lishini ta'minlash uchun zarurdir. O'qituvchilar va ma'murlar o'z o’quvchii va keng jamoatchilikning ehtiyojlarini qondirish uchun o'z dasturlarini muntazam ravishda ko'rib chiqishlari va qayta ko'rib chiqishlari kerak , boshlang'ich maktab o'quvchilarida axloqiy tarbiyani rivojlantirish murakkab va davom etayotgan jarayon bo'lib, unga har tomonlama va birgalikda yondoshish kerak. Faol o'quv texnikasini, jamoani jalb qilish, xavfsiz va qo'llab-quvvatlanadigan o'quv muhitini yaratish, ijtimoiy va madaniy omillarni hisobga olish va dasturlarni muntazam ravishda baholab borish, o'qituvchilar va ma'murlar o’quvchiga mas'uliyatli va axloqiy fuqaro bo'lish uchun zarur bo'lgan ko'nikma va munosabatlarni rivojlantirishga yordam berishlari mumkin. 4. Boshlang’ich sinf o’qish darslarida yangi pedagogik texnologiyalar orqali allomalarimiz ilmiy merosini o’rganish va ular orqali o’quvchilarni axloqiy tarbiyalashning amaliy yo’llari Ota-bobolarimizning ilmiy merosini o'rganish bizning o'tmishimizni va insoniyat tsivilizatsiyasining rivojlanishini tushunishning muhim qismidir. Yangi pedagogik texnologiyalar yordamida, boshlang'ich maktab o'qituvchilari o’quvchiga ota-bobolarimizning ilmiy kashfiyotlari bilan tanishishga yordam beradigan qiziqarli va interfaol darslarni yaratishi mumkin, shu bilan birga axloq va axloqning muhimligini ta'kidlaydi. Ota-bobolarimizning ilmiy merosini yangi pedagogik texnologiyalar orqali o'rganish va o’quvchini ular orqali axloqiy tarbiyalashning ba'zi amaliy usullarini qo’lashimiz mumkin :  Multimedia manbalari va interfaol doskalardan foydalanish  Tajribalar va amaliy mashg'ulotlar o'tkazish  Ilmiy kashfiyotlarning axloqiy ta'sirini ta'kidlash  Tanqidiy fikrlash va muammolarni hal qilishni rag'batlantirish  Mehmon ma'ruzachilar va ushbu sohadagi mutaxassislarni taklif qilish Multimedia manbalari va interfaol doskalardan foydalanish Multimedia manbalari va interfaol doskalar boshlang'ich maktab o'quvchilariga ota-bobolarimizning ilmiy merosi haqida ma'lumot olishga yordam beradigan kuchli vositadir. O'qituvchilar ushbu vositalardan ilmiy kashfiyotlar hayotga tatbiq etish uchun rasmlar, videolar va animatsiyalardan foydalanadigan qiziqarli va interfaol darslarni yaratish uchun foydalanishlari mumkin. Ushbu texnologiyalardan foydalangan holda o'qituvchilar yanada hamkorlikdagi o'quv muhitini yaratishi mumkin, bu esa o’quvchini birgalikda ishlashga va o'z bilimlari bilan o'rtoqlashishga undaydi. Multimedia manbalari va interfaol doskalar o'quvchilarni sinfga jalb qilish va rag'batlantirish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan kuchli vositadir. Ular o'qituvchilarga ma'lumotni vizual ravishda rag'batlantiruvchi va interfaol tarzda taqdim etishga imkon beradi, bu esa o’quvchining e'tiborini jalb qilish va murakkab mavzularni tushunishni kuchaytirishga yordam beradi. Multimedia manbalari video, animatsiya, simulyatsiya va interfaol o'yinlar kabi keng tarkibni o'z ichiga olishi mumkin. Masalan, o'qituvchilar videolardan ota- bobolarimiz piramidalar yoki Buyuk Xitoy devori kabi tuzilmalarni qanday qurganliklarini ko'rsatish uchun foydalanishlari mumkin, yoki ular g'ildirak yoki bosmaxona kabi yangi texnologiyalarni qanday kashf etdilar. Xuddi shunday, animatsiya va simulyatsiyalardan harakat qonunlari yoki suv aylanishi kabi ilmiy printsiplarni qiziqarli va ma'lumotli tarzda namoyish etish uchun foydalanish mumkin. O'z navbatida, interfaol doskalar o'qituvchilarga ma'lumotni dinamik va interfaol tarzda taqdim etish uchun