QUYI AMUDARYO IQTISODIY TAYONI

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

6665.1171875 KB

Ko'chirib olish

QUY I AMUDARYO I QTI SODI Y
TAYONIБисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Quyi Amudaryo
iqtisodiy rayoni
O‘zbekistonning
shimoli g‘arbida
joylashgan.
Bu rayon
Qoraqalpog‘iston
Respublikasi va Xorazm
viloyatidan iborat.Iqtisodiy geografik o‘rni.
Nukus
Urganch

Aholisi
Quyi Amudaryo iqtisodiy rayonining obikor yerlari qadimdan aholi zich yashab
kelgan vohalardandir. Xorazm vohasida qadim zamonlardan buyon dehqonchilik
bilan shug‘ullanib kelingan. Aholi rayon hududida notekis joylashgan. Tabiiy
tafovutlar aholining joylashuviga ta’sir etgan. Aholi Orol dengiziga tomon
kamayib boradi.

Nukus, Chimboy, Urganch, Mo‘ynoq, Taxiatosh, Xo‘jayli
shaharlarining o‘sishi hamda qishloqlarda kichik biznes va
tadbirkorlikning rivojlanishi hisobiga shaharchalarning vujudga
kelishi natijasida shahar aholisi tobora ko‘payib bormoqda.

Xo‘jaligi.
Iqtisodiy rayon xo‘jaligining asosini qishloq xo‘jaligi tashkil etadi. O‘zbekistondagi
qishloq xo‘jaligiga yaroqli yerlarning 6 foizi shu rayon hissasiga to‘g‘ri keladi.
Qishloq xo‘jaligida foydalaniladigan yerlarning deyarli 90 foizi yaylovlardan
iborat.

Sho‘rxok yerlar, qumlar, ko‘llar, botqoqliklar ham katta
maydonlarni tashkil etadi.

Aholi paxtadan tashqari pillachilik, qorako‘lchilik,

mevachilik, uzumchilik, polizchilik, sholi yetishtirish bilan ham
shug‘ullanadi.

Iqtisodiy rayon mamlakatda yetishtirilayotgan sholining yarmidan
ko‘pini beradi (127-rasm).

Amudaryo etaklarida dehqonchilik negizida chorvachilik ham
rivojlangan. Qadimgi va serdaromad tarmoqlardan biri
pillachilik paxtachilik bilan bog‘liq holda obikor dehqonchilik
xo‘jaliklarida olib boriladi. Cho‘l yaylovlarida yil bo‘yi qorako‘l
qo‘ylari boqiladi.

Sanoat
Iqtisodiy rayon
sanoati oziq- ovqat
va yengil sanoat
tarmoqlaridan
iborat. Yengil
sanoatda paxta
tozalash zavodlari-
ning salmog‘i katta.

Energiya tanqisligini bartaraf qilish, rivojlanayotgan sanoat va
qishloq xo‘jaligini energiya bilan ta’minlash uchun Taxiatosh IES
va tarkibida GES bo‘lgan Tuyamo‘yin gidrouzeli barpo etildi.
Quyi Amudaryo iqtisodiy rayoni mamlakat energetika tizimidan
energiya oladi ..

Мustаqillik yillаridа bu zаmindа аmаlgа оshirilgаn ulkаn iqtisоdiy-
ijtimоiy o‘zgаrishlаr, qurilish vа оbоdоnchilik ishlаrini sаnаb
аdоg‘igа yеtib bo‘lmаydi. O‘rtа Оsiyodа yagоnа bo‘lgаn, sаhrо
bаg‘ridаgi mo‘jizа dеb nоm оlgаn Qo‘ng‘irоt sоdа zаvоdi,

Хo‘jаyli shishа zаvоdi, «Маrkаziy Оsiyo bеzаk tоshlаri» qo‘shmа
kоrхоnаsi, Qo‘ng‘irоtdаgi kаrbid,

