logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. O‘zbekiston iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi

O‘zbekiston iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasi

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4213.09765625 KB
Ko'chirib olish
O‘zbe k ist on iqt isodiy va ijt imoiy ge ografi yasi Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм O‘zbe k ist on iqt isodiy va ijt imoiy ge ografi yasi nimani o‘rganadi? Siz endi oldingi sinflarda olgan bilimlaringiz asosida Yer yuzi, shu jumladan, mamlakatimiz tabiati haqida boshqalarga ham ma’lumot bera olasiz. Ulardan tashqari shunday bilimlar ham borki, ular kishilar faoliyati, hayot tarzi va ishlab chiqarishning hududiy farqlanishi kabi insoniyat, jamiyat hayoti bilan bevosita bog‘liqdir. Ana shu bilimlarni o‘rganadigan fan iqt isodiy va ijt imoiy ge ografi y a deb yuritiladi. U aholi faoliyatining hududiy tashkil etilishi bilan bog‘liq iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni muayyan mamlakat bo‘yicha ham, butun jahon miqyosida ham o‘rganadi. Ushbu o‘quv yilida jonajon Vatanimiz – O‘zbe k ist onning iqt isodiy va ijt imoiy ge ografi y asi ni o‘rganasiz. Darhaqiqat, zavod, fabrika, firma, shifo maskani, ta’lim muassasasi yoki maishiy xizmat ko‘rsatish korxonalari puxta o‘ylanmasdan duch kelgan joyda barpo qilinsa, kishilarni sarsongarchilikka, mehnat va mablag‘ni behuda sarflashga majbur qiladi. Oxir-oqibatda bu ijtimoiy mehnat unumdorligining oshishiga salbiy ta’sir etadi. I jt imoiy me hnat unumdorligi – moddiy ishlab chiqarishda band bo‘lgan har bir ishlovchi hisobiga hosil qilingan milliy daromad miqdori. Mehnat unumdorligi ishlab chiqarishning mashinalar, malakali ishchilar, elektr energiya, tabiiy boyliklar bilan ta’minlanganiga, korxona va aholi punktlarining kishilarga qulay hamda tabiiy muhit toptalmaydigan joyda barpo etilganiga, mehnatkashlarning yashash sharoitlari, dam olish hamda ularga madaniy-maishiy xizmat ko‘rsatilishiga ham bog‘liq. Agar xomashyo, yoqilg‘i, energiya manbalari va ishchilar o‘zaro yonma-yon joylashsa, ishlab chiqarishda yuqori samaradorlik ta’minlanadi. Biroq bunday qulay joylashish kamdan kam uchraydi. Ba’zi joylarda xomashyo yetishmasa, boshqa joyda yoqilg‘i, energiya tanqisligi kuzatiladi. Ana shuning uchun ham mamlakatni rivojlantirishning milliy dasturlarida aholini, ishlab chiqarishni joylashtirish hamda tabiat boyliklaridan foydalanish masalalarini hududiy yaxlit tashkil etishga alohida e’tibor beriladi. O‘zbe k ist onning iqt isodiy va ijt imoiy ge ografi y asi mamlakatimiz milliy iqtisodiyotini aholi va tabiiy sharoit bilan o‘zaro aloqador holda o‘rganib, uni hududiy tashkil etishning umumiy tamoyillarini ilmiy jihatdan asoslaydi. 8-sinf geografiyasi sizni mamlakatimizda ijtimoiy mehnat unumdorligini oshirishga, tabiiy resurslarni muhofaza qilishga va umuman aholi turmushining farovonlashuviga yordam beruvchi geografik bilimlаr bilаn qurоllаntirаdi. Shuningdеk, gеоgrаfik bilimingizni oshirishda turli manbalardan mustaqil foydalanish usullarini tarkib toptiradi. Bu fan xulosalari uchun asos bo‘lgan ma’lumotlar – daliliy ashyolar zamon bilan hamnafas o‘zgarib boradi. Darslikda keltirilgan raqamli ma’lumotlar, rasm, xarita-sxemalardagi ma’lumotlar va hatto joy nomlari ham ertaga bugungidan farqlanishi mumkin. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaga xos bu jihat kundalik voqea va hodisalardan muntazam xabardor bo‘lib turishni taqozo etadi. Yurtimizda bozor iqtisodiyotiga o‘tishdek murakkab va keng qamrovli jarayon kechmoqda. Bunday paytda mamlakatda, har bir shahar yoki qishloqda muayyan muammolar vujudga kelishi tabiiy. Darslik sizni shunday muammolar bilan tanishtiradi hamda ularning yechimini topishga o‘rgatadi. Xalqimiz taraqqiyot yo‘lida matonat ko‘rsatib mehnat qilmoqda. Mamlakatimiz mustaqilligini mustahkamlashda, ayniqsa, siz yoshlar faollik ko‘rsatishingiz va kelgusidagi faoliyatingiz barakali bo‘lishi zarur. Ze ro, me hnat unumdorligi bozor munosabat lariga o‘t ishda e ng muhim va e ng asosiy omil hisoblanadi . O‘zbekiston iqtisodiy va ijtimoiy geografiyasini o‘rganish bu vazifaning muhimligini tushunishga, demakkim, o‘z fuqarolik burchingizni bajarishingizga, mamlakat ning ijtimoiy-iqtisodiy hayotida faol ishtirok etishingizga yordam beradi. Qo‘lingizdagi darslik mamlakatimiz milliy iqtisodiyoti bilan tanishtiribgina qolmasdan, geografik mazmundagi turli adabiyotlardan, birlamchi manbalardan foydalanishga imkon beruvchi ko‘nikma va malakalar bilan ham qurollantiradi. Siz ushbu darslikdan iqtisodiy geografik obyekt, hodisa va jarayonlarni tasvirlash, bayon etish usullarini ham o‘rganib olasiz. 1. Darslik muqovasining ikkinchi betida berilgan iqtisodiy va ijtimoiy tushuncha hamda atamalardan kamida ikkitasini izohlashga urinib ko‘ring! 2. Sizningcha, ishlab chiqarish korxonalarini joylashtirishda qaysi omillar muhim hisoblanadi? Javobingizni asoslashga harakat qiling. © Foydalanilgan adabiyotlar: • P. Musayev, J. Musayev – Geogragfiya (O‘zbekiston ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi) – umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 8-sinfi uchun darslik – “Sharq” nashriyoti – Toshkent – 2019 / www.eduportal.uz