foydalanishi mumkin bo'lgan raqamli tuval bilan ta'minlaydi. Ular o'qituvchilarga taxtada yozish yoki chizish, muhim fikrlarni ta'kidlash va darslarni to'ldirish uchun multimediya manbalaridan foydalanishga imkon beradi. Interfaol doskalar, shuningdek, o'qituvchilarga o’quvchi bilan real vaqt rejimida hamkorlik qilish, sinfda ishtirok etish va muhokama qilishni rag'batlantirish imkonini beradi. Sinfda multimediya manbalari va interfaol doskalardan foydalanishning asosiy afzalliklaridan biri shundaki, ular o'qituvchilarga o'z o'quvchilarining turli xil o'quv uslublarini o'rganishga imkon beradi. Ba'zi o’quvchi diagramma va animatsiyalarni ko'rishdan foyda ko'radigan vizual o'quvchilar bo'lishi mumkin, boshqalari eshitish tushuntirishlari va munozaralaridan foyda ko'radigan eshitish o'quvchilari bo'lishi mumkin. Turli xil multimediya manbalaridan foydalangan holda o'qituvchilar ushbu turli xil o'quv uslublarini moslashtirishlari va ko'proq qamrab oluvchi o'quv muhitini ta'minlashlari mumkin. Multimedia manbalari va interfaol doskalardan foydalanishning yana bir afzalligi shundaki, ular mavhum yoki murakkab tushunchalarni hayotga olib chiqishga yordam beradi. Masalan, o’quvchi darslik o'qish yoki ma'ruza tinglash orqali inson tanasi qanday ishlashini tushunishda qiynalishlari mumkin. Biroq, interfaol simulyatsiyalar yoki animatsiyalardan foydalangan holda, o'qituvchilar turli organlar va tizimlarning o'zaro ishlashi va ishlashini namoyish etishlari mumkin, bu esa mavzuni yanada tushunarli va tushunarli qiladi. Multimediya manbalari va interfaol doskalardan foydalanish o’quvchini jalb qilish va sinfda o'qish tajribasini oshirishning samarali usuli hisoblanadi. Turli xil o'quv uslublariga bag'ishlangan turli xil tarkib va ovqatlanishdan foydalangan holda, o'qituvchilar o'z darslarini yanada qiziqarli va ma'lumotli qilishlari mumkin, shu bilan birga o’quvchi o'rtasidagi hamkorlik va munozaralarni targ'ib qilishlari mumkin. Ushbu vositalar yordamida o’quvchi ota-bobolarimizning ilmiy merosi va ularning kashfiyotlari bugungi kunda biz yashayotgan dunyoni qanday shakllantirganligi to'g'risida chuqurroq tushunchani shakllantirishlari mumkin. Tajribalar va amaliy mashg'ulotlar o'tkazish Amaliy mashg'ulotlar va tajribalar boshlang'ich maktab o'quvchilariga ota- bobolarimizning ilmiy merosi haqida ma'lumot olishga yordam beradi. O'qituvchilar oddiy tajribalardan foydalanib, ota-bobolarimiz ilmiy printsiplarni kashf etganliklari va yangi texnologiyalarni ishlab chiqishgan. Masalan, o’quvchi ota-bobolarimiz ushbu vositalarni murakkab tuzilmalarni qurishda qanday ishlatganliklarini tushunish uchun oddiy mashinalar, masalan, tutqichlar va kasnaklar bilan tajriba o'tkazishlari mumkin. Ilmiy kashfiyotlarning axloqiy ta'sirini ta'kidlash O’quvchiga ota-bobolarimizning ilmiy merosi to'g'risida o'rgatish, shuningdek, axloq va axloqning muhimligini ta'kidlash uchun imkoniyat yaratadi. Ilmiy kashfiyotlarning axloqiy oqibatlarini muhokama qilish orqali o'qituvchilar o’quvchiga ushbu kashfiyotlar amalga oshirilgan ijtimoiy va madaniy kontekstni chuqurroq tushunishga yordam berishlari mumkin. Masalan, o’quvchi qurol rivojlanishining axloqiy oqibatlari va urushdagi fanning rolini muhokama qilishlari mumkin. Tanqidiy fikrlash va muammolarni hal qilishni rag'batlantirish Ota-bobolarimizning ilmiy merosini o'rganish tanqidiy fikrlash va muammolarni hal qilish ko'nikmalarini rag'batlantirish uchun ham imkoniyat bo'lishi mumkin. O'qituvchilar o’quvchiga hayotiy stsenariylarni