Nukusdаgi mаrmаr vа kаbеl zаvоdlаri, O‘rgа gаz kоni, «Eltеks» vа
«Каtеks» mаjmuаlаri kаbi zаmоnаviy ishlаb chiqаrish оbyеktlаri,

345 kilоmеtrlik Nаvоiy – Nukus tеmiryo‘li, Nukus bilаn Хo‘jаylini
bоg‘lаydigаn ulkаn ko‘prik, Qo‘ng‘irоt аvtоmоbil yo‘li,

o‘nlаb umumtа’lim mаktаblаri, litsеy vа kоllеjlаr, bоlаlаr spоrti,
bоlаlаr musiqа vа sаn’аt mаktаblаri singаri ko‘plаb inshооtlаr –
bulаrning bаrchаsi istiqlоl mеvаsidir.

Мilliy аvtоmаgistrаl qurilishidа ro‘y bеrgаn ulkаn vоqеаlаrdаn biri
– bu shu yo‘lning Nukus shаhrigа kirаvеrishidа yangi ko‘prik vа
chоrrаhа yo‘lning qurilishidir.

Ustyurt gаz-kimyo mаjmuаga gazni taqsimlaydigan, etilen,
polietilen, polipropilen ishlab chiqaradigan va energiya manbalari
bilan ta’minlaydigan jami beshta zavod, shuningdek, zamonaviy
infratuzilma obyektlari barpo etilgan.

Iqtisodiy rayon ichki hamda tashqi aloqada transportning deyarli
barcha turlaridan foydalanadi. Temiryo‘l va avtomobil
transportining yuksalishi tufayli suv transporti ahamiyatini
yo‘qotib bormoqda. Iqtisodiy rayonning mamlakatimizning
boshqa hududlari va xorijiy davlatlar bilan aloqalari yaxshi yo‘lga
qo‘yilgan .

Foydalanilgan adabiyotlar:
•
P. Musayev, J. Musayev – Geogragfiya (O‘zbekiston
ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi) – umumiy o‘rta ta’lim
maktablarining 8-sinfi uchun darslik – “Sharq”
nashriyoti – Toshkent – 2019 / www.eduportal.uz

QUY I AMUDARYO I QTI SODI Y TAYONIБисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Quyi Amudaryo iqtisodiy rayoni O‘zbekistonning shimoli g‘arbida joylashgan. Bu rayon Qoraqalpog‘iston Respublikasi va Xorazm viloyatidan iborat.Iqtisodiy geografik o‘rni. Nukus Urganch

Aholisi Quyi Amudaryo iqtisodiy rayonining obikor yerlari qadimdan aholi zich yashab kelgan vohalardandir. Xorazm vohasida qadim zamonlardan buyon dehqonchilik bilan shug‘ullanib kelingan. Aholi rayon hududida notekis joylashgan. Tabiiy tafovutlar aholining joylashuviga ta’sir etgan. Aholi Orol dengiziga tomon kamayib boradi.

Nukus, Chimboy, Urganch, Mo‘ynoq, Taxiatosh, Xo‘jayli shaharlarining o‘sishi hamda qishloqlarda kichik biznes va tadbirkorlikning rivojlanishi hisobiga shaharchalarning vujudga kelishi natijasida shahar aholisi tobora ko‘payib bormoqda.

Xo‘jaligi. Iqtisodiy rayon xo‘jaligining asosini qishloq xo‘jaligi tashkil etadi. O‘zbekistondagi qishloq xo‘jaligiga yaroqli yerlarning 6 foizi shu rayon hissasiga to‘g‘ri keladi. Qishloq xo‘jaligida foydalaniladigan yerlarning deyarli 90 foizi yaylovlardan iborat.

O'xshashlar

Quyi Amudaryo iqtisodiy rayoni

QUYI AMUDARYO TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI

QUYI AMUDARYO OKRUGINING IQLIMI, SUVLARI, TUPROQLARI, O‘SIMLIKLARI VA HAYVONOT DUNYOSI

Amudaryo va Surxondaryo vohasi shaharlari

QUYI ZARAFSHON TABIIY GEOGRAFIK OKRUGI