O‘zbe k ist on iqt isodiy va ijt imoiy ge ografi yasi Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

O‘zbe k ist on iqt isodiy va ijt imoiy ge ografi yasi nimani o‘rganadi? Siz endi oldingi sinflarda olgan bilimlaringiz asosida Yer yuzi, shu jumladan, mamlakatimiz tabiati haqida boshqalarga ham ma’lumot bera olasiz.

Ulardan tashqari shunday bilimlar ham borki, ular kishilar faoliyati, hayot tarzi va ishlab chiqarishning hududiy farqlanishi kabi insoniyat, jamiyat hayoti bilan bevosita bog‘liqdir. Ana shu bilimlarni o‘rganadigan fan iqt isodiy va ijt imoiy ge ografi y a deb yuritiladi.

U aholi faoliyatining hududiy tashkil etilishi bilan bog‘liq iqtisodiy va ijtimoiy masalalarni muayyan mamlakat bo‘yicha ham, butun jahon miqyosida ham o‘rganadi.

Ushbu o‘quv yilida jonajon Vatanimiz – O‘zbe k ist onning iqt isodiy va ijt imoiy ge ografi y asi ni o‘rganasiz.

O'xshashlar

Nepal davlati mamuriy hududiy, ijtimoiy iqtisodiy va siyosiy geografiyasi
Xalqaro iqtisodiy aloqalar geografiyasi
Xalqaro iqtisodiy aloqalar geografiyasi
Jahon iqtisodiy geografiyasi kursining metodikasi
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING IQTISODIY SALOHIYATI