O’zbekiston tarixini o’rganishda Petrografiyaning o’rni
![O’zbekiston tarixini
o’rganishda
Petrografiyaning o’rni](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_1.png)
![Petrografiya (yun. petros — tosh va ...grafin) — tog jinslari , ularning
mineralogik
va kimyoviy tarkibi, strukturam va teksturasi, Yer po stida ʻ
va
yer ustida yotish sharoitlari, tarqalish qonuniyatlari, kelib chiqishi va
o zgarishi
haqidagi fan. ʻ](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_2.png)
![Tog jinslari haqidagi fanni ikki qismga — tavsifiy ko rinishga ega bo lgan ʻ ʻ ʻ
petrografiya
va petrologiyaga bo lishga mayllik mavjud. Petrografiya ʻ
mineralogiya,
geokimyo, vulkanologiya, tektonika, stratigrafiya va foydali
kazilmalar
ta limoti bilan bog liq. ʼ ʻ](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_3.png)
![O rganilayotgan tog jinslarining tipiga qarab magmatik petrografiya, metamor-fik ʻ ʻ
petrografiya
va cho kindi jinslar petrografiyasi — litologiya farq qilinadi. ʻ](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_4.png)
![Magmatik tog jinslari ʻ Petrografiyasi, asosan magmaning sovishi va kristallanishi
natijasida
hosil bo lgan kristalli tog jinslarini o rganadi. Magmatik jinslar ularning ʻ ʻ ʻ
moddiy
tarkibini, magmaning sovish jarayonidagi fizikkimyoviy sharoitlarini, atrofdagi
jinslar
bilan o zaro munosabatlarini anikdash maqsadida o rganiladi. ʻ ʻ](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_5.png)
![Metamorfik tog jinslari ʻ Petrografiyasi yangi fizikkimyoviy sharoitlar ta sirida o zining ʼ ʻ
dastlabki
mineralogik va kimyoviy tarkibini o zgartirgan tog jinslarini tadqiq etish bilan ʻ ʻ
shug ullanadi
(yana qarang ʻ Tog jinslari metamor-fizmi ʻ ).](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_6.png)
![Tog jinslarining tarkibi va tuzilishini o rganishda maxsus metodlar qo llaniladi. ʻ ʻ ʻ
Mas,
kristalooptik metod bilan mayda donali mineral agre-gatlari o rganiladi. ʻ
Shuningdek,
rentgenoskopiya metodi va spektral tahlil ham keng qo llaniladi. ʻ](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_7.png)
![Tog jinslari moddalari, shuningdek, kimyoviy tahlil yo li bilan ham ʻ ʻ
aniqlanadi.
Tog jinslari va ularni tashkil qilgan mi-nerallarni ʻ
fizikaviy
o rganishda zichligi, qattiqligi, issiqliqdan ken-gayishi, ʻ
qisilishi,
seysmik to lqinlarning tezligi, qovushqoqligi, elektr va ʻ
magnit
xususiyatlari aniqlanadi.](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_8.png)
![Petrografiya o rganilayotgan xususiyatlari harakteriga va ʻ
qo llanilayotgan
metodlariga ko ra, petrokimyo, petrofizika, ʻ ʻ
petrotexnika,
fizikkimyoviy va zksperi-mental Petrografiya, texnik
Petrografiya,
kosmik Petrografiyaga bo linadi. ʻ](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_9.png)
![Petrografiyaga oid ayrim ma lumotlar Abu Rayhon Beruniy va boshqa o rta ʼ ʻ
asr
mualliflarining asarlarida uchraydi. 19-asr o rtalariga qadar Petrografiya ʻ
muammolari
mineralogiya va umumiy geologiya tomonidan o rganildi. ʻ](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_10.png)
![Minerallar paragenezisi tahlili asosida magmatik, metamorfik va me-tasomatik tog ʻ
jinslarining
mineral fatsiyalari sistemasi ishlab chiqildi. Turli magmatik va
metamorfik
jinslarning paydo bo lishini aniqlashda F.Yu.Levinson-Lessing va A. S. ʻ
Ginz-berglarning
tajriba tadqiqotlari muhim ahamiyatga ega bo ldi. Tadqiqotchilar ʻ
tabiatda
granitning ikki tipi mavjudligini e tirof etadilar. ʼ](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_11.png)
![E’tiboringiz uchun rahmat](/data/documents/70e1ce06-96d5-476e-95cd-0fa97fccd0f9/page_12.png)
O’zbekiston tarixini o’rganishda Petrografiyaning o’rni
Petrografiya (yun. petros — tosh va ...grafin) — tog jinslari , ularning mineralogik va kimyoviy tarkibi, strukturam va teksturasi, Yer po stida ʻ va yer ustida yotish sharoitlari, tarqalish qonuniyatlari, kelib chiqishi va o zgarishi haqidagi fan. ʻ
Tog jinslari haqidagi fanni ikki qismga — tavsifiy ko rinishga ega bo lgan ʻ ʻ ʻ petrografiya va petrologiyaga bo lishga mayllik mavjud. Petrografiya ʻ mineralogiya, geokimyo, vulkanologiya, tektonika, stratigrafiya va foydali kazilmalar ta limoti bilan bog liq. ʼ ʻ
O rganilayotgan tog jinslarining tipiga qarab magmatik petrografiya, metamor-fik ʻ ʻ petrografiya va cho kindi jinslar petrografiyasi — litologiya farq qilinadi. ʻ
Magmatik tog jinslari ʻ Petrografiyasi, asosan magmaning sovishi va kristallanishi natijasida hosil bo lgan kristalli tog jinslarini o rganadi. Magmatik jinslar ularning ʻ ʻ ʻ moddiy tarkibini, magmaning sovish jarayonidagi fizikkimyoviy sharoitlarini, atrofdagi jinslar bilan o zaro munosabatlarini anikdash maqsadida o rganiladi. ʻ ʻ