taqdim etishlari va ulardan echimlarni topishda o'rgangan ilmiy printsiplarini qo'llashlarini so'rashlari mumkin. Shunday qilib, o’quvchi ilmiy usul va undan real muammolarni hal qilishda qanday foydalanish mumkinligi to'g'risida chuqurroq tushunchani ishlab chiqishi mumkin. Mehmon ma'ruzachilar va ushbu sohadagi mutaxassislarni taklif qilish Mehmon ma'ruzachilar va mutaxassislarni ushbu sohaga taklif qilish o’quvchining ota-bobolarimizning ilmiy merosi to'g'risida tushunchasini oshirishning eng yaxshi usuli bo'lishi mumkin. Mehmon ma'ruzachilar o'zlarining bilimlari va tajribalari bilan o'rtoqlashishlari mumkin, bu o’quvchiga o'rganayotgan narsalarning haqiqiy dunyo dasturlarini ko'rishga yordam beradi. Bu, shuningdek, o’quvchiga mavzuning ahamiyatini tushunishga yordam beradi va ularni fan va texnika sohasida martaba orttirishga ilhomlantiradi. Yuqoridagilardan kelib chiqib shuni aytish mumkin-ki ota- bobolarimizning ilmiy merosini o'rganish bizning o'tmishimizni va insoniyat tsivilizatsiyasining rivojlanishini tushunishning muhim qismidir. Yangi pedagogik texnologiyalar yordamida, boshlang'ich maktab o'qituvchilari o’quvchiga ota-bobolarimizning ilmiy kashfiyotlari bilan tanishishga yordam beradigan qiziqarli va interfaol darslarni yaratishi mumkin, shu bilan birga axloq va axloqning muhimligini ta'kidlaydi. Multimediya manbalaridan foydalanish, eksperimentlar o'tkazish, axloqiy ta'sirlarni ta'kidlash, tanqidiy fikrlashni rag'batlantirish va mehmon ma'ruzachilarini taklif qilish orqali o'qituvchilar o’quvchini kelajakdagi muammolarga tayyorlaydigan puxta o'ylangan ta'lim berishlari mumkin. Ertaklar va munozaralardan tashqari, o'qituvchilar yosh talabalarda axloqiy rivojlanishni rag'batlantirish uchun falsafiy matnlar va g'oyalardan ham foydalanishlari mumkin. Masalan, qadimgi yunon faylasufi Aristotel axloqiy xarakter takroriy xatti-harakatlar orqali rivojlanadi, deb ishongan. O'qituvchilar ushbu g'oyadan halollik, mehribonlik va mas'uliyat kabi fazilatlarni targ'ib qiluvchi sinf tadbirlarini loyihalashda foydalanishlari mumkin. Shunga o'xshab, Immanuel Kant va Jon Styuart Mill kabi zamonaviy faylasuflarning g'oyalari talabalarga axloqiy tushunchalarni o'rganish va axloqiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirish vositasi sifatida ham kiritilishi mumkin. Sinfdagi munozaralar va falsafiy g'oyalar haqidagi munozaralar orqali talabalar axloqiy masalalarni chuqurroq tushunishlari va ma'lumotli axloqiy qarorlar qabul qilish qobiliyatini rivojlantirishlari mumkin va yosh maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlarning merosidan foydalanish o'qituvchilar uchun qimmatli vosita bo'lishi mumkin. Talabalarni buyuk mutafakkirlarning g'oyalari va ta'limotlari bilan tanishtirish orqali o'qituvchilar tanqidiy fikrlash, axloqiy mulohaza va hamdardlikni rag'batlantirishi mumkin, bularning barchasi zamonaviy dunyoning murakkabliklarini boshqarish uchun zarur ko'nikmalardir. Ushbu ko'nikmalarni rivojlantirish orqali talabalar adolatli va adolatli jamiyat yaratishga sodiq bo'lgan mas'uliyatli fuqarolarga aylanishi mumkin. XULOSA Xulosa qilib aytganda, Yosh maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlar merosidan foydalanish keyingi davrda kuchli axloq va axloqiy javobgarlikni shakllantirish uchun qimmatli va samarali yondashuvdir avlod. O'tmishdagi buyuk aqllarning tushunchalari va ta'limotlariga tayanib, o'qituvchilar talabalarga o'zlari, boshqalar va ularning atrofidagi dunyo haqida chuqurroq tushunchalarni shakllantirishga yordam berishlari mumkin, shuningdek, hamdardlik, tanqidiy fikrlash ko'nikmalarini va maqsad va o'ziga xoslik tuyg'usini rivojlantiring. Bundan tashqari, buyuk mutafakkirlarning merosini axloqiy tarbiyaga kiritish o'quvchilarni sinfdan tashqari qo'shimcha o'qish va shaxsiy o'sishga intilishi mumkin, shuningdek, ularni jamiyatning mas'uliyatli va faol a'zolariga aylantirish uchun tayyorlang. Ushbu yondashuvni samarali amalga oshirishda qiyinchiliklar mavjud bo'lsa-da, talabalar uchun foyda katta va uzoq muddatli bo'lishi mumkin. Oxir oqibat, yosh maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlarning merosidan foydalanish ularni o'ychan, mas'uliyatli bo'lishga tayyorlashi mumkin, va ularning jamoalariga va umuman dunyoga ijobiy hissa qo'shadi. Talabalarni tarixdagi nufuzli shaxslarning g'oyalari va ta'limotlarini mazmunli muhokama qilish va tadqiq qilish bilan shug'ullanib, o'qituvchilar ularga kuchli axloqiy poydevor va umr bo'yi o'rganishga bo'lgan Ta'kidlash joizki, buyuk mutafakkirlarning merosidan axloqiy tarbiyada foydalanish amaliy ko'nikmalarni rivojlantirish va sinfda ijobiy xulq-atvorni targ'ib qilish o'rnini bosa olmaydi. Biroq, bu sa'y-harakatlarga kuchli qo'shimcha bo'lib xizmat qilishi mumkin, talabalarga o'z harakatlariga yo'naltiradigan asosiy qadriyatlar va printsiplarni tushunishga yordam beradi, va ularni hayotlarining barcha jabhalarida mukammallikka intilishga ilhomlantiradi. Maktab yoshidagi yosh o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda buyuk mutafakkirlarning merosidan foydalanish o'qituvchilar va faylasuflar uchun ham qiziqish va o'qish mavzusi bo'ldi. Faylasuflarning, ilohiyotshunoslarning va boshqa buyuk mutafakkirlarning g'oyalari va ta'limotlari bolalarning axloqiy rivojlanishini shakllantirish va ilhomlantirish hamda ularga axloqiy qarorlar qabul qilish uchun asos yaratishi mumkin. Adabiyot, hikoyalar va rol o'ynash orqali, o'qituvchilar bolalarni nufuzli mutafakkirlarning g'oyalari bilan tanishtirishlari va ularni hayotlarida duch keladigan axloqiy dilemma haqida tanqidiy fikrlashga undashlari mumkin. Masalan, o'qituvchilar adolat, halollik va jasorat kabi tushunchalarni o'rganish uchun "Uch kichkina cho'chqa" kabi ertaklardan foydalanishlari mumkin, yoki talabalarni hozirgi voqealar yoki ijtimoiy muammolarning axloqiy oqibatlari to'g'risida munozaralarga jalb qilish. Yosh talabalarni mutafakkirlar merosi bilan tanishtirish orqali o'qituvchilar ularga tanqidiy fikrlash, hamdardlik va axloqiy fikrlash kabi muhim ko'nikmalarni rivojlantirishga yordam berishlari mumkin. Axloqiy dilemmalarga duchor bo'lgan va boshqalarning nuqtai nazarini ko'rib chiqishga da'vat etilgan bolalar zamonaviy dunyoning murakkabliklarini boshqarish va ularning qadriyatlariga mos keladigan qarorlar qabul qilish uchun yaxshiroq jihozlangan va e'tiqodlar. Fikrlovchilar merosini axloqiy tarbiyaga kiritish nafaqat bolalar uchun foydalidir, balki adolatli va adolatli jamiyat rivojiga hissa qo'shishi mumkin. Yosh talabalarni axloqiy muammolar haqida chuqur o'ylashga va boshqalar bilan muloqotga undab, o'qituvchilar axloqiy so'rovlar madaniyatini targ'ib qilishlari va yaxshiroq dunyoni yaratishga sodiq bo'lgan axloqiy javobgar fuqarolar avlodini yaratishlari mumkin. Bundan tashqari, mutafakkirlarning merosidan axloqiy tarbiya sohasida foydalanish boshlang'ich maktab sharoitlari bilan cheklanmaydi. U ta'limning barcha darajalarida talabalarning ehtiyojlari va manfaatlariga moslashtirilishi mumkin va umr bo'yi o'rganish va shaxsiy o'sish uchun qimmatli vosita bo'lishi mumkin. Xulosa qilib aytganda, yosh maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlarning merosidan foydalanish kuchli axloq, hamdardlik tuyg'usini rivojlantirishga kuchli va samarali yondashuvdir, tanqidiy fikrlash va keyingi avloddagi maqsad. Ushbu yondashuvni samarali amalga oshirishda qiyinchiliklar mavjud bo'lsa-da, talabalar uchun imtiyozlar jiddiy va uzoq muddatli bo'lishi mumkin, bu ularga o'ychan, mas'uliyatli bo'lishga yordam beradi, va ularning jamoalariga va umuman dunyoga ijobiy hissa qo'shadi. Agar siz mutafakkirlarning merosini axloqiy tarbiya o'quv dasturingizga kiritishdan manfaatdor bo'lgan o'qituvchi bo'lsangiz, boshlash uchun bir necha qadamlar qo'yishingiz mumkin. Birinchidan, tarixdagi nufuzli shaxslarning asosiy g'oyalari va ta'limotlari bilan tanishib chiqing va sizning talabalaringiz uchun eng mos va ochiq bo'lganlarni aniqlang. Keyin, qanday qilib bu g'oyalar va ta'limotlarni yosh talabalar uchun qiziqarli va mazmunli tarzda taqdim etishingiz mumkinligini ko'rib chiqing. Bu talabalarga ushbu tushunchalarni tushunish va ichkilashtirishga yordam beradigan interfaol tadbirlar, o'yinlar, rol o'ynash, hikoyalar va boshqa usullardan foydalanishni o'z ichiga olishi mumkin. Shuningdek, talabalar murakkab axloqiy va falsafiy masalalarni o'rganishda qulay his etadigan xavfsiz va qo'llab-quvvatlanadigan o'quv muhitini yaratish muhimdir. Bu hurmatli muloqot va munozaralar uchun zamin qoidalarini belgilash va talabalarga o'z fikrlari va his-tuyg'ularini sud tomonidan bo'lmagan sharoitda ifoda etish imkoniyatini berishni o'z ichiga olishi mumkin. Va nihoyat, vaqt o'tishi bilan yondashuvingiz samaradorligini baholang, talabalar o'zlarining axloqiy ta'limida mutafakkirlarning merosidan foydalanishdan foyda olishlarini ta'minlash uchun zarur bo'lganda tuzatishlar kiritadilar. Xulosa qilib aytganda, buyuk mutafakkirlarning merosini axloqiy tarbiyaga qo'shib, o'qituvchilar yosh talabalarga kuchli axloq, hamdardlik, tanqidiy fikrlash va maqsadni rivojlantirishga yordam berishlari mumkin. Ushbu yondashuv ba'zi qiyinchiliklarni keltirib chiqarishi mumkin, puxta rejalashtirish va bajarish bilan, talabalar uchun imtiyozlar sezilarli va uzoq muddatli bo'lishi mumkin. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI I. Donna M tomonidan "Uch Billy echkisi bilan etika o'rgatish: o'qituvchilar uchun qo'llanma. Xyuz va Patrisiya K. Byrd II. Metyu Lipmanning "Bolalar uchun falsafa va axloqiy tarbiya III. Robert Koulsning "Bolalarning axloqiy zakovati IV. "Karen Seashore Louis va Sharon D tomonidan "Maktab hayotidagi axloqiy tarbiya: ASCD harakat vositasi. Kruz V. Meri Elizabeth Mullino Mur va Maykl Sning "Axloqiy ta'lim: o'qituvchilar uchun qo'llanma. Katz VI. Pol Xager va Jon Uilson tomonidan nashr etilgan "Ta'limdagi axloqiy va axloqiy etakchilik: yangi an'ana uchun yo'llar VII. Charlz Vankel va Agata Stachowicz-Stanusch tomonidan nashr etilgan "Boshqaruv o'quv dasturi bo'yicha o'qitish etikasi: Xalqaro fakultet uchun qo'llanma VIII. Devid Karrning "Axloqiy tarbiya: to'g'ri va noto'g'ri ta'limdan tashqari IX. Kennet Aning "O'qitish etikasi. Strike va Jonas F. Soltis X. Jeyms S tomonidan nashr etilgan "Davlat boshqaruvi dasturlarida etika va qadriyatlarni o'rgatish: innovatsiyalar, strategiyalar va masalalar. Bowman va Jonatan P. G'arbiy XI. X.Ibragimova, Sh.Abdullayeva “Pedagogika Nazariyasi” Toshkent-2008 XII. O’.M.Asqarova, M.Xayitboyev,M.S.Nishonov “Pedagogika” Toshkent-2008 XIII.

Kichik maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlar merosidan foydalanish MUNDARIJA KIRISH…………………………………………………………..3 ASOSIY QISIM…………………………………………………..5 1. Ta’lim-tarbiya jarayonida o’quvchilarni axloqiy tarbiyalashda Sharq mutafakkirlari asarlari asosiy vosita sifatida……………………….. 2. Mutafakkirlarimiz ilmiy merosi orqali boshlang’ich sinf o’quvchilarini axloqiy sifatlarini shakllantirishning asosiy maqsad va vazifalari………….. 3. Ta’lim- tarbiya jarayonida boshlang`ich sinf o`quvchilarida axloqiy tarbiyani shakllantirishning metodik yo`nalishlari…………………………… 4. Boshlang’ich sinf o’qish darslarida yangi pedagogic texnologiyalar orqali allomalarimiz ilmiy merosini o’rganish va ular orqali o’quvchilarni axloqiy tarbiyalashning amaliy yo’llari……………………………………. XULOSA…………………………………………………………. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI……………..

KIRISH Maktab yoshidagi yosh o'quvchilarni axloqiy tarbiyasi ta'limning ajralmas qismidir. Bolalar rivojlanib ulg'aygan sayin, ularga hayot davomida xatti- harakatlarini boshqaradigan qadriyatlar va axloqiy tuyg'ularni singdirish muhimdir. Ushbu maqsadga erishishning bir usuli - o'tmishdagi buyuk mutafakkirlarning merosiga tayanish. faylasuflar, mutafakkirlar va boshqa nufuzli shaxslar bolalarga axloqiy yaxshi tanlov qilishning ahamiyati to'g'risida o'rgatish uchun ishlatilishi mumkin bo'lgan ma’naviy ma’rifiy ishlarni qoldirdilar. Ushbu mutafakkirlarning g'oyalari va ta'limotlarini o'rganib chiqib, o'qituvchilar yosh o’quvchilarga yaxshi inson bo'lish va mazmunli hayot kechirish nimani anglatishini chuqur tushunishga yordam berishlari mumkin. Ushbu yondashuv, shuningdek, o’quvchini tanqidiy fikrlashga va o'z e'tiqodlari va qadriyatlari haqida mulohaza yuritishga ilhomlantirishi mumkin, natijada ularning shaxsiy va intellektual o'sishiga hissa qo'shadi. Bundan tashqari, yosh o’quvchining axloqiy tarbiyasini boshqarish uchun buyuk mutafakkirlarning merosidan foydalanish ularga hayotga kengroq nuqtai nazar bilan qarashga yordam beradi. Turli falsafiy va axloqiy nuqtai nazarlarga ta'sir qilish o’quvchini axloqiy qarorlarni qabul qilishda bir nechta nuqtai nazar va yondashuvlarni ko'rib chiqishga undashi mumkin. Bu ularga turli xil e'tiqod va qadriyatlarga ega bo'lgan odamlarga nisbatan hamdardlik va tushunishni rivojlantirishga yordam beradi va murakkab axloqiy dilemmalarni boshqarishni o'rganadi. Bundan tashqari, katta mutafakkirlar merosini yosh o’quvchining axloqiy tarbiyasiga kiritish ularga tanqidiy fikrlash ko'nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi. Turli axloqiy nazariyalar va tushunchalarning asoslarini o'rganish orqali o’quvchi turli xil dalillar va g'oyalarni baholash va tahlil qilishni o'rganishlari mumkin. Bu ularga axloqiy va ilmiy jihatdan qaror qabul qilish va qaror qabul qilish qobiliyatiga ko'proq ishonch hosil qilishga yordam beradi.

Yosh maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlar merosidan foydalanish keyingi avlodda kuchli axloq va axloqiy javobgarlikni shakllantirishda muhim vosita bo'lishi mumkin. O'tmishdagi buyuk allomalarning tushunchalariga tayanib, o'qituvchilar o’quvchiga o'zlari, boshqalar va ularning atrofidagi dunyo haqida chuqurroq tushunchalarni shakllantirishga yordam berishlari mumkin, va ularni jamiyatning mas'uliyatli va o'ychan a'zolari bo'lishga tayyorlash muhimdir . Bundan tashqari, buyuk mutafakkirlarning merosi o'quvchilarni sinfdan tashqari qo'shimcha o'rganish va shaxsiy o'sishga intilishi mumkin. Ularni tarixdagi nufuzli shaxslarning g'oyalari va ta'limotlariga ochib berish orqali o’quvchi o'rganishga bo'lgan muhabbat va atrofdagi dunyo haqida qiziqishni rivojlantirishi mumkin. Bu shaxsiy va kasbiy hayotida bilim va o'z-o'zini takomillashtirishga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, buyuk mutafakkirlar merosini yosh o’quvchining axloqiy tarbiyasiga kiritish ularga o'ziga xoslik va maqsad hissini rivojlantirishga yordam beradi. Tarixdagi nufuzli shaxslarning qadriyatlari va e'tiqodlarini o'rganish orqali o’quvchi o'zlarining shaxsiy shaxsiyati va axloqiy kompaslarini rivojlantirishni boshlashlari mumkin. Bu ularga hayotlarida ma'no va yo'nalishni topishga yordam beradi va o'z imkoniyatlarini amalga oshirishga yo'naltiradi. Ta'kidlash joizki, buyuk mutafakkirlarning merosidan axloqiy tarbiyada foydalanish uning qiyinchiliklarisiz bo'lmaydi. Masalan, murakkab falsafiy va axloqiy tushunchalarni yosh o’quvchi uchun ochiq va qiziqarli tarzda taqdim etish qiyin bo'lishi mumkin. Bundan tashqari, buyuk mutafakkirlarning g'oyalari va ta'limotlari o’quvchining yoshi va etuklik darajasiga mos keladigan tarzda taqdim etilishini ta'minlash muhimdir. Bundan tashqari, ushbu mutafakkirlar yashagan madaniy va tarixiy vaziyatni ularning ta'limotlari noto'g'ri talqin qilinishi va noto'g'ri ishlatilishining oldini olish uchun hisobga olish kerak. Ushbu qiyinchiliklarni engish uchun o'qituvchilar turli xil o'qitish usullari va vositalaridan foydalanishlari mumkin, masalan, hikoyalar, rol o'ynash va interfaol munozaralar, tushunchalarni yosh o’quvchi uchun yanada qulayroq va qiziqarli

qilish uchun bundan tashqari, o'qituvchilar buyuk mutafakkirlarning ta'limotlarini o'z o’quvchiining ehtiyojlari va manfaatlariga moslashtirishi mumkin, va ushbu ta'limotlarning kundalik hayotiga qanchalik mos kelishini namoyish etish uchun zamonaviy misollar va vaziyatlardan foydalanish lozim , shuningdek buyuk mutafakkirlarning merosidan yosh maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda foydalanish qimmatli va munosib ishdir. Tarixdagi nufuzli shaxslarning g'oyalari va ta'limotlarini o'rganish orqali o'qituvchilar o’quvchiga kuchli axloqiy poydevor, tanqidiy fikrlash qobiliyati, o'ziga xoslik va maqsad tuyg'usini rivojlantirishga yordam berishlari mumkin, va umr bo'yi o'rganishni sevish. Ushbu yondashuvni samarali amalga oshirish uchun qiyinchiliklar mavjud bo'lsa-da, puxta rejalashtirish va bajarish bilan, o’quvchi uchun imtiyozlar sezilarli va uzoq muddatli bo'lishi mumkin. Xulosa qilib aytganda, kichik maktab yoshidagi o'quvchilarni axloqiy tarbiyalashda mutafakkirlarning merosidan foydalanish ularning shaxsiy va intellektual rivojlanishiga jiddiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. O'tmishdagi buyuk allomalarning tushunchalari va ta'limotlariga tayanib, o'qituvchilar o’quvchiga kuchli axloq, hamdardlik, tanqidiy fikrlash va maqsadni rivojlantirishga yordam berishlari mumkin. Bu ularni o'zlarining jamiyatlari va umuman dunyoga ijobiy ta'sir ko'rsatishga qodir bo'lgan, o'ychan, mas'uliyatli va faol jamiyat a'zolariga aylantirishi mumkin.

ASOSIY QISIM 1. Ta’lim-tarbiya jarayonida o’quvchilarni axloqiy tarbiyalashda Sharq mutafakkirlari asarlari asosiy vosita sifatida Sharq mutafakkirlarining asarlari uzoq vaqtdan beri o’quvchining axloqiy tarbiyasida qimmatli vosita sifatida tan olingan. Sharq falsafasi axloqiy xatti- harakatlar, axloqiy qadriyatlar va shaxsiy o'sishning muhimligini ta'kidlaydi va bu qadriyatlarni o'z o’quvchiiga singdirishni maqsad qilgan o'qituvchilar uchun ideal manbaga aylantiradi. Sharqiy falsafaning asosiy shaxslaridan biri Farobiy bo'lib, uning axloq, axloq va ijtimoiy munosabatlar haqidagi fikrlari muhim manba hisoblanadi . Farobiy bilimidan ma’rifatli yetuk odamning obrazini tasvirlar ekan, bunday deydi: «Har kimki ilm xikmatni o’rganmagan desa, uni yoshligidan boshlasin, sog’ – salomatligi yaxshi bo’lsin, yaxshi ahloq va odobi bo’lsin, so’zining uddasidan chiqsin, yomon ishlardan saqlangan bo’lsin, barcha qonun – qoidalarni bilsin, bilimdan va notiq bo’lsin, ilmli va dono kishilarni xurmat qilsin, ilm va ahli ilmdan mol – dunyosini ayamasin, barcha real moddiy narsalar to’g’risida bilimga ega bo’lsin». Uning qarashlari sharq madaniyatiga va undan tashqariga doimiy ta'sir ko'rsatgan. Uning asarlari yaxshi hayot kechirish haqida qimmatli tushunchalarni beradi va ko'pincha sharqda dunyoning boshqa qismlarida axloqiy tarbiya dasturlarida qo'llaniladi. Farobiydan tashqari, sharqiy mutafakkirlar ham bor, ularning asarlaridan axloqiy tarbiya uchun foydalanish mumkin. Ibn Sino bola tarbiyasi va tarbiya usullari haqida qimmatli fikrlarini bildirgan. Ibn Sino bolaning axloqiy tarbiyasi haqida bildirgan fikrlarida uy – ro’zg’or tutish masalalari xususida ham so’z yuritadi. Bolani tarbiyalash oila ota – onaning asosiy maqsadi va vazifasidir. O’z kamchiliklarini tuzatishga qodir bo’lgan ota – ona tarbiyachi bo’lishi mumkin. Axloqiy tarbiyada eng muxim vositalar bolaning nafsoniyatiga, g’ururiga tegmagan holda, yakkama – yakka suxbatga bo’lish unga nasixat qilishdir.

O'xshashlar

KIChIK MAKTAB YoShIDAGI BOLALARDA IRODAVIY SIFATLARNING BILISh JARAYoNLARI RIVOJLANIShIGA TA’SIRI
Kichik maktab yoshidagi o’quvchilarda “fidoyilik”, “sabr-qanoat”, “matonat” kabi fazilatlarni shakllantirish
MUMTOZ ADABIYOT VAKILLARIDAN A.NAVOIY IJODI VA HIKMATLARINI BOSHLANG‘ICH SINFLARDA O‘TISH
INGLIZ TILI DARSLARIDA TA’LIM SIFATINI TA’MINLOVCHI ZAMONAVIY PEDAGOGIK TEXNOLOGIYA
o`quvchilarni tarbilashda inshoning ahamiyati